Gromadzka służba rolna

Gromadzka służba rolna – zespół specjalistów rolnych zatrudnionych w gromadzie, z zadaniem udzielania fachowych porad rolnikom indywidualnym. W skład gromadzkiej służby wchodzili: agronom gromadzki, zootechnik gromadzki oraz asystent agronoma i asystent zootechnika. W celu bardziej skutecznego wykonania zadań służba współpracowała z kółkami rolniczymi, spółdzielniami rolniczymi i instytucjami obsługi rolnictwa. W ramach podziału administracyjnego kraju w 1970 r. liczba gromad wynosiła 4671 jednostek szczebla podstawowego. Służba agronomiczna funkcjonowała w gromadach w latach 1968–1972.

Powstanie gromadzkiej służby rolnej

Gromadzka służba rolna powołana została do życia uchwałą Rady Ministrów z 1968 r.^[1] Z kolei wytyczne w sprawie zadań i metod pracy gromadzkiej służby rolnej i referenta rolnego określił minister rolnictwa w 1968 r.^[2] Służbę w gromadach budowano w oparciu o przejęte etaty agronomów zatrudnionych w powiatowych związkach kółek rolniczych (5268 osób), zootechników zatrudnionych w powiatowych radach narodowych (1438 osób), służby instruktorskiej związków i zrzeszeń branżowych (450 osób), instruktorów poradnictwa żywieniowego spółdzielni mleczarskich (800 osób), służby instruktorskie przemysłu rolno-spożywczego (900 osób) oraz służby przemysłu lekkiego (100 osób). Zgodnie z zarządzeniem przekazanie służby wiązało się z przekazaniem etatów, limitów funduszu płac i środków budżetowych przewidzianych w planach finansowym jednostki.

Stanowiska w gromadzkiej służby rolnej

Stanowiska gromadzkiej służby rolnej utworzone zostały przy prezydiach gromadzkich rad narodowych. W gromadach o dużym obszarze użytków rolnych, znacznym udziale gospodarstw powyżej 2 ha, niedostatecznym poziomie kultury rolnej, tworzono stanowiska asystenta agronoma i asystenta zootechnika. Gminy były zobowiązane do utworzenia stanowiska referenta rolnego (do 1970). Bezpośrednie kierownictwo nad gromadzką służbą rolną sprawował agronom, wyznaczony przez przewodniczącego gromadzkiej rady narodowej. Natomiast nadzór fachowy i merytoryczny nad służbami sprawował wydział rolnictwa powiatowej rady narodowej^[3].

Obowiązki i zadania gromadzkiej służby rolnej

Podstawowym obowiązkiem gromadzkiej służby rolnej było zapewnienie dalszego wzrostu produkcji rolniczej oraz doskonalenie produkcji objętej kontraktacją. Do zadań służby należało organizowanie racjonalnego wykorzystania środków produkcji, a zwłaszcza nawozów mineralnych i przemysłowych mieszanek paszowych. Wymienione zadania służba realizowała poprzez szkolenia rolników, organizowanie demonstracji i pokazów, popularyzowanie wyników badań naukowych i postępowych metod produkcji. Upowszechnianie nowości rolniczych dokonywano poprzez przodujące gospodarstwa rolne oraz przez bezpośredni instruktaż. Wśród szczegółowych zadań było realizowanie planu gromadzkiego rozwoju gromady, planu ochrony roślin^[4], ustalanie zadań kontraktacyjnych wsi, upowszechnianie postępowych metod chowu zwierząt gospodarskich oraz organizowanie gniazd reprodukcyjnych. W tym zakresie obowiązywał program agrominimum ustanowiony w 1963 r., który miał na celu szybkie podniesienie kultury rolnej i wykorzystanie rezerw produkcyjnych^[5]. Ustawa z 1967 r. o obowiązku stosowania nawozów mineralnych obligowała rolników do stosowanie minimalnych dawek nawozów mineralnych, w celu zapewnienia odpowiedniego wzrostu produkcji rolniczej^[6]. Rozporządzenie ministra rolnictwa z 1968 r. w sprawie objęcia upraw zbóż i ziemniaków obowiązkiem planowego odnawiania materiału siewnego, zobowiązywało rolników do stosowania kwalifikowanego materiału siewnego^[7].

