Muhamet Kyçyku
| Data i miejsce urodzenia |
1784 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1844 |
| Narodowość |
albańska |
| Język |
albański |
| Dziedzina sztuki | |
| Ważne dzieła | |
|
Erveheja | |
Muhamet Kyçyku, znany też jako Muhamet Çami[1] (ur. 1784 w Konispolu, zm. 1844 tamże[2]) – albański poeta i tłumacz.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodził z południowej Albanii. Był duchownym islamskim. Kształcił się przez 11 lat w Kairze, po powrocie do kraju pracował jako imam w Konispolu[2]. Pisał w dialekcie Czamów. Należy do nurtu określanego przez Albańczyków Bejtexhi - autorów posługujących się dialektami albańskimi, wykorzystujących pojedyncze słowa arabskie, używających alfabetu arabskiego. Był pierwszym autorem albańskim piszącym długie utwory poetyckie (poematy), z których najsłynniejszy był napisany około 1820 roku Erveheja (inny tytuł Ravda - ogród[1]). Jest to oparta na bajkach perskich opowieść o pełnej przygód wędrówce tytułowego bohatera - Ervehe. Licząca blisko 200 stron Erveheja przez długi okres uchodziła za jedyne dzieło Kyçyku[3]. Znacznie później odnaleziono moralistyczny poemat Jusufi i Zelihaja, nawiązujący do opowieści biblijnej o Józefie i żonie Putyfara[4]. Znacznie krótszy jest poemat Gurbetlitë (Emigranci) poświęcony problemowi emigracji zarobkowej Albańczyków[2]. Kyçyku tłumaczył dzieła Al Busiriego z języka arabskiego.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Robert Elsie: Zarys historii literatury albańskiej. Narodziny literatury albańskiej, XVIII-XIX wiek, z.3. Toruń: 2004, s. 15-17. ISBN 978-1-78076-431-3. (pol.).
- ↑ a b c Fjalor Enciklopedik Shqiptar, vol. 1. Tirana: 2008, s. 375. (alb.).
- ↑ W 1888 tłumaczenie poematu wydał Jani Vreto, w wersji uwspółcześnionej i dostosowanej do współczesnego czytelnika
- ↑ Uwspółcześniona wersja dzieła ukazała się w 1992 nakładem wydawnictwa Hasan Tahsini w Tiranie