Muzeum Kurpiowskie w Wachu
 Ściana budynku muzeum z narzędziami zwana też gabinetem stomatologa | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
Wach 14, 07-420 |
| Data założenia |
2009 |
| Kierownik |
Laura i Zdzisław Bziukiewiczowie |
Położenie na mapie gminy Kadzidło  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu ostrołęckiego  | |
 53°18′16,549″N 21°24′07,103″E/53,304597 21,401973
| |
| Strona internetowa | |
Muzeum Kurpiowskie w Wachu – prywatne muzeum działające od 2009 we wsi Wach w gminie Kadzidło w powiecie ostrołęckim. Działalność placówki skupia się na dziedzictwie Kurpiów Zielonych i historii Puszczy Zielonej.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Założycielami muzeum są twórcy ludowi – małżeństwo Laura (koronkarka specjalizująca się we frywolitce)[1][2] i Zdzisław (bursztyniarz)[3] Bziukiewiczowie. Od roku 2003 prowadzili warsztaty twórcze, następnie postanowili utworzyć salę edukacyjną. Muzeum oficjalnie rozpoczęło działalność 1 kwietnia 2009, choć, jak założyciele przyznawali po latach, data ta była przypadkowa – taką podała Polska Agencja Prasowa[4][5].
Pierwotnie muzeum mieściło się w zaadaptowanej na cele wystawiennicze starej stodole. Wizytówką placówki była ściana z ponad 2 tysiącami narzędzi zwana też „gabinetem stomatologa”[6]. Później zbiory objęły również powozownię i park maszynowy[7].
W momencie powstania muzeum liczyło ok. 1,5 tysiąca eksponatów[4]. Według szacunków z połowy 2024 w muzeum znajdowało się ok. 21 tysięcy eksponatów, z czego ok. 11 tys. materialnych, pozostałe stanowiły np. zdjęcia[4][5]. Najstarsze eksponaty pochodzą z XVIII wieku (krucyfiksy), najmłodsze z lat 70. XX wieku[8]. Od 2011 zbiory były katalogowane przez studentów Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UW pod kierunkiem dr Katarzyny Waszczyńskiej[6].
W 2023 Laura i Zdzisław Bziukiewiczowie zostali uhonorowani Brązowym Medalem Zasłużony Kulturze „Gloria Artis”[9], otrzymali także medal Ministra Sportu za promocję polskiej turystyki[10]. Oboje otrzymali Nagrodę Prezesa Związku Kurpiów „Kurpik”: Zdzisław Bziukiewicz w 2005 (kategoria twórczość ludowa), a Laura Bziukiewicz w 2021 (kategoria ochrona dziedzictwa kulturowego)[11].
Działalność
[edytuj | edytuj kod]Poza udostępnianiem zbiorów w muzeum odbywają się warsztaty i zajęcia dotyczące dawnych tradycyjnych zajęć wiejskich, np. kopania i obróbki bursztynu, robienia kwiatów z bibuły, czesania i międlenia lnu, a także robienia pisanek[7].
Na terenie muzeum w 2012 odbyło się Święto Bursztynu Kurpiowskiego, podczas którego zorganizowano I Mistrzostwa w Kopaniu Bursztynu Kurpiowskiego[12]. II Święto Bursztynu Kurpiowskiego odbyło się w sierpniu 2023[10].
Z muzeum powiązane jest gospodarstwo agroturystyczne U Bursztyna[13].
Laura Bziukiewicz jest autorką kilku książek poświęconych kulturze Kurpi Zielonych[14][15][16]. Bziukiewiczowie współdoprowadzili do wpisania bursztyniarstwa kurpiowskiego z Puszczy Zielonej na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego[10].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Laura Maria Bziukiewicz Frywolitka Frywolitki Tatting [online], www.frywolitka.pl [dostęp 2024-09-29].
- ↑ Portrety twórców Laura Bziukiewicz. Powiat Ostrołęcki 2022-09-29. [dostęp 2024-09-29].
- ↑ Zdzisław Bziukiewicz [online], ZGSTL, 21 stycznia 2022 [dostęp 2024-09-29] (pol.).
- ↑ a b c Ilona Ołdak, Rozmowa ze Zdzisławem Bziukiewiczem, właścicielem Muzeum Kurpiowskiego w Wachu [online], NIKiDW, 14 lutego 2024 [dostęp 2024-09-29] (pol.).
- ↑ a b Odwiedzamy Muzeum Kurpiowskie w Wachu. „Mamy tutaj ponad 21 tysięcy eksponatów” (reportaż) [online], Moja Ostrołęka, 17 czerwca 2024 [dostęp 2024-09-29].
- ↑ a b Wizyta w Muzeum Kurpiowskim w Wachu – Dwójka [online], www.polskieradio.pl [dostęp 2024-09-29] (pol.).
- ↑ a b Kurpie Zielone dla wszystkich zmysłów [online], Moda na Mazowsze (Mazowiecka Regionalna Organizacja Turystyczna), 2 września 2021 [dostęp 2024-09-29] (pol.).
- ↑ MUZEUM KURPIOWSKIE [online], wyborcza.pl, 28 września 2018 [dostęp 2024-09-29] (pol.).
- ↑ Lista laureatów Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis – Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego – Portal Gov.pl [online], Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [dostęp 2024-09-29] (pol.).
- ↑ a b c Beata Modzelewska, Święto bursztynu i 45-lecie pracy twórczej bursztyniarza Zdzisława Bziukiewicza. Impreza w Muzeum Kurpiowskim w Wachu, 26.08.2023 [online], Tygodnik Ostrołęck, 26 sierpnia 2023 [dostęp 2024-09-29].
- ↑ Laureatów Kurpików poznamy 20 marca. Zobacz, kto otrzymał kurpiowskiego Oscara w minionych latach [online], 6 marca 2023 [dostęp 2024-09-29].
- ↑ Święto Bursztynu Kurpiowskiego [online], dzieje.pl [dostęp 2024-09-29] (pol.).
- ↑ AgroTurystyka U Bursztyna Kurpiowska Puszcza Zielona Wszystko o Kurpiach [online], www.agroturystyka.kurpie.com.pl [dostęp 2024-09-29].
- ↑ Laura Bziukiewicz [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2024-09-29] (pol.).
- ↑ Ostrołęka: promocja książki „Kurpie Ziołowe” Laury Bziukiewicz – Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie – Portal Gov.pl [online], Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie [dostęp 2024-09-29] (pol.).
- ↑ Beata Modzelewska, Laura Bziukiewicz i jej książka pt. „Biesiada Kurpiowska” [online], Tygodnik Ostrołęcki, 20 sierpnia 2020 [dostęp 2024-09-29].