Leonel Rugama
Imię i nazwisko |
José Leonel Rugama Rugama |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Język | |
Dziedzina sztuki |
literatura |
José Leonel Rugama Rugama (ur. 27 marca 1949[1], zm. 15 stycznia 1970[2]) – nikaraguański partyzant i poeta[3].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w dolinie Matapalos w Estelí[4] jako dziecko Pastora Rugamy i Cándidy[5]. Jego ojciec był cieślą, matka zaś pracowała jako nauczycielka[6][7]. Wstąpił do katolickiego seminarium duchownego w stolicy[8]. Ostatecznie porzucił je, po trzech latach nauki. Następnie uczył się sam[9]. Podjął studia na Universidad Nacional Autónoma de Nicaragua (UNAN)[10] już jako aktywny działacz sandinistowski, w 1969. Wchodził w skład komitetu wykonawczego powiązanej z macierzystą partią organizacji studenckiej Frente Estudiantil Revolucionario (FER)[11].
W 1967 nawiązał kontakt z Sandinistowskim Frontem Wyzwolenia Narodowego (Frente Sandinista de Liberación Nacional, FSLN)[12] , w jego szeregach rozpoczął aktywność poetycką. Zginął wraz z dwoma towarzyszami[13][14] w potyczce z siłami rządowymi, w jednej z dzielnic stołecznej Managui[15]. Burzliwe okoliczności jego przedwczesnej śmierci uczyniły zeń męczennika rewolucji sandinistowskiej[16][17]. Jego wizerunek, przykład i teksty do dzisiaj obecne są w życiu społecznym, kulturalnym i politycznym Nikaragui. ¡Que se rinda tu madre!, ostatni, przedśmiertny okrzyk Rugamy, na trwałe zapisał się w pamięci historycznej tego środkowoamerykańskiego kraju[18].
Mimo aury męczeństwa, którą otoczony jest w ojczyźnie, poza granicami macierzystego kraju pozostaje postacią niemal całkowicie nieznaną.
Prace Rugamy odznaczają się prostotą i bezpośredniością[19], jak również tendencją do używania kolokwialnego języka[20]. Osadzone w nikaraguańskiej codzienności, cenione są za swój eksperymentalny charakter. Zestawia się je czasem z pracami Ernesto Cardenala. Skreślony jego piórem utwór La Tierra es un satélite de la Luna został przetłumaczony na wiele języków[21] i jest jednym z najlepiej znanych dzieł literatury nikaraguańskiej[22].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Juventud Sandinista saluda natalicio de Leonel Rugama. nicaraguasandino.com. [dostęp 2020-11-30]. (hiszp.).
- ↑ La historia de Leonel Rugama quien gritó a la guardia de Somoza “Que se rinda tu madre”. lajornadanet.com. [dostęp 2020-11-30]. (hiszp.).
- ↑ Música y poesía para honrar al poeta revolucionario Leonel Rugama. lavozdelsandinismo.com. [dostęp 2020-11-30]. (hiszp.).
- ↑ "Que se rinda tu madre": Leonel Rugama y la tierra que lo vio nacer. tn8.tv. [dostęp 2020-11-30]. (hiszp.).
- ↑ 70 ANIVERSARIO DEL NATALICIO DEL POETA Y GUERRILLERO LEONEL RUGAMA. asamblea.gob.ni. [dostęp 2020-11-30]. (hiszp.).
- ↑ Leonel Rugama, del seminario a la guerrilla. barricada.com.ni. [dostęp 2020-11-30]. (hiszp.).
- ↑ A 49 años del tránsito a la inmortalidad del poeta guerrillero Leonel Rugama. vivanicaragua.com.ni. [dostęp 2020-11-30]. (hiszp.).
- ↑ Leonel Rugama. Un poeta nica. thesolipsta.wordpress.com. [dostęp 2020-11-30]. (hiszp.).
- ↑ Sin más alternativa que la lucha, muy cerca de la muerte, pero no del final.. eltayacan.org. [dostęp 2020-11-30]. (hiszp.).
- ↑ Leonel Rugama (1949- 15/01/1970). planusensegundos.wordpress.com. [dostęp 2020-11-30]. (hiszp.).
- ↑ LEONEL RUGAMA RUGAMA. avegasalablanca.wordpress.com. [dostęp 2020-11-30]. (hiszp.).
- ↑ Campos 2009 ↓.
- ↑ Leonel Rugama en la memoria. elnuevodiario.com.ni. [dostęp 2020-11-30]. (hiszp.).
- ↑ RESEÑA BIOGRAFICA DE CARLOS Y ACONTECIMIENTOS EN NICARAGUA. sandinovive.org. [dostęp 2020-11-30]. (hiszp.).
- ↑ Leonel Rugama, tan valiente como para no morir de tristeza. drugstoremag.es. [dostęp 2020-11-30]. (hiszp.).
- ↑ Por qué los nicaragüenses están convencidos de que el suyo es el país con más poetas per cápita de América Latina. bbc.com. [dostęp 2020-11-30]. (hiszp.).
- ↑ Premio Nacional de Poesía Joven “Leonel Rugama” 2019. inc.gob.ni. s. 1. [dostęp 2020-11-30]. (hiszp.).
- ↑ INC rinde homenaje al poeta Leonel Rugama en el 50 aniversario de su paso a la inmortalidad. el19digital.com. [dostęp 2020-11-30]. (hiszp.).
- ↑ Poesía social de Leonel Rugama, intelectual y guerrillero. barricada.com.ni. [dostęp 2020-11-30]. (hiszp.).
- ↑ DESDE LA FUERZA DEL VERSO DE LEONEL RUGAMA. cronicadigital.cl. [dostęp 2020-11-30]. (hiszp.).
- ↑ Premio Nacional “Leonel Rugama” a la Poesía Joven 2016. elpanida.wordpress.com. [dostęp 2020-11-30]. (hiszp.).
- ↑ Leonel Rugama. dariana.com. [dostęp 2020-11-30]. (hiszp.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Manoel de Andrade. LOS POETAS NO MUEREN. „Hispanista”. XVI (60). ISSN 1676-9058.
- Javier Campos. Nicaragua tierra de poesía y de revolución. „Sibila Revista de poesia e crítica literária”. 20, 2009. ISSN 1806-289X.