Nancy Fraser

Nancy Fraser

Nancy Fraser 2008
Data urodzenia	20 maja 1947
Tytuł naukowy	profesor filozofii i teorii politycznej
Uczelnia	The New School

Nancy Fraser (ur. 20 maja 1947) – profesor filozofii i teorii politycznej w New School for Social Research w Nowym Jorku.

Poglądy

Znana teoretyczka feminizmu; razem z Axelem Honnethem jest uznawana za przedstawicielkę tzw. IV pokolenia szkoły frankfurckiej. Swoje badania naukowe skupia na określeniu sprawiedliwości, przez które rozumie złożone pojęcie, które musi być rozumiane z trzech różnych, ale wewnętrznie ze sobą powiązanych, punktów widzenia: dystrybucji (dóbr), uznania (współistnienia różnych grup społecznych) i reprezentacji (językowej).

W swej twórczości łączy elementy teoretyczne wypracowane w obrębie teorii krytycznej i poststrukturalizmu.

Sfera publiczna

Nancy Fraser jest autorką modelu sfery publicznej, który stał się konkurencyjnym wobec modelu Jürgena Habermasa. Stworzony przez nią model obejmuje „podwładne kontrpubliczności” – aktorów niemieszczańskich, którzy aspirują do przedstawiania. Demokratyzacja rozszerza się na podwładne kontrpubliczności, dzięki czemu mogą zintegrować przestrzenie dominujących reprezentacji. Sfera publiczna nie ma stałych granic – nigdy nie dochodzi do zamknięcia struktury ponieważ demokratyzacja jest miejscem poszukiwania wspólnego sensu, a powstające w niej konflikty rozwiązać można za pomocą kompromisów. Sfera publiczna jest jednocześnie hierarchizowana, pluralizowana i konfliktowa. Jej model sfery publicznej jest najbardziej spójnym i wpływowym.

Nancy Fraser uważa, że publiczności konkurencyjne istnieją od samego początku, a nie od XIX i XX wieku. Jest to kolejne zaprzeczenie poglądom Habermasa z jej strony.

Nancy Fraser podaje w wątpliwość 4 główne hipotezy Habermasa:

• Wkraczanie w przestrzeń publiczną oznacza zawieszenie różnic statusu społecznego;
• Przestrzeń społeczna wymaga zgodnej i jednolitej publiczności;
• Dyskurs w przestrzeni publicznej powinien odnosić się do dobra wspólnego i wykluczać problemy „prywatne”;
• Do dobrego funkcjonowania przestrzeni publicznej potrzebny jest wyraźny podział między państwem a społeczeństwem obywatelskim.

Ulepsza tym samym teorię Habermasa o idealistyczne hipotezy:

• W sferze publicznej istnieją „kontrpubliczności podrzędne”, które wyrażają swoje różnice i sprzeciwiają się mieszczańskiej przestrzeni publicznej.
• Intensywny rozwój liczby publiczności konkurencyjnych przybliża szerszą demokrację, opartą na kompromisie.
• Wyłonienie się interesów cząstkowych i „prywatnych” problemów daje szansę na zakreślenie ruchomych konturów sfery publicznej.
• Podział między aparatami państwa a społeczeństwem obywatelskim nie jest wyraźny.

Publikacje

• Unruly Practices: Power, Discourse, and Gender in Contemporary Social Theory (1989);
• Revaluing French Feminism: Critical Essays on Difference, Agency, and Culture (współredakcja z Sandrą Bartky, 1992);
• Feminist Contentions: A Philosophical Exchange (razem z Seylą Benhabib, Judith Butler i Drucillą Cornell, 1994);
• Justice Interruptus: Critical Reflections on the „Postsocialist” Condition (1997);
• The Radical Imagination: Between Redistribution and Recognition (2003);
• Redistribution or Recognition? A Political-Philosophical Exchange (współautorstwo z Axelem Honnethem, 2003)

Przekłady na język polski

• Redystrybucja czy uznanie? Debata polityczno-filozoficzna (współautorstwo z Axelem Honnethem), tłum. Monika Bobako i Tomasz Dominiak, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław 2005.
• Drogi feminizmu. Od kapitalizmu państwowego do neoliberalnego kryzysu, tłum. Agnieszka Wesek, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2014.

Linki zewnętrzne

• Strona domowa Nancy Fraser