Mit o Trentren-Vilu i Caicai-Vilu
Mit o Trentren-Vilu i Caicai-Vilu – jeden z mitów Mapuczów. Opowiada on o stworzeniu tak zwanego drugiego świata, czyli – w mitologii Mapuczów – świata w dzisiejszej postaci.
Treść
[edytuj | edytuj kod]Głównymi postaciami są Trentren-Vilu (w języku oryginalnym: Trengtrengfilu) i Caical-Vilu (w języku oryginalnym: Kaykayfilu). Są to dwie potężne postaci mitologiczne, występujące pod postacią węża. Pierwszy z nich jest stworzeniem lądowym, uosobieniem ziemi, ognia i wulkanów, drugi zaś panował w wodzie. Są oni potomstwem pillanów, bóstw za karę zamienionych w węże. Byli swoimi śmiertelnymi wrogami[1][2].
Pewnego dnia, w czasach, kiedy żyli tylko Mapucze, Caicai-Vilu poczuł się urażony tym, jak ludzie traktują morze podczas wypraw łodziami. Zdecydował się więc zalać wodą całą ziemię i zniszczyć tym samym gatunek ludzki[1][3]. Trentren-Vilu pomógł ludziom[1][3][2], są jednak różne wersje, jak tego dokonał. Według jednej wersji, część z ludzi przemienił w ptaki, ryby lub skały, tak by mogli ochronić się przed powodzią[1][2]. Według drugiej wersji, spisanej w 1674, uczynił z góry statek powietrzny, który poszybował ku słońcu. Mimo tego, że ocaliło to Mapuczów przed utonięciem, wielu z nich zmarło na skutek poparzenia przez Słońce[3].
Następnie rozpoczęła się wieloletnia bitwa pomiędzy oboma wężami – została ona zakończona, dopiero gdy opadły one z sił. Jej wynik był nierozstrzygnięty, a na jej skutek ukształtowała się górzysta powierzchnia dzisiejszego Chile[1][2].
Wymowa
[edytuj | edytuj kod]Mit ten jest uważany za przykład potyczki dobra ze złem. Tom Dillehay wskazuje ponadto na fakt, że w micie tym jest przykład współpracy ludzi z postaciami mitologicznymi w kształtowaniu obrazu współczesnego świata. Bez tej współpracy dzisiejszy świat by nie istniał[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Mieszko A. Kardini, Paweł Rogoziński: Literatury prekolumbijskie. Dr Lex, 2014, s. 309–310, seria: Historia literatur latynoamerykańskich. ISBN 978-83-7922-043-4.
- ↑ a b c d Alejandro Eduardo Glade Reyes: Trentren Vilu y Caicai Vilu.. Chile sus mitos y leyendas, 7 października 2016. [dostęp 2018-12-05]. (hiszp.).
- ↑ a b c Diego de Rosales: Historia general del reino de Chile. Flandes Indiano. Santiago de Chile: Editorial Andres Bello, 1989.
- ↑ Tom D. Dillehay: Monuments, empires and resistance. Cammbridge: 2007, s. 177-178, seria: Cambridge Series In Archeology. ISBN 978-0-511-27561-6.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]Różne, współczesne przedstawienia mitu w formie audiowizualnej (w języku hiszpańskim):