Klasztor Stawrowouni
34°53′09″N 33°26′08″E/34,885833 33,435556
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość |
góra Stawrowouni |
| Kościół | |
| Eparchia | |
| Archimandryta |
Atanazy |
| Klauzura |
nie |
| Typ monasteru |
męski |
| Założyciel klasztoru |
Dionizy |
| Fundator |
Święta Helena (legendarna) |
| Styl |
bizantyjski |
| Data budowy |
do IV w. |
Położenie na mapie Cypru  | |
| 34°53′09″N 33°26′08″E/34,885833 33,435556
| |
Stawrowouni (dosł. Góra Krzyża Świętego) – prawosławny klasztor na górze o tej samej nazwie, w dystrykcie Larnaka, na Cyprze.
Według tradycji Cypryjskiego Kościoła Prawosławnego, założycielką klasztoru była cesarzowa bizantyjska Helena. Miała ona odnaleźć relikwie krzyża, na którym zmarł Jezus Chrystus, oraz krzyży dwóch ukrzyżowanych razem z nim łotrów. W czasie podróży statkiem do Konstantynopola sztorm zmusił ją do zatrzymania się na Cyprze, gdzie też miała pozostawić jeden z trzech krzyży, fundując zarazem klasztor dla oddawania mu czci[1].
Źródła pisane potwierdzają istnienie wspólnoty mniszej i jej istotne znaczenie dla życia religijnego na wyspie w IV stuleciu, co czyni z klasztoru najstarszą tego typu wspólnotę Cypru. W 1106 na wyspie przebywał ruski igumen Daniel, który opisał monaster z przechowywanymi w nim relikwiami Świętego Krzyża. Kolejne relacje dotyczące klasztoru pozostawili w XIII i XIV w. podróżnicy z zachodu Europy[1]. Relikwie krzyża zostały wywiezione z tego miejsca przed końcem XVI w. przez Turków, a ich dalsze losy nie są znane. Z kolei wielki pożar w 1888 niemal całkowicie zniszczył starsze zabudowania kompleksu klasztornego[1].
W XX wieku klasztor został odremontowany. Jeden z zamieszkujących go zakonników, Kallinik, odnowił zachowane freski i ikony. Kompozycje na ścianach kompleksu obiektów nawiązują do legendarnych początków wspólnoty[1].
Mnichów klasztoru obowiązuje reguła opracowania przez Dionizego, pierwszego przełożonego wspólnoty. Jest to jedyny klasztor prawosławny na Cyprze, w którym obowiązuje zakaz wstępu kobiet. Najważniejszym obiektem kultu w Stawrowouni jest srebrny relikwiarz w kształcie krzyża z niewielką cząstką Świętego Krzyża[1].