Przypisy

↑ Uchwała nr 15/68 Rady Ministrów z dnia 16 stycznia 1968 r. w sprawie organizacji gromadzkiej służby rolnej.
↑ Zarządzenie nr 14 Ministra Rolnictwa z dnia 6 lutego 1968 r. wytyczne w sprawie zadań i metod pracy gromadzkiej służby rolnej i referenta rolnego.
↑ Okólnik Ministra Rolnictwa z dnia 14 grudnia 1968 r. w sprawie ramowego regulaminu pracy agronoma i zootechnika gromadzkiego oraz ich asystentów.
↑ Ustawa z dnia 16 lutego 1961 r. o ochronie roślin uprawnych przed chorobami, szkodnikami i chwastami. Dz.U. z 1961 r. nr 10, poz. 55
↑ Uchwała nr 347 Rady Ministrów z dnia 22 października 1963 r. w sprawie agrominimum. Dz.U. z 1963 r. nr 85, poz. 408
↑ Ustawa z dnia 13 czerwca 1967 r. o obowiązku stosowaniu nawozów mineralnych w gospodarstwach rolnych oraz Zarządzenie Ministra Rolnictwa z dnia 31 lipca 1967 r. w sprawie obowiązku stosowania nawozów mineralnych w indywidualnych gospodarstwach rolnych. Dz.U. z 1967 r. nr 23, poz. 109
↑ Ustawa z dnia 16 lutego 1961 r. o hodowli roślin i nasiennictwie Dz.U. z 1961 r. nr 10, poz. 54 oraz Rozporządzenie Ministra Rolnictwa z dnia 27 maja 1968 r. w sprawie objęcia upraw zbóż i ziemniaków obowiązkiem planowego odnawiania materiału siewnego w gospodarstwach rolnych.

[1] Uchwała nr 15/68 Rady Ministrów z dnia 16 stycznia 1968 r. w sprawie organizacji gromadzkiej służby rolnej.

[2] Zarządzenie nr 14 Ministra Rolnictwa z dnia 6 lutego 1968 r. wytyczne w sprawie zadań i metod pracy gromadzkiej służby rolnej i referenta rolnego.

[3] Okólnik Ministra Rolnictwa z dnia 14 grudnia 1968 r. w sprawie ramowego regulaminu pracy agronoma i zootechnika gromadzkiego oraz ich asystentów.

[4] Ustawa z dnia 16 lutego 1961 r. o ochronie roślin uprawnych przed chorobami, szkodnikami i chwastami. Dz.U. z 1961 r. nr 10, poz. 55

[5] Uchwała nr 347 Rady Ministrów z dnia 22 października 1963 r. w sprawie agrominimum. Dz.U. z 1963 r. nr 85, poz. 408

[6] Ustawa z dnia 13 czerwca 1967 r. o obowiązku stosowaniu nawozów mineralnych w gospodarstwach rolnych oraz Zarządzenie Ministra Rolnictwa z dnia 31 lipca 1967 r. w sprawie obowiązku stosowania nawozów mineralnych w indywidualnych gospodarstwach rolnych. Dz.U. z 1967 r. nr 23, poz. 109

[7] Ustawa z dnia 16 lutego 1961 r. o hodowli roślin i nasiennictwie Dz.U. z 1961 r. nr 10, poz. 54 oraz Rozporządzenie Ministra Rolnictwa z dnia 27 maja 1968 r. w sprawie objęcia upraw zbóż i ziemniaków obowiązkiem planowego odnawiania materiału siewnego w gospodarstwach rolnych.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]