George Enescu
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Instrumenty |
skrzypce, fortepian |
Zawód |
kompozytor, skrzypek, pianista, dyrygent i pedagog |
Odznaczenia | |
George Enescu (ur. 19 sierpnia 1881 w Liveni, Rumunia, zm. 4 maja 1955 w Paryżu) – rumuński kompozytor, skrzypek, pianista, dyrygent i pedagog, jedna z najważniejszych postaci świata muzycznego w I połowie XX wieku. Twórca Rapsodii rumuńskich oraz nauczyciel takich muzyków jak Ivry Gitlis, Dinu Lipatti, Yehudi Menuhin, Stanisław Wisłocki czy Arthur Grumiaux.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]George Enescu urodził się 19 sierpnia 1881 w Liveni. Bardzo wcześnie zaczął wykazywać talent muzyczny i w wieku 7 lat został przyjęty do konserwatorium w Wiedniu, które ukończył w wieku 13 lat. Został protegowanym królowej Elżbiety Rumuńskiej
W roku 1895 wyjechał do Paryża, gdzie kontynuował naukę u Masseneta i Faurégo.
31 marca 1936 otrzymał komandorię Legii Honorowej.
W 1937 ożenił się z Marią Tescanu-Rosetti, wdową po konserwatywnym polityku Mihailu Cantacuzino.
W latach II wojny światowej mieszkał w Bukareszcie. Znalazł się w kręgu zainteresowania propagandy Rumuńskiej Partii Komunistycznej. Jesienią 1944 został członkiem rumuńskiego stowarzyszenia na rzecz zacieśniania związków z ZSRR. W kwietniu 1946 został zaproszony przez rząd ZSRR do Moskwy. Znalazł się na liście kandydatów do parlamentu z ramienia koalicji Blok partii Demokratycznych, kierowanej przez partię komunistyczną. W ten sposób został towarzyszem politycznym Gheorghe Gheorghiu-Deja i Any Pauker. Nigdy nie pojawił się jednak w parlamencie rumuńskim, ponieważ jesienią 1946 za zgodą przywódców komunistycznych wyjechał z kraju, najpierw do Stanów Zjednoczonych, a następnie do Francji. Do końca życia pozostał członkiem Akademii Rumuńskiej Republiki Ludowej i zachował obywatelstwo Rumunii. Był podejrzewany o współpracę z komunistycznym reżimem. Zwolennicy rumuńskiej monarchii wytykali Enescu to, że nigdy nie skrytykował reżimu komunistycznego[1].
Od 1947 aż do śmierci mieszkał wraz z żoną w Paryżu.
Najważniejsze utwory
[edytuj | edytuj kod]- Poème roumain, Op. 1 (1897-1898)
- Légende, na trąbkę i fortepian (1906)
- Symfonia koncertująca na wiolonczelę i orkiestrę, Op. 8 (1901)
- I Suita orkiestrowa C-dur, Op. 9 (1903)
- Rapsodie rumuńskie, Op. 11 (1901-1903)
- I A-dur – najpopularniejszy utwór Enescu, który, ku niezadowoleniu kompozytora, zdominował cały jego dorobek twórczy
- II D-dur
- Konzertstück na altówkę i orkiestrę Op. 12 (1904)
- I Symfonia Es-dur, Op. 13 (1905)
- II Symfonia A-dur, Op. 17 (1914)
- II Suita orkiestrowa C-dur, Op. 20 (1915)
- III Symfonia C-dur, Op. 21 (1918)
- Dwie sonaty na wiolonczelę i fortepian, Op. 26
- I f-moll (1898)
- II C-dur (1935)
- III Suita orkiestrowa D-dur „Villageoise”, Op. 27 (1937-1938)
- Vox Maris, Op. 31 (data powstania nieznana, premiera w 1964) – poemat symfoniczny na sopran, tenor i orkiestrę
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Adrian Cioroianu , Piękna opowieść o historii Rumunów, Wydawnictwo Amaltea, 2018, s. 167-169 .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Maciej Negrey , Enescu George, [w:] Elżbieta Dziębowska (red.), Encyklopedia muzyczna PWM, wyd. I, t. 3 EFG część biograficzna, Kraków: PWM, 1987, s. 34-37, ISBN 83-224-0344-5 .
- Noel Malcolm , Valentina Sandu-Dediu , Enescu, George [Enesco, Georges], Oxford Music Online. Grove Music Online, 20 stycznia 2001, DOI: 10.1093/gmo/9781561592630.article.08793, via Oxford University Press [dostęp 2020-10-11] (ang.).
- Noel Malcolm, George Enescu. His life and music. London, 1990. Toccata Press. ISBN 978-0-907689-33-1.
- Alain Cophignon, Georges Enesco. Paris, 2006. Arthème Fayard. ISBN 978-2-213-62321-4.
- Chronological Summary of a Tragic Life. eduardstan.com. [dostęp 2020-01-18].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- George Enescu – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
- ISNI: 0000000120195325
- VIAF: 195993
- LCCN: n80131646
- GND: 118684639
- NDL: 00620632
- LIBRIS: 97mps63t1fjn58b
- BnF: 138936664
- SUDOC: 030098955
- SBN: CFIV058011
- NLA: 35794291
- NKC: jn20010601977
- BNE: XX849438
- BNR: 000331371
- NTA: 070467552
- BIBSYS: 90558783
- CiNii: DA10673507
- Open Library: OL318612A
- PLWABN: 9810691118105606
- NUKAT: n97072619
- J9U: 987007260858405171
- PTBNP: 266315
- CANTIC: a10434227
- LNB: 000036936
- NSK: 000170496
- CONOR: 45215331
- BNC: 000499854
- ΕΒΕ: 87768
- BLBNB: 000194179
- KRNLK: KAC2018O2763
- LIH: LNB:NBp;=BW
- RISM: people/30075173