Julija Pajewśka
Data i miejsce urodzenia |
19 grudnia 1968 |
---|
Julija Heorhijiwna Pajewśka, ps. Tajra, ukr. Юлія Георгіївна Паєвська (ur. 19 grudnia 1968 w Kijowie) – ukraińska sanitariuszka.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się w Kijowie na Ukrainie i była wychowywana przez swojego dziadka, Kostiantyna Czubukowa, który służył jako oficer wywiadu w radzieckich siłach powietrznych podczas II wojny światowej i przeżył oblężenie Leningradu. Czubukow został odznaczony m.in. Orderem Lenina i Orderem Czerwonego Sztandaru. Po przejściu na emeryturę w latach pięćdziesiątych Czubukow przeniósł się do Kijowa i zbudował dom, w którym urodziły się jego dzieci i wnuki[1]. Pajewśka jako małe dziecko zainteresowała się medycyną i pracowała pod okiem swojej szkolnej pielęgniarki, dawnej sanitariuszki podczas II wojny światowej, która nauczyła Pajewśką, jak przygotowywać i zakładać bandaże i opaski uciskowe[1].
Zajmowała się ceramiką[2] i pracowała jako projektantka[3]. Miała również 20-letnie doświadczenie jako trener aikido[1] i była prezesem Federacji Aikido „Mutokukai-Ukraina”[3]. Praca Pajewśkiej jako trenera aikido doprowadziła ją do podjęcia studiów medycznych, ponieważ jej zdaniem sport i kontuzje są nierozłączne[1].
Wojna i „Anioły Tajry”
[edytuj | edytuj kod]W 2013 roku dołączyła do Euromajdanu jako sanitariuszka, gdzie przyjęła pseudonim „Tajra”[4]. Zaczęła od zapewnienia opieki medycznej rannym protestującym na ulicy Hruszewskiego w jej rodzinnym Kijowie. Postanowiła współpracować z innymi ochotnikami[3]. Rozpoczęła naukę medycyny taktycznej najpierw na poligonach wojskowych, a później na froncie[5].
Po wybuchu wojny rosyjsko-ukraińskiej w 2014 roku Pajewśka służyła ochotniczko jako sanitariuszka i instruktorka we wschodnim Donbasie, gdzie pozostała do 2018 roku[1]. Pracowała jako łącznik między cywilami a wojskiem w miastach na pierwszej linii, w których brakowało personelu medycznego. W swoim pierwszym roku w Donbasie utworzyła ochotniczy korpus pogotowia ratunkowego, który leczył zarówno ofiary cywilne, jak i wojskowe. Zyskał on przydomek „Anioły Tajry”[6][7]. Pajewśkiej przypisuje się wyszkolenie ponad 100 medyków, a „Aniołom Tajry” - uratowanie setek rannych cywilów i personelu wojskowego ze wszystkich stron konfliktu[3][1].
W 2017 roku wystąpiła w Invisible Battalion, filmie dokumentalnym o sześciu kobietach walczących w wojnie rosyjsko-ukraińskiej w Donbasie[8][9].
W 2018 roku wstąpiła do armii ukraińskiej. Jej jednostka została wysłana do Mariupola, gdzie dowodziła 61. szpitalem mobilnym. Pajewśka została zdemobilizowana z ukraińskiego wojska w 2020 roku, ale wraz z „Aniołami” nadal tam pracowała jako ochotnik medyczny[10].
W styczniu 2019 roku David Gauvey Herbert opowiadał o Pajewśkiej dla Bloomberg News. Poinformował, że była członkiem Prawego Sektora, jednak opuściła go w wyniku walk wewnętrznych[11].
W 2021 roku Pajewśka otrzymała kamerę (BWV), aby wziąć udział w serialu dokumentalnym o inspirujących ludziach, produkowanym przez księcia Harry'ego. Za pomocą kamery dokumentowała rannych cywilów i żołnierzy w Mariupolu. Między 6 lutego 2022 a 10 marca 2022 roku nagrała 256 gigabajtów wideo na karcie danych. Film pokazuje Tajrę i jej „Anioły” udzielające pomocy medycznej ukraińskim cywilom, a także rosyjskim żołnierzom podczas oblężenia Mariupola. 15 marca Pajewśka, za pośrednictwem policjanta, przekazała kartę danych reporterom Associated Press, którzy przemycili ją przez 15 rosyjskich punktów kontrolnych z Mariupola na terytorium kontrolowane przez Ukrainę[2].
W niewoli rosyjskiej
[edytuj | edytuj kod]Dnia 16 marca 2022 roku, jak relacjonowała córka kobiety, Pajewśka i kierowca jej karetki pogotowia poruszali się korytarzem humanitarnym, aby pomóc w akcjach ratunkowych po nalocie na teatr w Mariupolu. Zatrzymali się, by opatrzyć uciekającego rannego cywila i zostali schwytani przez rosyjskich żołnierzy[2]. Dnia 21 marca 2022 roku rosyjska stacja informacyjna ogłosiła schwytanie Pajewśkiej i wyemitowała wideo, na którym kobieta, „oszołomiona i wynędzniała” czyta przygotowane oświadczenie wzywające do zakończenia walk. Występowała w rosyjskiej sieci NTV i sieciach telewizyjnych w separatystycznym obwodzie donieckim, skuta kajdankami i posiniaczona na twarzy. Rosja wykorzystywała Pajewśką w propagandowych filmach i fałszywie przedstawiała ją jako sprawczynię zbrodni, związaną z „nazistami” i z batalionem Azow (z którym jej oddział medyczny nie miał związku)[5].
