Mieczysław Lutman
Data i miejsce urodzenia |
10 sierpnia 1890 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
między 20 a 22 kwietnia |
starosta bialski | |
Okres |
od 28 października 1937 |
Poprzednik |
Stanisław Staniewicz |
Odznaczenia | |
Mieczysław Lutman (ur. 10 sierpnia 1890 we Lwowie, zm. między 20 a 22 kwietnia[1] 1940 w Katyniu) – doktor praw, starosta w Białej Podlaskiej, oficer rezerwy Wojska Polskiego[potrzebny przypis], ofiara zbrodni katyńskiej[2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem Józefa i Katarzyny ze Szpilów[3].
W 1923 roku pracował w starostwie w Chełmie jako referent. 23 sierpnia 1923 został mianowany urzędnikiem w VII stopniu służbowym[4]. W 1925 był zastępcą starosty chełmskiego. Jako pełnomocnik Ministerstwa Spraw Wewnętrznych brał udział w pracach Nadzwyczajnej Komisji Rozjemczej do załatwienia zatargów pomiędzy właścicielami nieruchomości a dozorcami domowymi w 1926[5]. Został starostą powiatu węgrowskiego w 1926 i sprawował tę funkcję do 1932[6], po czym został przeniesiony na stanowisko starosty powiatu puławskiego[7][8]. Działał w powiatowym komitecie PWiWF. Był pomysłodawcą i inicjatorem budowy Domu Sportowego im Marszałka Piłsudskiego w Węgrowie. Był to taki pierwszy obiekt w województwie lubelskim[9]. Podczas pełnienia funkcji starosty węgrowskiego wchodził w konflikty z władzami gmin, o których pisała ówczesna prasa. Niektóre gazety zarzucały mu chęć usunięcia z samorządów i stowarzyszeń gminnych ziemian i księży. Najbardziej zaogniona była sprawa zwolnienia z pracy pisarza gminnego z Grębkowa, w którą zostali wciągnięci wojewoda lubelski i Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Niechętni Lutmanowi dziennikarze nawoływali do usunięcia go z urzędu[10][11]. Jest wymieniony na akcie erekcyjnym siedziby Ochotniczej Straży Pożarnej we wsi Ruchna, który został odnaleziony wraz z kamieniem węgielnym w 2018 w trakcie rozbiórki starego budynku remizy[12]. Pełnił funkcję prezesa komitetu powiatowego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowe oraz prezesa powiatowego Związku Strzeleckiego w Puławach[13][14]. W 1929 został mianowany urzędnikiem w VI stopniu służbowym. 20 października 1934 roku wiceminister komunikacji Rzeczypospolitej Polskiej Julian Piasecki w asyście wojewody lubelskiego Józefa Rożnieckiego i starosty puławskiego Mieczysława Lutmana uroczyście otworzył Most im Ignacego Mościckiego w Puławach. Współzałożyciel i członek zarządu Towarzystwa Prywatnej Szkoły Rzemieślniczej w Kazimierzu Dolnym z siedzibą w Puławach[15]. Od 28 października 1937 do września 1939 był starostą powiatowym w Białej Podlaskiej[16][17][18].
Podczas kampanii wrześniowej wzięty do niewoli radzieckiej. 17 listopada 1939 wieczorem przywieziony do Kozielska z obozu przejściowego w Szepetówce. Według stanu z 19 listopada 1939 był jeńcem kozielskiego obozu. Między 19 a 21 maja 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[1] – lista wywózkowa 036/4 poz. 78, nr akt 1361[19], z 16 kwietnia 1940[1]. Został zamordowany między 20 a 22 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[1]. W Archiwum Robla znajduje się pamiętnik ppor. rez. Maksymiliana Trzepałki w którym Lutman jest wymieniony jako starosta węgrowski, przybyły wraz z oficerami i cywilami z obozu w Szepetówce. Nie został zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943[20].
Krewni w 1945 i 1946 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie.
