Feronia
| bogini pól, gajów i źródeł | |
 Wyobrażenie bogini na denarze z czasów Augusta | |
| Występowanie | |
|---|---|
| Teren kultu | |
Feronia – w mitologii rzymskiej bogini pól, gajów i źródeł.
Pochodzenie
[edytuj | edytuj kod]Była ważnym bóstwem staroitalskim, najpewniej etruskim albo sabińskim, czczonym również przez Latynów i Wolsków; Etruskowie mogli uważać ją też za boginię losu[1]. Jej kult w Rzymie miał wprowadzić Tytus Tacjusz[2].
Według późniejszego mitologicznego przekazu Wergiliusza była małżonką boga podziemi – Anxurusa, a jej synem miał być obdarzony potrójnym życiem Erylus (Erul) z Praeneste, ostatecznie uśmiercony jednak przez Ewandra (Eneida VIII, 564n)[3].
Kult
[edytuj | edytuj kod]Cześć dla tego bóstwa rozwinęła się w środkowej Italii[4]. Na obszarze Etrurii najbardziej znany i najczęściej wymieniany (np. przez Liwiusza) był jej gaj (lucus Feroniae) i świątynia w pobliżu Capeny, gdzie jeszcze pod koniec III wieku p.n.e. okoliczni mieszkańcy składali w ofierze pierwsze plony. Ważne miejsce kultowe znajdowało się też na górze Sorakte[1]. Do innych znanych miejsc kultu należały Pisaurum czy Furfo na terytorium plemiennym Westynów[4]. Na terytorium Wolsków oddawano bogini cześć w nadmorskim Anxur[2][1]. W tamtejszej świątyni wyzwalano niewolników, którzy jako symboliczną oznakę wolności otrzymywali pileus – stożkowate nakrycie głowy noszone przez wolnych obywateli[3]. Feronię, utożsamianą tam z Junoną, czczono jako małżonkę Jowisza[1]. Niekiedy też bywała utożsamiana z Libertas, bóstwem wolności[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Bogowie, demony, herosi. Leksykon. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1996, s. 139-140. ISBN 83-70-06597-X.
- ↑ a b Andrzej M. Kempiński: Encyklopedia mitologii ludów indoeuropejskich. Warszawa: Wydawnictwo Iskry, 2001. ISBN 83-207-1629-2. OCLC 297716845.
- ↑ a b Lucyna Stankiewicz: Ilustrowany słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Ossolineum, 2008, s. 135. ISBN 978-83-04-04768-6.
- ↑ a b c Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Ossolineum, 1990, s. 101. ISBN 83-04-01069-0.
