Kopalnia Węgla Kamiennego „Pniówek”

KWK Pniówek

KWK Pniówek
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Siedziba	Pawłowice
Adres	ul. Krucza 18 43–250 Pawłowice
Data założenia	1974 (1803)
Dyrektor	Marian Zmarzły
Udziałowcy	Jastrzębska Spółka Węglowa
Położenie na mapie gminy Pawłowice KWK Pniówek
Położenie na mapie Polski KWK Pniówek
Położenie na mapie województwa śląskiego KWK Pniówek
Położenie na mapie powiatu pszczyńskiego KWK Pniówek
49°58′02″N 18°41′23″E

Kopalnia Węgla Kamiennego „Pniówek” (KWK „Pniówek”; dawniej KWK XXX-lecia PRL) – kopalnia węgla koksującego w Pawłowicach, w województwie śląskim. Należy do Jastrzębskiej Spółki Węglowej.

Nazwa kopalni pochodzi od nazwy wsi nieopodal której jest położona; przez szereg lat nosiła nazwę XXX-lecia PRL.

Historia

Węgiel w miejscu obecnej kopalni wydobywano już w 1803 roku. Kopalnia XXX-lecia PRL (obecnie Pniówek) była budowana w latach 1963–1974. Nazywano ją wówczas „superkopalnią” lub „siódmym cudem”. Złoże KWK „Pniówek” znajduje się na terenie gminy Pawłowice (87,1%) oraz miasta Jastrzębie-Zdrój (12,9%).

Kopalnia „Pniówek” (wówczas XXX-lecia PRL) wchodziła kolejno w skład: Rybnickiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego (działało w latach 1945–1982), Zrzeszenia Kopalń Węgla Kamiennego w Jastrzębiu-Zdroju (działało w latach 1982–1984), Rybnicko-Jastrzębskiego Gwarectwa Węglowego (działało w latach 1984–1988), Przedsiębiorstwa Eksploatacji Węgla „Południe” z siedzibą w Jastrzębiu-Zdroju (do chwili uzyskania samodzielności ekonomicznej; działało w latach 1989–1990). 1 kwietnia 1993 roku weszła w skład Jastrzębskiej Spółki Węglowej. Zatrudnienie na koniec 2011 roku wynosiło 5362 osób.

Kopalnia w latach 1981–2002 była zarządcą zameczku prezydenckiego w Wiśle.

W 2008 rozpoczęto prace związane z rozbudową kopalni o złoże „Pawłowice 1”. 21 czerwca 2012 minister środowiska udzielił Jastrzębskiej Spółce Węglowej koncesji na wydobywanie węgla kamiennego i metanu jako kopaliny towarzyszącej ze złoża „Pawłowice 1”. Koncesję wydano do 31 grudnia 2051. Złoże „Pawłowice 1” zalega na obszarze części gmin Pszczyna, Pawłowice, Suszec i w niewielkim stopniu pod terenem miasta Żory. Złoże „Pawłowice 1” o powierzchni 15,83 km² zlokalizowane jest w bezpośrednim sąsiedztwie czynnej kopalni „Pniówek”. Całość zasobów przemysłowych stanowią węgle koksowe, w zdecydowanej większości jest to poszukiwany na rynku wysokiej jakości węgiel ortokoksowy typu 35, który stanowi około 78% zasobów przemysłowych, pozostałe 22% zasobów stanowią węgle koksowe typu 34. Zasoby złoża „Pawłowice 1” udostępnione zostaną z wyrobisk czynnej kopalni „Pniówek”. Uzyskanie pierwszego wydobycia z zachodniej części złoża „Pawłowice 1”, bezpośrednio przylegającej do wschodniej granicy obszaru górniczego kopalni „Pniówek”, planowane jest w 2014.

Udostępnienie i zagospodarowanie zasobów złoża „Pawłowice 1” do głębokości 1140 m przyczyni się do wydłużenia żywotności kopalni „Pniówek” o ok. 25 lat. Natomiast udostępnienie zasobów zalegających w zakresie głębokości 1140–1300 m wydłuży żywotność kopalni o kolejne lata.

20 i 21 kwietnia 2022 w KWK „Pniówek” doszło do wybuchów metanu. W wyniku katastrofy zginęło 8 górników, a 30 innych osób zostało rannych. Po przerwaniu akcji ratowniczej 7 górników pozostawało zaginionych. Podjęto decyzję o drążeniu nowego chodnika równoległego do ściany N-6, co 9 września 2023 pozwoliło na wznowienie akcji ratowniczej. Dwa dni później ratownicy górniczy odnaleźli ciała pięciu zaginionych osób.

Ciało ostatniego z poszukiwanych górników odnaleziono 21 października w ścianie N-6 w okolicach kombajnu ścianowego. Ciało górnika zostało wytransportowane na powierzchnię i przewiezione do Zakładu Medycyny Sądowej w Katowicach. Górnik z Mszany osierocił dwójkę dzieci.

Katarzyna Pachelska, Koniec akcji ratowniczej w KWK Pniówek. Ostatni z zaginionych podczas katastrofy w 2022 r. górników odnaleziony po 549 dniach

Kopalnia jest zabezpieczana przez Okręgową Stację Ratownictwa Górniczego w Wodzisławiu Śląskim.

Charakterystyka i podstawowe dane na temat kopalni

• Wielkość obszaru górniczego 28 554 m²
• Wielkość zasobów bilansowych: Pniówek 80,9 mln ton (w roku 2013), 101 mln ton (w roku 2008), Pawłowice 1 54,3 mln ton (w 2013 roku)
• Eksploatowane pokłady: 357/1, 360/1, 361, 363, 401/1, 403/1, 404/2
• Średnie wydobycie dobowe: 11 200 ton (2013), 14 500 ton (2008)
• Typ węgla handlowego 35.1 (ortokoksowy), produkowane sortymanety: przerost, groszek, pył, gaz-koks, muł, niesort
• Średnie wartości w węglu handlowym: wartość opałowa 28 902 kJ/kg, zasiarczenie 0,69%, zapopielenie 7,79%
• Okres funkcjonowania bez inwestycji strategicznych: do 2025 roku
• Okres funkcjonowania przy realizacji inwestycji strategicznych: do 2051 roku

Charakterystyka złoża

Nadkład:

• czwartorzęd o grubości 5–78 m,
• trzeciorzęd-miocen o grubości 170–930 m.

Karbon:

• warstwy orzeskie o grubości do 720 m, zbudowane z serii ilasto-piaszczystej i 29 pokładów węgla od 340/1 do 363 o zmiennej grubości 0,7–12,5 m
• warstwy rudzkie o grubości do 550 m zbudowane z serii ilasto-piaszczystej z przewagą łupków ilastych, w dolnej części ławice piaskowców i zlepieńców; 21 pokładów węgla od 401/1 do 418/3 o średniej grubości 2,0 m
• warstwy siodłowe (przewiercone kilkoma otworami) o grubości 220 m (udokumentowano 2 pokłady 501 i 510 o grubości do 12 m).

Warstwy karbońskie zapadają w kierunku północno-wschodnim pod kątem 5-10°, we wschodniej części do 12°. Złoże zaangażowane tektonicznie, liczne uskoki o zrzucie 0,5–100 m.

Skala zagrożeń naturalnych: metanowe – kategoria IV, wodne – I i II stopień, tąpaniowe I stopień w części pokładów, pyłowe – klasy A i B, pożarowe – grupa I i II, wyrzutami metanu i skał w części pokładów.

Linki zewnętrzne

• Strona KWK Pniówek w serwisie Jastrzębskiej Spółki Węglowej SA