Diodor Sycylijski

Ten artykuł od 2011-12 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Diodor Sycylijski na XIX-wiecznym fresku

Diodor Sycylijski, Sycylijczyk (gr. Διόδωρος ὁ Σικελιώτης Diodoros ho Sikeliotes; łac. Diodorus Siculus; ur. ok. 80 p.n.e. w Agyrium, zm. ok. 20 p.n.e.) – grecki historyk żyjący w epoce Cezara i Augusta.

Odbywał podróże po Europie, Afryce północnej i Azji Mniejszej. Przez długi okres przebywał w Rzymie. W latach 60-56 p.n.e. mieszkał w Aleksandrii.

Dzieło

Biblioteka historyczna (gr. Βιβλιοθήκη ἱστορική, łac. Bibliotheca historica) Diodora jest najdłuższym zachowanym dziełem historycznym starożytności. Tytuł miał wskazywać wszechstronność zawartych w nim informacji i mnogość wykorzystanych źródeł. Bibliotheca była pomyślana jako historia uniwersalna, obejmująca dzieje świata od czasów mitycznych do wyprawy Cezara do Brytanii w 54 r. p.n.e. Materiały do niej zbierał przez 30 lat. Wykorzystał, między innymi, wcześniejsze prace Ktezjasza, Hekatajosa z Abdery, Megastenesa, Efora, Hieronima z Kardii, Polibiusza, Posejdoniosa. Jego informacje na temat początków Rzymu pozwalają czasem uzupełnić Liwiusza. Dzieło składało się z 40 ksiąg. Do naszych czasów zachowały się księgi I–V i XI–XX – pozostałe we fragmentach.

Księgi I–VI: Historia świata (Ks. I–III świat niegrecki; Ks. IV–VI historia Greków), okres przed wojną trojańską.
Księgi VII–XVII: od upadku Troi do śmierci Aleksandra Wielkiego.
Księgi XVIII–XL: do roku 60/59 przed n. e.

Ze starożytnych Diodora cytował jedynie Pliniusz w swej Historii naturalnej (w księdze II i V). Chętniej sięgali po niego pisarze chrześcijańscy.

Krytyka

Wartość Biblioteki zależy od autora, z którego Diodor korzystał w danym miejscu^[1]. Był on bowiem kompilatorem i nie przeprowadzał krytyki wykorzystywanych źródeł. Sam Diodor wyjaśnia, że czas okresu sprzed wojny trojańskiej nie był w stanie określić z uwagi na to, iż nie zachowała się do naszych czasów ani jedna wiarygodna tablica chronologiczna^[2]. Co do okresu po wojnie trojańskiej Diodor odstępuje od źródeł w kwestii, w której należało trzymać ich się bardzo ściśle, mianowicie w kwestii chronologii.(...) Wobec tego na chronologii Diodora nie można polegać zupełnie^[3].

Szczególnie ostra krytyka Diodora miała miejsce w XIX wieku^[4]. Jaskrawo wyrażał się Mommsen: niewiarogodna głupota i jeszcze bardziej niewiarygodna niesumienność^[5]. K. Meister podkreśla bezsensowne skracanie źródeł, bezmyślne powtórzenia, sprzeczności i niespójności, niezrozumiałe zmiany i nieścisłości przy powtarzaniu imion, wielką niedbałość w kwestiach chronologii^[6].

Oceny takie są zbyt skrajne, podkreślić należy, że mimo wad dla lat 480–430 p.n.e. Diodor dostarcza nam jedynej ciągłej relacji z wydarzeń, a dla historii wczesnego hellenizmu Biblioteka pozostaje głównym źródłem^[7].

Przypisy

↑ K. Meister wymienił ponad dwudziestu autorów, z których korzystał Diodor
↑ Biblioteka ks. I 5. 1 - 2
↑ S. Witkowski, Historiografia grecka i nauki pokrewne (chronografia, biografia, etnografia, geografia), Kraków 1927, t. III, s. 210 nn. OCLC 578626093.
↑ Barthold Georg Niebuhr (1828), Theodor Mommsen (1859). W XX wieku krytycznie oceniają Diodora: Eduard Schwartz, Stanisław Witkowski, czy Klaus Meister.
↑ Diodor Sycylijski, De rebus a heroibus et semideis actis (Czyny i dzieła herosów i półbogów, Biblioteka Historyczna IV), Wstęp: Sylwester Dworacki, UAM, Poznań 2010, s. 14. ISBN 978-83-232-2223-1.
↑ Klaus Meister, Die griechische Geschichtsschreibung. Von Anfängen bis zum Ende des Hellenismus, Stuttgart 1990, s. 180nn. ISBN 3-17-010264-8.
↑ Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, t. 1 Warszawa 1982, ISBN 83-01-00743-5, s. 69

Bibliografia

Diodor Sycylijski, Czyny i dzieła herosów i półbogów (Biblioteka Historyczna IV), Przekład i wstęp: Sylwester Dworacki, UAM, Poznań 2010.
Diodor Sycylijski, Dzieje Filipa Macedońskiego (Biblioteka Historyczna XVI), Wydawnictwo Naukowe UAM 2014
Eduard Schwartz: Diodor von Agyrion. In: Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE). Band V,1, Stuttgart 1903, Sp. 663–704 (wznowienie: Eduard Schwartz: Griechische Geschichtschreiber. 2. Auflage. Koehler & Amelang, Leipzig 1959, OCLC 11154557).
Kenneth S. Sacks: Diodorus Siculus and the First Century. Princeton University Press, Princeton NJ 1990, ISBN 0-691-03600-4.

Linki zewnętrzne

[1] K. Meister wymienił ponad dwudziestu autorów, z których korzystał Diodor

[2] Biblioteka ks. I 5. 1 - 2

[3] S. Witkowski, Historiografia grecka i nauki pokrewne (chronografia, biografia, etnografia, geografia), Kraków 1927, t. III, s. 210 nn. OCLC 578626093.

[4] Barthold Georg Niebuhr (1828), Theodor Mommsen (1859). W XX wieku krytycznie oceniają Diodora: Eduard Schwartz, Stanisław Witkowski, czy Klaus Meister.

[5] Diodor Sycylijski, De rebus a heroibus et semideis actis (Czyny i dzieła herosów i półbogów, Biblioteka Historyczna IV), Wstęp: Sylwester Dworacki, UAM, Poznań 2010, s. 14. ISBN 978-83-232-2223-1.

[6] Klaus Meister, Die griechische Geschichtsschreibung. Von Anfängen bis zum Ende des Hellenismus, Stuttgart 1990, s. 180nn. ISBN 3-17-010264-8.

[7] Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, t. 1 Warszawa 1982, ISBN 83-01-00743-5, s. 69

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]