Kościół św. Mikołaja w Królewcu (staromiejski)
 Nowy kościół staromiejski w Królewcu w 1845 r. | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół |
ewangelicki | ||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Rosji  | |||||||||||||
Położenie na mapie obwodu królewieckiego  | |||||||||||||
 54°42′46,65″N 20°30′33,79″E/54,712958 20,509386
| |||||||||||||
Kościół św. Mikołaja w Królewcu – dawny kościół farny pod wezwaniem św. Mikołaja na Starym Mieście w Królewcu, założony w 1264 r. i wielokrotnie przebudowywany. Znajdował się u stóp Zamku Królewieckiego na późniejszym placu Cesarza Wilhelma. Został rozebrany w latach 1826–1828 z powodu złego stanu technicznego. Był budowlą gotycka, halową, wzniesioną około 1360 r., sklepienia dopiero 1504–1537. Posiadał masywną wieżę zach., zwieńczoną strzelistym hełmem. W 1523 były głoszone w nim pierwsze ewangelickie kazania przez mnicha Joh. Amandusa. W 1575 r. przed ołtarzem został tu pochowany Johannes Luther (1526–1575), pierworodny syn reformatora. Do bardziej znanych miejscowych duchownych należał Valentin Thilo (Starszy).
Nowy kościół św. Mikołaja (Staromiejski)
[edytuj | edytuj kod]W dniu 15 października 1845 r. odbyła się konsekracja nowego kościoła staromiejskiego (niem. Altstädtische Kirche) przy ulicy Pocztowej (Poststrasse). Został on wzniesiony według projektu Karla Friedricha Schinkla w stylu neogotyckim na rzucie krzyża greckiego, z wysoką wieżą od wschodu. Przeniesiono do niego większość wyposażenia ze starego kościoła (m.in. ołtarz z 1606 i wiszący świecznik maryjny z rogów jelenich). Kościół miał 3 dzwony z lat 1469, 1622 i 1711.
Został zniszczony 28 sierpnia 1944 przez angielskie lotnictwo. Dalsze zniszczenia spowodowała Armia Czerwona w czasie ataku na miasto. Po wojnie kościół został rozebrany w połowie lat 50.
Kościół św. Mikołaja w Steindamm
[edytuj | edytuj kod]Wezwanie św. Mikołaja nosił również filialny i cmentarny kościół na przedmieściu Steindamm, założony jako najstarsza świątynia miasta ok. 1255, w XVI-XIX w. służący Polakom-luteranom. Także w farze w XVI-XVIII w. odbywały się – obok niemieckich – także polskie nabożeństwa ewangelickie, odprawiane od 1529 przez ks. Jana Wnorowskiego, a następnie przez duchownych ze Steindamm.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Caspar Stein, Das Alte Königsberg. Eine ausführliche Beschreibung der drei Städte Königsberg... anno 1644, Hamburg, Verein für Familienforschung in Ost- und Westpreussen, 1998, ISBN 3-931577-14-7 (reprint wyd. Königsberg 1911)
- Carl von Lorck, Dome, Kirchen und Klöster in Ost- und Westpreussen. Nach alten Vorlagen, 2. unver. Aufl., Frankfurt am Main, Weidlich, 1982, ISBN 3-8035-1163-1.
- Prusy Wschodnie – dokumentacja historycznej prowincji. Zbiory fotograficzne dawnego Urzędu Konserwatora Zabytków w Królewcu = Ostpreussen – Dokumentation einer historischen Provinz. Die photographische Sammlung des Provinzialdenkmalamtes in Königsberg, oprac. i red. bazy danych Jan Przypkowski, Warszawa, Instytut Sztuki PAN, [2006], ISBN 83-89101-44-0.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Fotografie kościoła. casparini.0nyx.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-20)]. (de)
- Johannes Luther (de)