Przejdź do zawartości

Gustaw Jeleń

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gustaw Jeleń
Gustlik
Postać z Czterech pancernych i psa
Ilustracja
Franciszek Pieczka, odtwórca roli Gustlika
Pierwsze wystąpienie

Załoga

Ostatnie wystąpienie

Dom

Twórca

Janusz Przymanowski

Grany przez

Franciszka Pieczkę

Dane biograficzne
Pochodzenie

polskie

Przynależność

Wehrmacht

Ludowe Wojsko Polskie

Płeć

mężczyzna

Data i miejsce urodzenia

ok. 1923[1]
Ustroń

Rodzina

Wilhelm (ojciec)
Honorata (żona)

Inne informacje
Specjalność

czołgista

Gustaw Jeleń (Gustlik) – postać literacka z książki Janusza Przymanowskiego Czterej pancerni i pies, a także postać filmowa z polskiego serialu telewizyjnego pod tym samym tytułem (1966–1970).

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Syn Wilhelma. Pochodził z Ustronia na Śląsku Cieszyńskim, gdzie przed wojną pracował jako kowal. Jako Ślązak został siłą wcielony do Wehrmachtu, w którym był czołgistą. Podczas kampanii przeciwko ZSRR zdezerterował i przeszedł na stronę sowiecką. W ten sposób został żołnierzem polskiej brygady pancernej i członkiem załogi czołgu „Rudy” porucznika Jarosza. W czołgu pełnił funkcję ładowniczego, a potem (od odcinka 16, gdy załoga dostała nowy, 5-osobowy czołg) – działonowego. Spośród załogi odznaczał się niezwykłą siłą i poczuciem humoru. Wojnę zakończył w stopniu sierżanta. Po wojnie ożenił się z Honoratą.

W serialu w rolę Gustlika wcielił się Franciszek Pieczka. Gustlik to śląskie zdrobnienie imienia Gustaw.

Odznaczenia (chronologicznie)

[edytuj | edytuj kod]

Stopnie wojskowe

[edytuj | edytuj kod]
  • żołnierz (niem. Soldat) – w czasie przymusowej służby w hitlerowskim wojsku
  • szeregowiec – po zaciągnięciu się do armii – odcinek 1
  • kapral – w lipcu 1944 po wyruszeniu na front – odcinki 2-6
  • plutonowy – w grudniu 1944 za walki w szeregach 1. BPanc – odcinki 6-20
  • sierżant – w maju 1945 prawdopodobnie za Akcję „Hermenegilda” lub udział w walkach o Berlin – odcinek 21

Pierwowzory historyczne

[edytuj | edytuj kod]

Postać Gustlika jest nawiązaniem do obywateli polskich, którzy wbrew własnej woli zostali zmuszeni do służby w Wehrmachcie. W Wojsku Polskim na Froncie Wschodnim służyło ok. 3000 Polaków walczących uprzednio w szeregach hitlerowskich sił zbrojnych[2].

Jednym z pierwowzorów Gustawa miał być Ernest Jeleń, który następnie dowodził czołgiem w kompanii T-34-85 por. Pawła Dobrynina w 4PCzC.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. W pierwszym odcinku Gustlik przyznaje się, że został wcielony do Wehrmachtu, z którego niedługo później zdezerterował. W ostatnim odcinku wspomina, że nie widział rodziców od czterech lat. Oznacza to, że powołany do służby w hitlerowskich siłach zbrojnych otrzymał prawdopodobnie w 1941. Wiek poboru do Wehrmachtu w tym czasie wynosił 18 lat – [1].
  2. W znienawidzonym mundurze. Losy Polaków przymusowo wcielonych do wojska niemieckiego w okresie II wojny światowej [online], www.wehrmacht-polacy.pl [dostęp 2019-03-03].