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976)
- Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986)
- Dąb Pamięci 14666 posadzony na terenie Zespołu Szkół w Łomazach. Dąb zasadził wicestarosta bialski Jan Bajkowski[21][22].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 18 marca 1932[23], 19 października 1938[24])
- Srebrna Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej[13]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 474.
- ↑ Jędrzej Tucholski , Mord w Katyniu, 1991, s. 158 .
- ↑ Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 351 .
- ↑ „Dziennik Urzędowy MSW” (R VI, Nr 5), Warszawa, 30 września 1923, s. 24 .
- ↑ „Chełmski Kurjer Ilustrowany” (8), 28 lutego 1926, s. 8 .
- ↑ Z dziejów Powiatu Węgrowskiego • Powiat • Starostwo Powiatowe w Węgrowie [online], powiatwegrowski.pl [dostęp 2019-03-03] .
- ↑ „Lubelski Dziennik Wojewódzki” (14), 16 czerwca 1932, s. 318 .
- ↑ Załącznik do Dziennika Urzędowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, N° 32 z 1936 r., s. 2
- ↑ „Polska Zbrojna” (R.10, nr 314), Warszawa, 17 listopada 1931, s. 8 .
- ↑ „Gazeta Świąteczna” (R.50, nr 2559), 16 lutego 1930, s. 3 .
- ↑ „Zielony Sztandar” (R.4, nr 79), 18 listopada 1934, s. 8 .
- ↑ Dorota Mazurek , Genealogiczne przypadki Doroty: Skarb w Ruchnie [online], Genealogiczne przypadki Doroty, 12 grudnia 2018 [dostęp 2019-03-03] .
- ↑ a b Pierwsza lista osób odznaczonych z okazji X-lecia Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej Honorową Odznaką L.O.P.P. za okres 1923-1933, Warszawa 1933, s. 8.
- ↑ „Straż Państwowa” (R. 1, nr 2), Puławy, 19 sierpnia 1934, s. 4 .
- ↑ „Monitor Polski” (R. 17, nr 163), 19 lipca 1934, s. 3 .
- ↑ Górny 1939 ↓, s. 161-162.
- ↑ Powiaty Województwo Lubelskie. Powiaty Lublelskie, powiaty. www.w-lubelskie.pl [online], www.w-lubelskie.pl [dostęp 2019-03-03] .
- ↑ Kalendarz Informacyjny dla Urzędników Państwowych na Rok 1939, Warszawa 1939, s. 161 .
- ↑ Jędrzej Tucholski , Mord w Katyniu, 1991, s. 696 .
- ↑ Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
- ↑ Bohaterowie – Strona 288 – Katyń… ocalić od zapomnienia [online] [dostęp 2019-03-03] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-01] (pol.).
- ↑ ARCHIWUM [online], szkolalomazy.pl [dostęp 2019-03-03] .
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 65, poz. 85 „za zasługi na polu wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego”.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 241, poz. 535 „za zasługi w służbie państwowej”.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bolesław Chwaściński: Mosty na Wiśle i ich budowniczowie. Warszawa: Fundacja Rozwoju Nauki w Zakresie Inżynierii Lądowej im. A. i Z. Wasiutyńskich, 1997, s. 413. ISBN 83-905390-2-0.
- 15 lat pracy Lubelskiego Okręgu Wojewódzkiego L.O.P.P., Lublin 1938.
- Bolesław Górny: Monografia powiatu bialskiego województwa lubelskiego. Biała Podlaska: Bolesław Górny, 1939.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
- Członkowie Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej
- Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (kampania wrześniowa)
- Ludzie urodzeni we Lwowie
- Ludzie związani z Białą Podlaską
- Odznaczeni dwukrotnie Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Srebrną Odznaką Honorową Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej II stopnia
- Ofiary zbrodni katyńskiej zamordowane w Katyniu
- Starostowie powiatowi II Rzeczypospolitej
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Urodzeni w 1890
- Zmarli w 1940