Rząd Ukrainy próbował doprowadzić do uwolnienia Pajewśkiej w ramach wymiany więźniów, ale Rosja początkowo odrzuciła te prośby, zaprzeczając, by kobieta nadal przebywała w niewoli[2]. Zwolennicy Pajewśkiej opowiadający się za jej uwolnieniem rozpoczęli kampanię hashtagową „#SaveTaira”[10].
Dnia 17 czerwca 2022 roku prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski ogłosił w jednym ze swoich przemówień wideo uwolnienie sanitariuszki. Następnego dnia Pajewśka podziękowała Zełenskiemu za doprowadzenie do jej zwolnienia. W swoim oświadczeniu powiedziała, że ukraińscy jeńcy wojenni byli przetrzymywani w strasznych warunkach, podobnych do hitlerowskich obozów koncentracyjnych. Stwierdziła, iż odmawiano im jakichkolwiek informacji o ich rodzinach, leczeniu, paczkach żywnościowych. Więźniowie wierzyli, że Ukraina przestała istnieć jako niepodległe państwo[12].
Dnia 15 września 2022 roku wystąpiła przed Komisją Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, aby opowiedzieć o torturach, których sama doświadczyła i jakich była świadkiem[13].
Odznaczenia i nagrody
[edytuj | edytuj kod]W 2022 roku trafiła na listę 100 najbardziej inspirujących kobiet na świecie według BBC[14]. Dnia 8 marca 2023 roku otrzymała Międzynarodową Nagrodę dla Kobiet Niezwykłej Odwagi. Odbierając nagrodę powiedziała, że uważa, że jest to nagroda dla wszystkich Ukrainek, które są masowo zaangażowane w obronę kraju przed rosyjską napaścią[15].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f 9 травня – пам’ять про дідуся: як онука ветерана Другої світової стала парамедиком в АТО [online], Українська правда _Життя [dostęp 2023-03-23] .
- ↑ a b c d Captive medic’s bodycam shows firsthand horror of Mariupol [online], AP NEWS, 19 maja 2022 [dostęp 2023-03-23] (ang.).
- ↑ a b c d «Ангели» стріляють з лука: «Тайра» – учасниця Invictus Games 2020 [online], armyinform.com.ua [dostęp 2023-03-23] (ukr.).
- ↑ Pjotr Sauer , Ukraine hails release of medic who filmed horrors of Mariupol siege, „The Guardian”, 19 czerwca 2022, ISSN 0261-3077 [dostęp 2023-03-23] (ang.).
- ↑ a b Taz Ali , Captured Ukrainian medic's bodycam footage shows insider account of Mariupol [online], inews.co.uk, 19 maja 2022 [dostęp 2023-03-23] (ang.).
- ↑ “Wojownik w ciele kobiety”. Dlaczego uwolnienie ukraińskiej ratowniczki Tajry wywołało spory w Rosji [online], belsat.eu, 25 czerwca 2022 [dostęp 2023-03-23] .
- ↑ James Kilner , Ukraine secures release of famous captive medic who filmed horrors of Mariupol's siege, „The Telegraph”, 18 czerwca 2022, ISSN 0307-1235 [dostęp 2023-03-23] (ang.).
- ↑ Invisible Battalion (2017) - IMDb. [dostęp 2023-03-23].
- ↑ Gazeta.ua, Сниться кошмар, як російський офіцер стріляє у лоб [online], Gazeta.ua, 31 października 2017 [dostęp 2023-03-23] (ukr.).
- ↑ a b Jack Hardy , Joe Shute , ‘I hope people stop believing Russia’s lies’: What Ukraine’s Invictus Games team wants you to know, „The Telegraph”, 22 kwietnia 2022, ISSN 0307-1235 [dostęp 2023-03-23] (ang.).
- ↑ The Art of Crowdfunding War, „Bloomberg.com”, 30 stycznia 2019 [dostęp 2023-03-23] (ang.).
- ↑ Ракетный удар по жилым домам в Запорожье. Хроника войны, „Радио Свобода” [dostęp 2023-03-23] (ros.).
- ↑ Dramatyczne zeznania ukraińskiej medyczki. "Zapytał mnie: »Czy wiesz, dlaczego ci to robię?«" [online], Onet Wiadomości, 16 września 2022 [dostęp 2023-03-23] (pol.).
- ↑ BBC 100 Women 2022: Who is on the list this year? - BBC News [online], News [dostęp 2023-03-23] (ang.).
- ↑ Julia Pajewska "Tajra", słynna ukraińska ratowniczka dla PAP: wojna potrafi uczynić z księgowej wyborową snajperkę [online], wnp.pl [dostęp 2023-03-23] (pol.).