Jan Różewicz

Jan Różewicz
Data i miejsce urodzenia	16 października 1953 ; Gliwice
Data i miejsce śmierci	8 października 2008 ; Wrocław
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	teatr; literatura piękna
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Różewicz (ur. 16 października 1953 w Gliwicach, zm. 8 października 2008 we Wrocławiu) – polski polonista, reżyser teatralny, dramaturg, scenarzysta, scenograf, poeta i prozaik.

Życiorys

Jan Różewicz był synem Tadeusza Różewicza i Wiesławy z domu Kozłowskiej. Ukończył filologię polską na Uniwersytecie Wrocławskim, a potem, w roku 1982, został absolwentem Wydziału Reżyserii Dramatu krakowskiej PWST.

Zadebiutował w styczniu 1983 roku reżyserią sztuki Wyzwolony Stanisława Brejdyganta we wrocławskim Teatrze Współczesnym. W tym samym roku zrealizował swój spektakl dyplomowy Wesoły wspólnik autorstwa Wincentego Rapackiego (syna). Przedstawienie to wystawiono w Lubuskim Teatrze w Zielonej Górze.

W swej pracy artystycznej współpracował z wieloma polskimi teatrami – w Białymstoku, Bielsku-Białej, Cieszynie, Częstochowie, Elblągu, Gorzowie Wielkopolskim, Jeleniej Górze, Katowicach, Słupsku, Sosnowcu, Toruniu, Warszawie i innych. Najmocniej był jednak związany ze scenami Wrocławia. W mieście tym mieszkał przez prawie całe swoje życie. Prowadził też zajęcia artystyczne ze studentami Kolegium Karkonoskiego w Jeleniej Górze oraz warsztaty dramaturgiczne we Wrocławiu. Często reżyserował sztuki swojego ojca, Tadeusza.

Ostatnią jego pracą był poemat Monisz, czyli szatan zrobiony w Ararat (aut. Icchok Lejb Perec), który zaadaptował na potrzeby teatru i wyreżyserował w warszawskim Teatrze Żydowskim (premiera w 2001).

Pracę w teatrze godził z działalnością pisarską. W 1998 roku wydał debiutancki tomik poetycki Karty Merkucja (Wydawnictwo Dolnośląskie). Tworzył scenariusze dla teatru i filmu, dramaty, opowiadania, utwory poetyckie i eseje. Jego twórczość była publikowana w „Notatniku Teatralnym”, „Odrze”, „Śląsku” oraz „Warsztatach Polonistycznych”. Uczestniczył w warsztatach literackich w Hawthornden Castle w Szkocji (stypendium MKiS). Otrzymał III nagrodę w kategorii eseju za tekst Awangardzista konserwatywny w III Ogólnopolskim Konkursie Literackim im. Stefana Themersona w Płocku.

Jego żoną była filozofka i teatrolożka, dr Małgorzata Różewicz^[1]. Ich córką jest Julia Różewicz^[2].

Zmarł po długiej i ciężkiej chorobie^[3] we Wrocławiu. Pochowany został 16 października 2008 na wrocławskim Cmentarzu Grabiszyńskim.

Teatr i film

Prace reżyserskie (wybór)

1983 – Wyzwolony, Wrocławski Teatr Współczesny im. Edmunda Wiercińskiego
1984 – Odejście głodomora, Lubuski Teatr im. Leona Kruczkowskiego w Zielonej Górze
1985 – Oczekiwanie, Lubuski Teatr im. Leona Kruczkowskiego w Zielonej Górze
1985 – Smok, Lubuski Teatr im. Leona Kruczkowskiego w Zielonej Górze
1986 – Świadkowie albo Nasza mała stabilizacja, Słupski Teatr Dramatyczny
1986 – Okapi, Teatr im. Adama Mickiewicza w Częstochowie
1987 – Białe małżeństwo, Teatr im. A. Mickiewicza w Częstochowie
1988 – Odejście Głodomora, Teatr Telewizji
1989 – Kto jest kto, Teatr Nowy w Warszawie
1990 – Et in arcadia ego, Wrocławski Teatr Współczesny im. E. Wiercińskiego
1990 – Białe małżeństwo, Teatr Śląski im. S. Wyspiańskiego w Katowicach
1990 – Pod własnym dachem, Teatr Zagłębia w Sosnowcu
1991 – Zemsta, Teatr im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim
1991 – Gwałtu, co się dzieje!, Teatr Zagłębia w Sosnowcu
1991 – Płaskorzeźba, Teatr Polski w Bielsku-Cieszynie
1992 – Motyle są wolne, Wrocławski Teatr Współczesny im. E. Wiercińskiego
1992 – Polowanie na karaluchy, Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku
1993 – Historya o Chwalebnym Zmartwychwstaniu, Teatr Zagłębia w Sosnowcu
1993 – Kartoteka, Teatr Dramatyczny w Elblągu
1994 – Rajski ogródek, Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku
1994 – Grupa Laokoona, Teatr im. Wilama Horzycy w Toruniu
1998 – Świadkowie albo nasza mała stabilizacja, Wrocławski Teatr Współczesny im. E. Wiercińskiego
2000 – Śmieszny staruszek, Teatr im. C. K. Norwida w Jeleniej Górze
2001 – Monisz, czyli szatan zrobiony w Ararat, Teatr Żydowski w Warszawie

Scenariusze

1991 – Płaskorzeźba, reż. J. Różewicz, Teatr Polski w Bielsku-Cieszynie
1992 – Białe małżeństwo, współaut. i reż. Magdalena Łazarkiewicz
2001 – Monisz, czyli szatan zrobiony w Ararat, Teatr Żydowski w Warszawie

Scenografie

1991 – Płaskorzeźba, reż. J. Różewicz, Teatr Polski w Bielsku-Cieszynie
2000 – Śmieszny staruszek, reż. J. Różewicz, Teatr im. C. K. Norwida w Jeleniej Górze

Adaptacje

1993 – Matka Joanna od Aniołów, reż. Feliks Falk, Teatr Polski we Wrocławiu
2001 – Monisz, czyli szatan zrobiony w Ararat, Teatr Żydowski w Warszawie

Opracowanie muzyczne

2000 – Śmieszny staruszek, reż. J. Różewicz, Teatr im. C. K. Norwida w Jeleniej Górze

Przypisy

↑ Katarzyna Szeloch: Jestem dumna, że noszę nazwisko Różewicz. Tygodnik Przegląd, 2011-10-09. [dostęp 2022-03-19].
↑ "Dziadek Tadeusz lubił ciszę i durnostojki" - wspomina Julia Różewicz - Radio RAM [online], radioram.pl [dostęp 2021-07-31] .
↑ Wrocław. Pogrzeb Jana Różewicza we czwartek. [dostęp 2008-10-25].

Linki zewnętrzne

Jan Różewicz, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09] .
Jan Różewicz w bazie filmpolski.pl
Jan Różewicz w bazie Filmweb

[1] Katarzyna Szeloch: Jestem dumna, że noszę nazwisko Różewicz. Tygodnik Przegląd, 2011-10-09. [dostęp 2022-03-19].

[2] "Dziadek Tadeusz lubił ciszę i durnostojki" - wspomina Julia Różewicz - Radio RAM [online], radioram.pl [dostęp 2021-07-31] .

[3] Wrocław. Pogrzeb Jana Różewicza we czwartek. [dostęp 2008-10-25].

[1]

[2]

[3]