Mokrzyszów

Mokrzyszów
	osiedle Tarnobrzega
	; Dworek Myśliwski w Mokrzyszowie
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Miasto	Tarnobrzeg
W granicach Tarnobrzega	1 października 1976
SIMC	0980180
Zarządzający	Beata Pięta
Populacja (2008); • liczba ludności	; ponad 2100
Strefa numeracyjna	15
Kod pocztowy	39-400
Tablice rejestracyjne	RT
	Położenie na mapie Tarnobrzega;
	50°34′N 21°43′E/50,566667 21,716667
	Multimedia w Wikimedia Commons

Mokrzyszów – od 1976 r. dzielnica Tarnobrzega, dawniej wieś.

Historia

Wieś Mokrzyszów istniała już w XV w. W drugiej połowie XVII w. dobra Mokrzyszowa należały do dóbr królewskich i wchodziły w skład dóbr starostwa sandomierskiego. Pod koniec XVIII w., w wyniku I rozbioru Polski przeszły na własność rządu Cesarstwa Austrii, stanowiąc tzw. dobra kameralne. Dobra te przez długi okres pozostawały w rękach rządu austriackiego i podlegały jego dzierżawie. Dzierżawcami byli między innymi: w latach 1809–1813 Karol baron Kaschmitz, a w latach 1813–1814 Jan Feliks hrabia Tarnowski, obejmując rewiry leśne: Stale, Krzątkę i Zatrześnie vel Krawce. Dopiero w latach 1829–1839 rząd Cesarstwa Austrii zdecydował się na sprzedaż dóbr kameralnych. Mokrzyszów wraz z częścią Sobowa, Stale, Krzątkę i Krawce nabył w 1835 r. Antoni Teodor Schindler, pan dóbr Rechwitz na Morawach. Po nim dobra mokrzyszowskie przeszły w posiadanie spółki Artur i Maks Francke.

Przed 1853 rokiem datuje się początki okazałego neogotyckiego Pałacu Myśliwskiego, którego budowa trwała do 1893 roku. Pałac otoczony jest pozostałościami po historycznym założeniu parkowym.

W 1905 roku Zofia z Potockich Tarnowska, dziedziczka dóbr dzikowskich, odkupiła majątek. Począwszy od 1908 roku dobra mokrzyszowskie były parcelowane. W 1915 roku utworzyła na terenie Mokrzyszowa „Zakład Wychowawczy dla Sierot”, który prowadziły siostry Służebniczki starowiejskie.

W styczniu 1919 roku chłopi z okolicznych wiosek (Stalów, Żupawy, Jeziórka, Grębowa) napadli na dwór Tarnowskich i go kompletnie obrabowali^[3].

W 1872 roku w Mokrzyszowie powstała jednoklasowa szkoła ludowa, w budynku której w czasach zawieruchy I wojny światowej i II wojny światowej, stacjonowały wojska, na przemian: polskie, rosyjskie i niemieckie. W 1944 roku, po zajęciu szkoły przez Armię Czerwoną, funkcjonował w niej szpital.

W 1934 częściowo włączony do Tarnobrzega^[4], a w 1976 całkowicie^[5]. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Mokrzyszów.

28 września 1953 roku wykonano pierwszy w okolicach Tarnobrzega odwiert w celu poszukiwania siarki^[6]. Odbyło się to w Mokrzyszowie. Fakt ten upamiętnia obelisk przy drodze w kierunku Stalowej Woli.

W latach 1973–1976 w gminie Tarnobrzeg^[7]. 1 października 1976 włączony do Tarnobrzega^[8].

W latach 1985–1990 w okolicach pałacu wybudowano kościół parafialny pw. Chrystusa Dobrego Pasterza.

Osoby związane z Mokrzyszowem

Rudolf Jagielski – podpułkownik dyplomowany artylerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej, jego imieniem nazwano jedną z ulic w Mokrzyszowie
Stanisław Ordyk – działacz ludowy, dowódca oddziału Batalionów Chłopskich.

Zobacz też

Osiedla Tarnobrzega

Przypisy

↑ Dz.U. z 1976 r. nr 32, poz. 193
↑ Biuletyn Informacji Publicznej - Osiedla Miasta
↑ Monika Piątkowska "Życie przestępcze w przedwojennej Polsce" Wydawnictwo Naukowe PWN 2012, ISBN 978-83-01-17232-9, str. 127
↑ Dz.U. z 1934 r. nr 25, poz. 188
↑ Dz.U. z 1951 r. nr 35, poz. 269
↑ Tarnobrzeg - Mokrzyszów - Tarnobrzeskie złoto. Atrakcje turystyczne Tarnobrzega. Ciekawe miejsca Tarnobrzega [online], polskaniezwykla.pl [dostęp 2017-11-25] .
↑ Uchwała Nr XVIII/56/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 4 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie rzeszowskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 grudnia 1972, Nr 16, Poz. 193).
↑ Dz.U. z 1976 r. nr 32, poz. 1993

Linki zewnętrzne

Historia Szkoły w Mokrzyszowie

[1] Dz.U. z 1976 r. nr 32, poz. 193

[2] Biuletyn Informacji Publicznej - Osiedla Miasta

[3] Monika Piątkowska "Życie przestępcze w przedwojennej Polsce" Wydawnictwo Naukowe PWN 2012, ISBN 978-83-01-17232-9, str. 127

[4] Dz.U. z 1934 r. nr 25, poz. 188

[5] Dz.U. z 1951 r. nr 35, poz. 269

[6] Tarnobrzeg - Mokrzyszów - Tarnobrzeskie złoto. Atrakcje turystyczne Tarnobrzega. Ciekawe miejsca Tarnobrzega [online], polskaniezwykla.pl [dostęp 2017-11-25] .

[7] Uchwała Nr XVIII/56/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 4 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie rzeszowskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 grudnia 1972, Nr 16, Poz. 193).

[8] Dz.U. z 1976 r. nr 32, poz. 1993

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Osiedla (jednostki pomocnicze gminy) wg stanu na 1 lipca 2024 r.	Dzików Miechocin Mokrzyszów Nagnajów Ocice Piastów Podłęże Przywiśle Serbinów Siarkowiec Sielec Sobów Stare Miasto Wielopole Wielowieś Zakrzów
Części miasta wg TERYT	Borek Bugaj Chwałki Dzików Jagodnik Kajmów Miechocin Mokrzyszów Nadole Nagnajów Ocice Piaski Sielec Skalna Góra Sobów Wianek Wielopole Wielowieś Wygon Wymysłów Zakrzów Żarowie
Pozostałe części miasta	Barbórka Biała Góra Bogdanówka Borów Chałupki Chomki Góra Kamionka Kąpie Kępa Kozielec Łążek Machów Majdanek Ogródek Osiedle Centrum Osiedle Młodych Podchoiny Podzwierzyniec Szlachecki Koniec Środek Wystawa Za Górą Zabrodzie Zwierzyniec