Energetyka wiatrowa w Danii

Farma wiatrowa Sprogø

Energetyka wiatrowa w Danii – jedno ze źródeł wytwarzania energii elektrycznej w Danii. Z energii wiatrowej pochodzi 39% wytwarzanej w Danii energii elektrycznej i 42% energii konsumowanej przez ten kraj.

Historia

Pierwsze projekty wykorzystywania energii wiatru do wytwarzania energii elektrycznej na świecie wykonał duński wynalazca Poul la Cour. Około roku 1900 skonstruował on pierwszą turbinę wiatrową.

W latach 80. Dania borykała się z problemem wysokiej emisji dwutlenku węgla na mieszkańca, głównie ze względu na oparcie energetyki na elektrowniach węglowych. W obliczu globalnego ocieplenia oraz kryzysów paliwowych w 1973 i 1979 roku postanowiono o rozbudowie w Danii energetyki odnawialnej. W latach 70. i 80. XX wieku wiele państw eksperymentowało z wykorzystaniem energii wiatru do wytwarzania energii elektrycznej na dużą skalę, jednak w większości przypadków wydajność elektrowni była zbyt niska, a koszty inwestycji wysokie. Wyjątkiem była Dania, gdzie energetyka wiatrowa miała wyższe dotacje państwowe w stosunku do innych odnawialnych źródeł energii. Dzięki temu inwestowano tu w energetykę wiatrową, a co za tym idzie prowadzono badania na szeroką skalę nad udoskonaleniem tej technologii, głównie w Teknologisk Institut w Kopenhadze.

W 1985 roku, na rok przed katastrofą w Czarnobylu, w Danii przyjęto ustawę o zaprzestaniu budowy elektrowni jądrowych. Taka decyzja została podjęta głównie dzięki naciskom różnych stowarzyszeń pozarządowych, Duńskiej Organizacji Odnawialnych Źródeł Energii (OVE) oraz Duńskiego Ruchu Antynuklearnego (OOA). W 1988 roku Dania przyjęła za cel ograniczenie emisji CO₂ o 22% do 2005 roku. W realizacji tego celu w dużej mierze pomogła energetyka wiatrowa.

Warunki geograficzne

Dania jest dobrze zlokalizowana geograficznie dla energetyki wiatrowej. Na wysokości 10 m średnia prędkość wiatru wynosi ok. 4,9 – 5,6 m/s. Najlepsze lokalizacje do budowy farm wiatrowych znajdują się na zachodzie kraju oraz na wybrzeżach na wschodzie Danii. Ponadto w wodach terytorialnych Danii znajduje się wiele płycizn o głębokości 5–10 m, gdzie na wysokości 50 m wiatry mają nawet 8,5 – 9 m/s. Tereny te stanowią świetne tereny do budowy farm wiatrowych na morzu.

Produkcja energii elektrycznej

Wykres przedstawiający wielkość produkcji energii elektrycznej z wiatru w Danii

Wykres przedstawiający wielkość produkcji energii elektrycznej z wiatru w Danii

Dania ma najwyższy na świecie udział energii wiatrowej w ogólnej produkcji energii elektrycznej. W 2015 roku 42% energii elektrycznej konsumowanej przez ten kraj pochodziło z farm wiatrowych. Rok wcześniej udział ten wyniósł 39%. 21 grudnia 2013 roku udział energii wiatrowej w energii konsumowanej przez Danię wyniósł 102%, a przez jedną godzinę 135%, co oznacza, że z samej energetyki wiatrowej zaspokojone były potrzeby energetyczne kraju i występował jeszcze nadmiar energii. Był to pierwszy dzień w historii duńskiej energetyki, kiedy wartość ta przekroczyła 100%. 9 lipca 2015 roku padł kolejny rekord, kiedy energia wiatrowa wytworzyła 116% energii konsumowanej przez Danię, a między 3:00 a 4:00 wytworzyła aż 141% energii.

W 2012 duński rząd przyjął plan zwiększenia udziału produkcji energii elektrycznej z energetyki wiatrowej do 50% do 2020, a w 2035 roku ma zostać zwiększony do 84%.

Sytuacja ekonomiczna

Koszty produkcji

Nazwa farmy	Rok oddania do eksploatacji	Moc	Cena za 1 kWh (øre/kWh)
Horns Rev1	2002	160 MW	45,3
Rødsand1	2003	166 MW	45
Horns Rev2	2009	209 MW	51,8
Rødsand2	2010	207 MW	62,9
Anholt	2013	400 MW	105
Horns Rev3	2019	400 MW	77
Vesterhav	2019	180 MW	47,5
Kriegers Flak	2021	600 MW	37,2
Średnio:			58,96

Tabela przedstawia minimalną gwarantowaną cenę za 1 kWh energii elektrycznej w godzinach pełnego obciążenia.

Dopłaty państwowe do energii wiatrowej wynoszą średnio 25 øre/kWh, jednak są one podnoszone, jeśli koszt wyprodukowania 1 kWh wynosi ponad 58 øre. Łącznie dopłaty do energetyki odnawialnej w Danii wynoszą 5,8 mld DKK, przy czym 3,2 mld DKK trafiło do energetyki wiatrowej.

Cena energii elektrycznej

Koszty produkcji energii elektrycznej są w Danii na średnim europejskim poziomie, jednak wysokie podatki od energii elektrycznej sprawiają, że cena energii elektrycznej w Danii jest jedną z najwyższych w Europie. Na cenę energii elektrycznej w Danii jedynie w 32% składają się koszty produkcji, w 9% opłaty na rzecz rozwoju odnawialnych źródeł energii, a pozostałe 59% to podatki i inne opłaty.

Eksport i import energii elektrycznej

Specyfika zależności energetyki Danii, opartej głównie na wietrze od warunków atmosferycznych, sprawia, że w różnych okresach energia jest importowana lub eksportowana, głównie z/do Szwecji i Norwegii, gdzie system energetyczny jest oparty na elektrowniach wodnych. Dania importuje energię w dzień, a eksportuje w nocy. Ponadto w lecie jest większy import energii, natomiast w zimie następuje większy eksport. Cena importu energii elektrycznej wynosi średnio 212 DKK/MWh, a eksportu średnio 157 DKK/MWh. Cena rynkowa się waha, a przy niskim zużyciu i silnym wietrze spada czasem niemal do zera.

Produkcja turbin wiatrowych

Dania jest światowym liderem w dziedzinie produkcji turbin wiatrowych. Około 90% krajowej produkcji jest eksportowana, co zaspokaja 38% światowego rynku turbin wiatrowych. W przedsiębiorstwach zajmujących się produkcją turbin zatrudnienie znajduje ok. 20 tys. osób. W 2014 roku duński rynek turbin wiatrowych odnotował przychód w wysokości 84 mld DKK.

Bibliografia

• Hans HenrikH.H. Lindboe Hans HenrikH.H., JánosJ. Hethey JánosJ., Vindintegration i Danmark [online], listopad 2014 [zarchiwizowane z adresu 2018-08-28] .