Natalija Kobrynska
| |
| Data i miejsce urodzenia |
8 czerwca 1855 |
|---|---|
| Data śmierci |
22 stycznia 1920 |
Natalija Kobrynska (ur. 8 czerwca 1855, zm. 22 stycznia 1920) – ukraińska pisarka reprezentująca impresjonizm. Była założycielką pierwszej ukraińskiej organizacji kobiecej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Natalija była córką greckokatolickiego duchownego i posła do Sejmu Krajowego Galicji Iwana Ozarkewycza. W 1874 roku wyszła za mąż za teologa, śpiewaka i kompozytora Teofila Kobrynskiego. Gdy mąż zmarł we wrześniu 1882 roku, wróciła do rodziców przenosząc się ze Śniatynia do Bolechowa[1]. Potem wyjechała do Wiednia i tam napisała swoje pierwsze opowiadania. Dążyła do utworzenia kobiecej organizacji. W grudniu 1884 roku w Stanisławowie odbyło się spotkanie założycielskie Związku Kobiet Ruskich. Postanowiono wtedy wydać antologię, która ukazała się w 1887 roku. Wydanie wsparła finansowo Ołena Pcziłka, która wymyślila również jej tytuł Perszyj winok (Pierwszy Wianek)[2]. Znalazły się w niej prace 17 autorek pochodzenia ukraińskiego[3] między innymi: nowela Hanny Barwinok, powieść i dwa wiersze Oleny Pcziłki, dwie nowele i artykuły publicystyczne o sytuacji kobiet na świecie i w Galicji Nataliji Kobrynskiej, opowiadanie Izydory Nawrotskiej i dwa teksty Mychajliny Roszkiewicz[4], wiersze Klementyny Popowicz-Bojarskiej[5][6], Olhy-Ołeksandry Bażańskiej-Ozarkewicz, Ulany Krawczenko czy Łesi Ukrainki[7].
W latach 1893–1896 zajmowała się działalnością wydawniczą. Wydała trzy numery czasopisma Nasza dola. Propagowało ono utworzenie przedszkoli dla dzieci, pisało o walce z analfabetyzmem i publikowano informacje o ruchu kobiecym na świecie[8]. W 1915 roku została aresztowana pod zarzutem szpiegostwa na rzecz Rosji. Zwolniono ją dzięki pomocy ukraińskiego pisarza Andrija Czajkowskiego. W drodze do Lwowa zachorowała na tyfus i tam zmarła 22 stycznia 1920 roku. Została pochowana na cmentarzu w Bolechowie. Dom w Bolechowie, w którym mieszkała, nie zachował się[9].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]- 16 października 2005 roku z okazji obchodów roku Natalii Kobryńskiej w Bolechowie otwarto Muzeum Natalii Kobryńskiej[9][10].
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]- Duch czasu (1899, zbiór opowiadań);
- Jadzia i Katrusia (1904);
- Perszyj winok (1887);
- Nasza dola (1893-96).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Піонерка українського фемінізму ukr.
- ↑ Julia Kupidura, Ukraińska prasa kobieca w Galicji Wschodniej w latach 1884–1939, „STUDIA UKRAINICA POSNANIENSIA”, I, 2013, s. 265-270.
- ↑ Ryszard Tomczyk, Rusinki(Ukrainki) w austriackiej Galicji. Pomiędzy konserwatyzmem a radykalizmem, „Przegląd Zachodniopomorski”, XXVII (z.2), 2012.
- ↑ Про Михайлину Рошкевич-Іванцеву [online], Збруч, 14 lipca 2017 [dostęp 2022-05-29] (ukr.).
- ↑ Олена Луцишин, Іван Франко – Зміст «Альманаху жіночого» [online], www.i-franko.name [dostęp 2022-01-08].
- ↑ Ryszard Tomczyk, Rusinki (Ukrainki) w austriackiej Galicji. Pomiędzy konserwatyzmem a radykalizmem, „Przegląd Zachodniopomorski”, 27 (2), 2012, s. 89–111.
- ↑ Perszyj Winok, „Kurier Lwowski”, anno.onb.ac.at, 23 czerwca 1887, s. 5 [dostęp 2021-05-14].
- ↑ Jaką była kobieta w Galicji [online], Nowy Kurier Galicyjski [dostęp 2021-05-14] (pol.).
- ↑ a b Наталія Кобринська: українська Аріадна і будителька жіночих душ - Галичина [online], galychyna.if.ua [dostęp 2021-05-14].
- ↑ Музей Наталії Кобринської (філіал музею ім. Р.Скворія) — Музейне Коло Прикарпаття [online], www.museum.if.ua [dostęp 2021-05-14].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Encyklopedia powszechna PWN, wyd. PWN, Warszawa 1975, t. 2.