Jan Matecki (pilot)
Jan Matecki (siedzi na dolnym płacie) po katastrofie samolotu Nieuport 17 nr CWL 11.01 na lotnisku w Toruniu (26.02.1920) | |
porucznik pilot | |
Data urodzenia | |
---|---|
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki |
10. eskadra wywiadowcza, |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Jan Matecki (ur. 20 października 1897) – porucznik pilot Wojska Polskiego, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Ignacego i Małgorzaty z Kołodziejów. Od 22 kwietnia 1916 roku służył w armii Stanów Zjednoczonych, a od 28 lutego 1917 roku w 106 batalionie kanadyjskim w Wielkiej Brytanii. Zgłosił się ochotniczo do służby w Armii Polskiej we Francji, gdzie służył w 4 pułku strzelców polskich[1]. Następnie został skierowany na przeszkolenie do szkoły lotniczej w Istres[2] a następnie w Dijon, Pau, Chartres i Avord[3].
Został przetransportowany do Polski z jednostkami lotniczymi i wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Służył w 10., 18. i 4. eskadrze wywiadowczej. 23 kwietnia, w załodze z por. obs. Edwardem Karasiem, zaatakowali i rozproszyli szwadron kawalerii Armii Czerwonej[4].
1 maja, w załodze z por. obs. Edwardem Karasiem, wykrył i zaatakował w rejonie Połocka balon obserwacyjny nieprzyjaciela. Obsługa została rozproszona, a sam balon zerwał się z lin[a][6]. 24 września[b], w załodze z ppor. obs. Konstantym Koziełło, wykonał lot z Brześcia Litewskiego do wsi Porado w celu nawiązania łączności z Grupą Operacyjną gen. Franciszka Krajowskiego. Dzięki temu dostarczył Grupie Operacyjnej rozkazy oraz mapy, a do sztabu 4 Armii przekazał meldunki sytuacyjne oraz zwrotną pocztę[8]. Za ten lot zostali wyróżnieni w Komunikacie operacyjnym z 29 września 1920 roku[9].
24 grudnia 1920 roku został zwolniony z Wojska Polskiego, ale jako oficer rezerwy pozostał na stanie 3. pułku lotniczego w Poznaniu[10].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]Za swą służbę w polskim lotnictwie otrzymał odznaczenia[11][12]:
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 6086,
- Krzyż Walecznych,
- Krzyż Niepodległości.
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zieliński, Wójcik 2005 ↓, s. 122-123.
- ↑ Romeyko 1933 ↓, s. 54.
- ↑ Januszewski 2019 ↓, s. 297.
- ↑ Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 197.
- ↑ Romeyko 1933 ↓, s. 200.
- ↑ Mordawski 2009 ↓, s. 236.
- ↑ Mordawski 2009 ↓, s. 345.
- ↑ Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 261-262.
- ↑ Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 265.
- ↑ Zieliński, Wójcik 2005 ↓, s. 123.
- ↑ Niestrawski t. I 2017 ↓, s. 244.
- ↑ Matecki (Małecki*) Jan por. pil.. Encyklopedia Lotnictwa. [dostęp 2020-06-05]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Stanisław Januszewski: Polacy w siłach powietrznych Wielkiej Wojny. Polscy pionierzy lotnictwa. T. 2. Wrocław: Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, 2019. ISBN 978-83-64688-21-8.
- Hubert Mordawski: Polskie lotnictwo wojskowe 1918-1920 : narodziny i walka. Poznań ; Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie Oddział Publicat, 2009. ISBN 978-83-245-8844-2. OCLC 750811729.
- Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). T. I: Początki, organizacja, personel i sprzęt. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
- Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). T. II: Walka i demobilizacja. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
- Marian Romeyko (red.), Ku czci poległych lotników: księga pamiątkowa, Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika ku czci Poległych Lotników, 1933, OCLC 830230270 [dostęp 2020-06-05] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-03] .
- Krzysztof A. Tarkowski: Lotnictwo polskie w wojnie z Rosją Sowiecką: 1919–1920. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1991. ISBN 83-206-0985-2. OCLC 69498511.
- Józef Zieliński, Waldemar Wójcik: Lotnicy Kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari: 1919–1920. T. 1: Wojna polsko-bolszewicka 1919–1920. Warszawa: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2005. ISBN 83-7441-243-7. OCLC 749442378.