Miguel Ydígoras Fuentes
| |
| Data urodzenia |
17 października 1895 |
|---|---|
| Data śmierci |
27 października 1982 |
| Prezydent Gwatemali | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
José Miguel Ramón Ydígoras Fuentes, José Miguel Ramón Idígoras Fuentes (ur. 17 października 1895 w Retalhuleu, zm. 27 października 1982 w mieście Gwatemali) – gwatemalski generał, polityk, właściciel ziemski[1], dyktatorski[2] prezydent Gwatemali od 1958 do 1963.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był zaufanym współpracownikiem dyktatora Jorge Ubico (pełnił w jego administracji urząd szefa sztabu generalnego). Po obaleniu Ubico w 1944 dołączył do przeciwników reform zarządzanych przez nowe władze pod wodzą Juana José Arévalo Bermejo oraz pułkownika Jacobo Arbenza Guzmána. W 1950 wystartował w wyborach prezydenckich, zdobywając 19% głosów i przegrywając z Jacobo Arbenzem. Stał się prawą ręką zbuntowanego pułkownika Carlosa Castillo Armasa: w 1954 udzielił mu wsparcia w obaleniu Arbenza, jednak w 1957 doprowadził[3] do zamordowania Castillo z pomocą CIA[4] i ponownie sięgnął po urząd prezydencki. Startując z ramienia Partido Reconciliacion Democratica Nacional zajął drugie miejsce, jednak na skutek zamieszania w kręgach junty wojskowej wybory w 1958 powtórzono. Ydigoras odniósł w nich zwycięstwo i objął stanowisko dzięki fałszerstwom. Dojście do władzy Ydigorasa do władzy zostało zaakceptowane przez Departament Stanu USA oraz United Fruit Company[5] – amerykańskie przedsiębiorstwo posiadające wielkie wpływy w Gwatemali od XIX wieku.
W początkach rządów pod wpływem nacisków CIA został zmuszony do spłacenia długu Carlosa Castillo Armasa, który ten zaciągnął na potrzeby zorganizowania przewrotu przeciwko Arbenzowi w 1954. Jako prezydent Ydigoras kontynuował działanie przeciw lewicy, jaką kierowali się jego poprzednicy; w polityce wewnętrznej organizował represje wobec osób podejrzanych o sprzyjanie tej ideologii politycznej, zaś w polityce zagranicznej pielęgnował zbliżenie do USA, m.in. jako zwolennik akcji przeciwko Kubie Fidela Castro – udzielał pomocy kubańskim antykomunistycznym działaczom[6] i zezwolił Stanom Zjednoczonym na budowę baz wojskowych w celu przygotowania inwazji na Kubę.
Mimo prawicowej i proamerykańskiej polityki nie cieszył się popularnością w armii Gwatemali, gdyż dążył do uniezależnienia się od niej. Zamach stanu przeciwko niemu w 1960 dowodzony przez Rafaela Pereirę zakończył się niepowodzeniem, ale zapoczątkował on ogólnokrajową działalność partyzancką ugrupowań antyrządowych która przerodziła się w wojnę domową. W 1962 wystąpiła przeciwko niemu wielka demonstracja mieszkańców stolicy złożona głównie z gwatemalskiej inteligencji i klasy robotniczej, jednak przy wsparciu CIA doprowadził do zdławienia wieców. Następne przewroty również były tłumione aż do ostatniego w 1963, kiedy to Enrique Peralta, minister obrony w jego rządzie, obalił Ydigorasa i deportował go do Nikaragui. Jako oficjalną przyczynę usunięcia prezydenta Peralta ogłosił komunistyczne sympatie generała. W rzeczywistości powodem zamachu był fakt, że generał zezwolił na Juanowi Jose Arevalo na powrót z emigracji i ubieganie się o urząd prezydenta w wyborach w 1963. Na wygnaniu Ydigoras napisał i opublikował w tym samym roku książkę My War with Communism wydaną przez wydawnictwo Englewood Cliffs, Prentice-Hall, w której udowadniał swój brak jakichkolwiek powiązań z ideologią komunistyczną w odpowiedzi na zarzuty stawiane przez Peraltę po zamachu stanu, a nawet oskarżał o realizację polityki pod kątem owej orientacji politycznej samego Peraltę.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Robert Czarkowski, Wróciłem z piekła, Oficyna Wydawnicza G&P, 2000, s. 48.
- ↑ Rafał Cezary Piechociński, [1] – republika.pl.
- ↑ Peter Calvert, Terroryzm w Gwatemali w: Encyklopedia terroryzmu, wyd. Bellona i Muza SA, Warszawa, 2004.
- ↑ Paweł Rośczak, Budowa lotniska i bazy szkoleniowej dla kubańskich emigrantów w Gwatemali (1960 r.).
- ↑ Grzegorz Jaszuński, Świat zdaje egzamin. 1945–1965, wyd. Czytelnik, Warszawa 1967.
- ↑ Nowa encyklopedia powszechna PWN, Dariusz Kalisiewicz (red.), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, ISBN 83-01-11966-7, OCLC 830125613.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ryszard Kapuściński, Dlaczego zginął Karl von Spreti, Adolfo Pérez Esquivel, Warszawa: Czytelnik, 2010, ISBN 978-83-07-03222-1, OCLC 751049992.
- William Krehm, Democracies and Tyrannies of the Caribbean in the 1940's, wyd. Lugus Libros LatinAmerica Inc., 1999
- MIGUEL YDIGORAS FUENTES (02/03/1958 – 30/03/1963). [w:] Presidentes de Guatemala! [on-line]. Guatemala, tu suelo sagrado. [dostęp 2012-06-23]. (hiszp.).
