Gymnusa variegata

	Gymnusa variegata
	Kiesenwetter, 1845
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Rodzina	kusakowate
Podrodzina	rydzenice
Plemię	Gymnusini
Rodzaj	Gymnusa
Gatunek	Gymnusa variegata

Gymnusa variegata – gatunek chrząszcza z rodziny kusakowatych i podrodziny rydzenic. Zamieszkuje palearktyczną Eurazję od Wysp Brytyjski po Daleki Wschód.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1845 roku przez Hellmutha von Kiesenwettera^[1]^[2]. Wyróżnia się w jego obrębie dwa podgatunki^[2]:

Gymnusa variegata anatolica Korge, 1979
Gymnusa variegata variegata Kiesenwetter, 1845

Morfologia

Chrząszcz o wydłużonym, łódkowatym w zarysie ciele długości od 5 do 6 mm. Ubarwienie ma czarne z rdzawoczerwonymi stopami. Człony w środkowej części czułków są krótsze niż dwukrotność ich szerokości. Powierzchnia głowy jest błyszcząca. Przedplecze również jest lśniące, o dość rozproszonym punktowaniu. Pokrywy mają gęste, ziarniste punktowanie. Powierzchnia odwłoka ma połyskujące tło i silne, dość gęste punktowanie. Owłosienie jest wyraźne, złocistożółte^[3].

Ekologia i występowanie

Owad rozmieszczony głównie na obszarach górskich^[3], ale spotykany także na nizinach, zwłaszcza na północy zasięgu. Zasiedla stanowiskach wilgotne i zacienione, chętnie pobrzeża źródeł i zimnych potoków. Bytuje wśród wilgotnych mchów i na wystającej ponad taflę wody roślinności. Aktywne osobniki dorosłe obserwuje się od lipca do maja, w górach najliczniej w lecie^[4].

Gatunek palearktyczny. Podgatunek nominatywny w Europie znany jest z Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Polski, Czech, Słowacji i północnoeuropejskiej części Rosji, a w Azji z dalekowschodniej części Rosji i chińskiego Jilinu. Podgatunek G. v. anatolica jest endemitem azjatyckiej części Turcji^[2].

Na „Czerwonej liście gatunków zagrożonych Republiki Czeskiej” umieszczony jest jako gatunek narażony na wymarcie (VU)^[5].

Przypisy

↑ Ernest August Hellmuth von Kiesenwetter. Entomologische Notizen. „Stettiner Entomologische Zeitung”. 6 (7), s. 220–227, 1845.
↑ ^a ^b ^c M. Schülke, A. Smetana: Staphylinidae. W: Catalogue of Palaearctic Coleoptera Volume 2. Hydrophiloidea-Staphylinoidea. I. Löbl, D. Löbl (red.). Wyd. Brill. Leiden, Boston: 2015, s. 426.
↑ ^a ^b Arved Lompe: Gattung Gymnusa Gravenhorst, 1806. [w:] Käfer Europas [on-line]. [dostęp 2024-11-02].
↑ B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Staphylinidae, część 3: Aleocharinae. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (8), 1981.
↑ Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.

[Kiesenwetter-1] Ernest August Hellmuth von Kiesenwetter. Entomologische Notizen. „Stettiner Entomologische Zeitung”. 6 (7), s. 220–227, 1845.

[cpc-2] M. Schülke, A. Smetana: Staphylinidae. W: Catalogue of Palaearctic Coleoptera Volume 2. Hydrophiloidea-Staphylinoidea. I. Löbl, D. Löbl (red.). Wyd. Brill. Leiden, Boston: 2015, s. 426.

[ke-3] Arved Lompe: Gattung Gymnusa Gravenhorst, 1806. [w:] Käfer Europas [on-line]. [dostęp 2024-11-02].

[Burakowskietal-4] B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Staphylinidae, część 3: Aleocharinae. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (8), 1981.

[Farkacetal-5] Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]