Henryk Wolpe
Data i miejsce urodzenia |
22 czerwca 1899 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
27 kwietnia 1966 |
Miejsce spoczynku | |
Zawód, zajęcie |
polonista |
Narodowość | |
Alma Mater | |
Uczelnia | |
Partia |
Komunistyczna Partia Polski |
Odznaczenia | |
Henryk Wolpe (ur. 22 czerwca 1899 w Warszawie, zm. 27 kwietnia 1966 tamże) – polski polonista, działacz komunistyczny.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 22 czerwca 1899[1] jako syn Maksymiliana.
Od 1918 działał w KZMP, KPRP (później KPP) (od 1927 jako sekretarz komórki nauczycielskiej KPP), funkcjonował pod pseudonimami „Lisowski”, „Jan”[2][1]. W latach 1920–1939 pracował jako nauczyciel łaciny i języka polskiego w szkołach średnich w Warszawie[1]. Był więziony łącznie przez 11 miesięcy[2]. Na Uniwersytecie Warszawskim ukończył studia prawa oraz polonistyki, uzyskując w 1931 tytuł naukowy doktora filozofii za pracę pt. Horacy w poezji Kochanowskiego[1].
Lata II wojny światowej spędził w ZSRR. W 1942 pełnił funkcję docenta i wykładał historię literatury polskiej na uniwersytecie w Swierdłowsku. Od maja 1943 w Moskwie, gdzie został działaczem Związku Patriotów Polskich[2], był redaktorem „Biblioteczki ZPP”, starszym redaktorem polskiej redakcji w Wydawnictwie Literatur w Językach Obcych oraz wiceprezesem Komitetu do spraw dzieci polskich w ZSRR. W latach 1944–1946 prowadził wykłady z historii literatury polskiej na Uniwersytecie Moskiewskim. W 1945 został mianowany przez Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej przewodniczącym delegacji polskiej do mieszanej polsko-radzieckiej komisji do spraw repatriacji. W 1946 był radcą i chargé d’affaires Ambasady RP w Moskwie.
Po powrocie do Polski od 1947 do 1952 był członkiem kolegium Ministerstwa Oświaty oraz pełnił funkcję redaktora naczelnego Państwowych Zakładów Wydawnictw Szkolnych[1]. Od 1952 do 1953 pełnił funkcję zastępcy dyrektora Instytutu Kształcenia Kadr Naukowych przy KC PZPR. W latach 1952–1962 wykładał historię literatury (od 1954 jako profesor nadzwyczajny) na Wydziale Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego[2][1]. Od 1955 pracował w Instytucie Badań Literackich PAN[1]. Został wicedyrektorem do spraw naukowych IBL PAN[2]. Był członkiem Komitetu Redakcyjnego Dzieł Adama Mickiewicza[2]. Był także inicjatorem, założycielem i redaktorem (1958–1966) „Biuletynu Polonistycznego”. Został działaczem PZPR[2]. Od 1959 do 1961 był I sekretarzem Komitetu Partyjnego PZPR przy PAN, od 1962 do 1964 członkiem Komitetu Zakładowego OOP PZPR przy PAN[1].
Zmarł 27 kwietnia 1966[1]. Został pochowany 30 kwietnia 1966 na cmentarzu Wojskowym na Powązkach[2][1] (kwatera C2-6-17)[3].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (25 kwietnia 1956)[4]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (18 stycznia 1946)[5][6]
- Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 19 lipca 1946[7], 22 lipca 1952[8])
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j Kazimierz Wyka. Henryk Wolpe (nekrolog). „Pamiętnik Literacki”. 4, s. 709–721, 1966.
- ↑ a b c d e f g h Ekscentrycy: Henryk Wolpe. rp.pl, 2009-03-06. [dostęp 2016-04-03].
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
- ↑ M.P. z 1956 r. nr 67, poz. 835 „za zasługi położone przy sporządzeniu Wydania Narodowego dzieł Adama Mickiewicza”.
- ↑ M.P. z 1946 r. nr 25, poz. 42 „w uznaniu zasług, położonych dla pożytku Rzeczypospolitej Polskiej w dziele zorganizowania Polonii Radzieckiej i zjednoczenia Jej w Związku Radzieckim na platformie ideowej Związku Patriotów Polskich”.
- ↑ Odznaczenie działaczy ZPP w Moskwie. „Dziennik Rzeszowski”, s. 2, Nr 34 (255) z 6 lutego 1946.
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 16, poz. 36 „za pracę przy org. akcji repatriacyjnej”.
- ↑ M.P. z 1952 r. nr 70, poz. 1068 „za zasługi w pracy zawodowej”.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Kazimierz Wyka. Henryk Wolpe (nekrolog). „Pamiętnik Literacki”. 4, s. 709–721, 1966.
- Ekscentrycy: Henryk Wolpe. rp.pl, 2009-03-06. [dostęp 2016-04-03].
- Absolwenci Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego
- Absolwenci Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego
- Członkowie aparatu Komitetu Centralnego PZPR
- Członkowie struktur partyjnych odpowiedzialnych za oświatę w Polsce Ludowej
- Członkowie Związku Patriotów Polskich
- Dyplomaci Polski Ludowej
- Działacze Komunistycznego Związku Młodzieży Polski
- Działacze Komunistycznej Partii Polski
- Ludzie urodzeni w Warszawie (Królestwo Kongresowe)
- Odznaczeni dwukrotnie Złotym Krzyżem Zasługi (1944–1989)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Ofiary represji politycznych w II Rzeczypospolitej
- Pierwsi sekretarze OOP PZPR
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Polscy poloniści
- Pracownicy instytutów naukowych PAN
- Przedstawiciele dyplomatyczni Polski Ludowej w ZSRR
- Wykładowcy Wydziału Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego
- Urodzeni w 1889
- Zmarli w 1966