Marcin Mikołaj Radziwiłł
Trąby | |
Rodzina | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
11 listopada 1705 |
Data i miejsce śmierci | |
Ojciec | |
Matka |
Dorota Henryka Przebendowska |
Żona |
Aleksandra Belchacka |
Dzieci |
z Aleksandrą Belchacką: |
Odznaczenia | |
Marcin Mikołaj Karol Radziwiłł herbu Trąby (ur. 11 listopada 1705 w Ciemkowiczach, zm. 11 stycznia 1782 w Słucku) – marszałek Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego (1737)[1], krajczy wielki litewski, generał lejtnant armii Wielkiego Księstwa Litewskiego. Kawaler Orderu św. Aleksandra Newskiego (1757)[2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Jana Mikołaja Radziwiłła i Doroty Henryki z Przebendowskich, późniejszej żony Franciszka Bielińskiego. Dobrze wykształcony, w młodości erudyta zajmujący się medycyną, fizyką i alchemią. Krajczy litewski z nadania Augusta III. Po ojcu odziedziczył liczne dobra, m.in. Ostrów, Przygodzice. Ojciec Józefa Mikołaja i Michała Hieronima Radziwiłłów.
W wieku młodzieńczym zaczął zdradzać objawy choroby umysłowej. Prawdopodobnie odziedziczył ją po ojcu Janie Mikołaju. Z czasem schorzenie zaczęło prowadzić do obłędu. Swoją drugą żonę uwięził wraz z synkami na kilka lat w pomieszczeniu pozbawionym mebli. Założył harem złożony z porwanych bądź kupionych dziewcząt oraz więził porwane dziewczynki. Napadał i podpalał okoliczne dwory, dokonywał rozbojów na drogach, porywał i więził ludzi, preparował zwłoki. W swoim laboratorium poszukiwał kamienia filozoficznego. Oddawał się też studiom talmudycznym, nauczył się języka hebrajskiego, otaczał się wyłącznie Żydami i przestrzegał z nimi praktyk religijnych.
W 1748 roku został pojmany w Czarnawczycach przez Hieronima Floriana Radziwiłła i ubezwłasnowolniony. Trzymany był przez rodzinę Radziwiłłów w areszcie, najpierw w Białej Podlaskiej, potem w Słucku. Kuratelę nad nim sprawowali kolejno: Hieronim Florian Radziwiłł, jego brat Michał Kazimierz Radziwiłł, syn Michał Hieronim Radziwiłł.
W załączniku do depeszy z 2 października 1767 roku do prezydenta Kolegium Spraw Zagranicznych Imperium Rosyjskiego Nikity Panina, poseł rosyjski Nikołaj Repnin określił go jako posła wątpliwego dla realizacji rosyjskich planów na sejmie 1767 roku, poseł województwa kijowskiego na sejm 1767 roku[3].
Żonaty dwukrotnie, z Aleksandrą z Bełchackich (dwoje dzieci) oraz od 1737 z Martą Trębicką (czworo dzieci), którą poślubił, gdy była dwunastoletnim dzieckiem[4].
Zmarł w Słucku, pochowany został w Nieświeżu.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Złota księga szlachty polskiej, r. XVIII, Poznań 1896, s. 134.
- ↑ Бантыш-Каменский Н.Н. Списки кавалерам российских императорских орденов Св. Андрея Первозванного, Св. Екатерины, Св. Александра Невского и Св. Анны с учреждения до установления в 1797 году орденского капитула, 2005, s. 139.
- ↑ Носов Б. В. Установление российского господства в Речи Посполитой. 1756–1768 гг. Moskwa, 2004, s. 665.
- ↑ Witold Banach , Radziwiłłowie: burzliwe losy słynnego rodu, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2018, ISBN 978-83-7976-806-6, OCLC on1028752786 [dostęp 2024-10-27] .
- Generałowie lejtnanci armii Wielkiego Księstwa Litewskiego
- Krajczowie wielcy litewscy
- Ludzie związani ze Słuckiem (I Rzeczpospolita)
- Marszałkowie Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego
- Pochowani w Nieświeżu
- Polacy odznaczeni Orderem Świętego Aleksandra Newskiego (Imperium Rosyjskie)
- Posłowie na sejm nadzwyczajny delegacyjny (1767–1768)
- Posłowie na Sejm I Rzeczypospolitej (województwo kijowskie)
- Radziwiłłowie herbu Trąby
- Urodzeni w 1705
- Zmarli w 1782