Hysterangium
 Podkorzeniak leszczynowy | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
podkorzeniak |
| Nazwa systematyczna | |
| Hysterangium Vittad. Monogr. Tuberac. (Milano): 13 (1831) | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Hysterangium clathroides Vittad. 1831 | |
Hysterangium Vittad. (podkorzeniak) – rodzaj grzybów z rodziny podkorzeniakowatych (Hysterangiaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hysterangiaceae, Hysterangiales, Phallomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Takson utworzył w 1831 r. Carlo Vittadini. Typem nomenklatorycznym jest Hysterangium clathroides[1]. Polską nazwę nadał Władysław Wojewoda w 1999 r., wcześniej w polskim piśmiennictwie mykologicznym rodzaj ten miał nazwę korzeniak[2].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Bazydiokarpy przeważnie małe, o średnicy 0,5–2 cm, kuliste, półkuliste, bulwiaste lub gruszkowate, czasami nieregularne lub klapowane, często z obfitą grzybnią u podstawy, tworzącą sznury grzybniowe. Perydium dobrze rozwinięte, trwałe, ale zazwyczaj dające się oddzielić w okresie dojrzałości. Gleba jędrna, galaretowata, często korkowata, ale ostatecznie rozpływająca się, o barwie od oliwkowej do oliwkowobrązowej, labiryntowata, z małymi komorami, zwykle ułożonymi promieniście i częściowo wypełnionymi zarodnikami. Strzępki tramy wąskie do szerokich, zżelatynizowane. System strzępkowy monomityczny, albo z cienkościennymi i napęczniałymi strzępkami, albo zżelatynizowanymi. Sprzążki obecne na wszystkich strzępkach. Kolumella albo występuje i jest prawie równoległa, albo jest zredukowana, albo sporadycznie jej brak. Jeśli jest, to zwykle drzewkowata, szklista, zżelatynizowana. Bazydiospory przeważnie o długości 10–18 µm, czasem więcej niż 20 µm, rzadko bardzo małe (mniej niż 5 µm długości), wydłużone elipsoidalne do wrzecionowatych lub cylindrycznych, czasem jajowate, niemal szkliste do bladożółtawych lub zielonkawobrązowych, z lekko pogrubioną ścianą. Podstawki kręte, wąskie, cylindryczne, często zwężone, z 2, 4, 6 (-8) zarodnikami na bardzo krótkich sterygmach. Trama w hymenium regularna, szklista, częściowo lub całkowicie zżelowana, z mniej więcej równoległymi, wąskimi strzępkami. Subhymenium słabo rozwinięte. Skórka zbudowana ze smukłych strzępek, czasami zabarwionych, a czasami otoczonych przez szeroką, zlepioną tkankę podskórną z napęczniałych elementów[3].
Grzyby podziemne, ektomykoryzowe. W Polsce rosną w sąsiedztwie takich drzew jak: jodła, dąb, grab, sosna, modrzew, buk, świerk i leszczyna. Ze względu na występowanie pod ziemią trudne do odszukania. Do 2016 r. w Polsce podano tylko 16 ich stanowisk[4].
- Hysterangium clathroides[4]
- Hysterangium crassum (Tul. & C. Tul.) E. Fisch. 1938[4]
- Hysterangium coriaceum R. Hesse 1891 – podkorzeniak skórzasty
- Hysterangium hessei Soehner ex Svrček 1958 – podkorzeniak grubościenny
- Hysterangium nephriticum Berk. 1844[4]
- Hysterangium pompholyx Tul. & C. Tul. 1843[4]
- Hysterangium separabile Zeller 1941 – podkorzeniak siateczkowy
- Hysterangium stoloniferum Tul. & C. Tul. 1851 – podkorzeniak leszczynowy
Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum[5]. Nazwy polskie i wykaz gatunków według Władysława Wojewody[2] i innych[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2014-02-15] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 338, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ D.N. Pegler, B.M. Spooner, T.W.K. Young, British truffles. A revision of British hypogeous fungi. [online], Mycobank, 1993, s. 1–216 [dostęp 2023-03-19] (ang.).
- ↑ a b c d e f Rodzaj Hysterangium w Polsce: różnorodność gatunkowa, ekologia i rozmieszczenie [online], Repozytorium Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2023-03-19] (ang.).
- ↑ Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).