Lata 70. XVIII wieku
Wydarzenia
[edytuj | edytuj kod]- 1770
- 20 kwietnia – wyprawa Jamesa Cooka dotarła do Australii. Statek Cooka był pierwszym europejskim okrętem, który dotarł do wschodniego wybrzeża Australii[1].
- początek rewolucji przemysłowej w Wielkiej Brytanii. Zapoczątkowane zmiany w gospodarce uczyniły z Wielkiej Brytanii pierwszą potęgę gospodarczą na świecie[2].
- James Bruce odkrył źródło Nilu Błękitnego i jezioro Tana[3].
- 1771
- zakończyła się pierwsza wyprawa dookoła świata dowodzona przez Jamesa Cooka[4].
- 1772 – Królestwo Prus, Imperium Rosyjskie i Monarchia Habsburgów dokonały pierwszego rozbioru Polski[5].
- 1773
- 16 grudnia – miała miejsce tzw. herbatka bostońska, protest polityczny mieszkańców Bostonu, w ówczesnej Kolonii Zatoki Massachusetts, przeciwko polityce Wielkiej Brytanii[6].
- w Rzeczypospolitej Obojga Narodów powołano Komisję Edukacji Narodowej, pierwszą na ziemiach polskich i w Europie Środkowej centralną świecką władzę oświatową[7].
- wrzesień – wybuchło powstanie Pugaczowa – największy zryw antyfeudalny w Imperium Rosyjskim[8].
- ekspedycja Jamesa Cooka dotarła na Wyspy Cooka[3].
- 1774
- 5 września-16 października – w Filadelfii odbył się I Kongres Kontynentalny. W obradach wzięło udział dwanaście kolonii brytyjskich kolonii w Ameryce Północnej, które później (wraz z Georgią) utworzyły Stany Zjednoczone[6].
- został zawarty traktat w Küczük Kajnardży, kończący wojnę rosyjsko-turecką 1768–1774. Na jego mocy Katarzyna II Wielka uzyskała część wybrzeża Morza Czarnego oraz gwarancje Wysokiej Porty dla floty rosyjskiej odnośnie swobodnej żeglugi przez cieśniny tureckie[9].
- ekspedycja Jamesa Cooka dopłynęła do Nowej Kaledonii[4].
- 1775
- 19 kwietnia – wybuchła wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych pomiędzy kolonistami amerykańskimi a Wielką Brytanią. Pierwsze walki miały miejsce w Lexington i Concord[6].
- 10 maja – w Filadelfii rozpoczęły się obrady II Kongresu Kontynentalnego. W obradach wzięło udział trzynaście kolonii. Podczas Kongresu została powołana armia Stanów Zjednoczonych (14 maja), a na jej dowódcę został wyznaczony George Washington (15 maja)[6].
- ekspedycja Jamesa Cooka dopłynęła do Georgii Południowej i Sandwicha Południowego[4].
- 1776
- 4 lipca – została uchwalona Deklaracja niepodległości Stanów Zjednoczonych[6].
- Rozpoczęła się trzecia ekspedycja Jamesa Cooka dookoła świata[3].
- 1777
- 15 listopada – 13 byłych kolonii brytyjskich uchwaliły Artykuły konfederacji i wieczystej unii, zasady ustrojowe będące podwaliną ustrojową nowego państwa. Dokument został zastąpiony Konstytucją Stanów Zjednoczonych z 1789 roku[6].
- Iwan Lachow odkrył wyspę Kotielnyj, największą z Wysp Nowosyberyjskich[3].
- 1778
- 1779
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Horwitz 2005 ↓, s. 194.
- ↑ Wielka Brytania. Historia, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-06-14].
- ↑ a b c d e Oxford Wielka Encyklopedia Świata. T. 17. Poznań: Oxford Educational, 2005, s. 248. ISBN 83-7325-883-3.
- ↑ a b c Oxford Wielka Encyklopedia Świata. T. 17. Poznań: Oxford Educational, 2005, s. 246. ISBN 83-7325-883-3.
- ↑ rozbiory Polski, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-06-14].
- ↑ a b c d e f Kochanowska 2022 ↓, s. 4.
- ↑ Komisja Edukacji Narodowej, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-06-14].
- ↑ Frołow 2021 ↓, s. 42.
- ↑ praca zbiorowa: Oxford Wielka Historia Świata. T. 25: XVIII-XIX wiek. Narodziny Stanów Zjednoczonych – rewolucja francuska – czasy napoleońskie – Wiosna Ludów – Czerwony sztandar. Poznań: Oxford Educational, 2005, s. 45. ISBN 978-83-7425-828-9.
- ↑ Horwitz 2005 ↓, s. 544.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Sylwia Frołow. Katarzyna II Wielka (1729–96). Niemka, która poczuła się Rosjanką i stworzyła rosyjskie społeczeństwo. „Pomocnik Historyczny. 33 wielkie władczynie Europy”. 1, 2021.
- Tony Horwitz: Błękitne przestrzenie. Wyprawa śladami kapitana Cooka. Warszawa: W.A.B., 2005. ISBN 83-7414-085-2.
- Iwona Kochanowska. Podręczne kalendarium. Stany Zjednoczone od herbatki bostońskiej do pierwszej wojny światowej. „Pomocnik Historyczny. Stany Zjednoczone Ameryki. Jak rodziła się potęga”. 1, 2022. Polityka.