Przejdź do zawartości

Curt Thomalla

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Curt Thomalla
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

12 lipca 1890
Friedland

Data śmierci

3 marca 1939

Zawód

lekarz neurolog
reżyser filmowy
scenarzysta

Odznaczenia
Krzyż Żelazny (1813) I Klasy Krzyż Żelazny (1813) II Klasy

Curt Robert Viktor Thomalla (ur. 12 lipca 1890 we Friedlandzie, zm. 3 marca 1939 w Berlinie) – niemiecki lekarz neurolog i psychiatra, reżyser i scenarzysta filmów edukacyjnych i propagandowych, referent w Ministerstwie Oświecenia Narodowego i Propagandy Rzeszy.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się we Friedlandzie (obecnie Korfantów) jako syn lekarza, radcy medycznego Roberta Thomalli i Elli z domu Raabe. Uczęszczał do gimnazjum w Berlinie (Bismarck-Gymnasium) i Wałbrzychu, rozpoczął studia prawnicze, niedługo potem zmienił jednak kierunek studiów na medycynę. Studia medyczne odbył na Uniwersytecie w Lozannie, Uniwersytecie Chrystiana Albrechta w Kilonii, Uniwersytecie Juliusza i Maksymiliana w Würzburgu, Uniwersytecie Fryderyka i Aleksandra w Erlangen oraz Śląskim Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma we Wrocławiu. W grudniu 1915 roku we Wrocławiu zdał egzaminy państwowe (Staatexamen). W 1916 roku otrzymał tytuł doktora medycyny i podjął pracę w tamtejszej klinice psychiatrycznej, gdzie po raz pierwszy pracował nad edukacyjnymi filmami medycznymi. Przez kolejne trzy lata specjalizował się w neurologii i psychiatrii.

Jeszcze podczas studiów, jako jednoroczniak-ochotnik służył w 10. Bawarskim Pułku Artylerii Polowej w Erlangen. Podczas I wojny światowej zmobilizowany do 3. Rezerwowego Pułku Piechoty, uczestniczył w walkach w Argonnach, pod Verdun, w Szampanii, był ciężko ranny w bitwie pod Loretto. Odznaczony Krzyżem Żelaznym II klasy (październik 1914) i Krzyżem Żelaznym I klasy (maj 1916)[1].

W 1918 objął kierownictwo archiwum filmów medycznych wytwórni UFA[2]. Jako pierwszy wprowadził do niemieckich filmów edukacyjnych dramaturgię filmów fabularnych, co znacznie zwiększyło ich popularność i efektywność. Później te same zabiegi stosował w filmach o propagandowym charakterze, a jego filmy popularyzowały idee eugeniki i higieny rasowej[3]. W latach 30. proponował, by każdy obywatel Rzeszy posiadał „paszport zdrowotny” (Gesundheitspass) zawierający informacje o zdrowiu „genetycznym” i „rasowym”[4].

Był jednym z doradców Goebbelsa w Ministerstwie Oświecenia Narodowego i Propagandy Rzeszy[5]. Należał do Zrzeszenia Pisarzy Niemieckich (Reichsverband deutscher Schriftsteller). Założyciel czasopisma „Kampf der Gefahr! Monatsblätter für Schadenverhütung”.

W 1938 został mianowany przez Hitlera starszym radcą rządowym (Oberregierungsrat). W 1939 został zdemaskowany jako rzekomy agent obcego wywiadu[6]. Na początku marca w niejasnych okolicznościach popełnił samobójstwo[7][8]. Według pamiętników Goebbelsa otruł się gazem razem z sekretarką, z którą miał romans[9]. Pochowany został na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu[10].

26 lipca 1917 roku we Wrocławiu ożenił się z Gerdą von Samson-Himmelstjerna (ur. 1896), córką lekarza Jakoba Paula von Samson-Himmelstjerny (1859-1918) i Mary Morley (1866-1932). Mieli dwie córki, Ursule Irene zam. Klampen (ur. 1918) i Karin zamężną Plötz (1922)[11][12].

Artykuły
  • Erlebnisse und Beobachtungen im Felde. Münchener Medizinische Wochenschrift 61, s. 2150, 1914
  • Ein Fall von Torsionsspasmus mit Sektionsbefund und seine Beziehungen zur Athétose double, Wilsonschen Krankheit und Pseudosklerose[13]. 1918
  • Ein medizinisches Filmarchiv. Berliner klinische Wochenschrift 55, s. 1052, 1918
  • Die Verwertungsmöglichkeit des medizinischen Lehrfilms. W: Das medizinische Filmarchiv. Berlin: Eigenverlag, 1919 ss. 14-29
  • Wissenschaftliche Kinematographie. Berliner klinische Wochenschrift 56, ss. 321-325, 1919
  • Verwertungsmöglichkeiten des medizinschen Lehrfilms. Wien. klin. Wchnschr. 32, ss. 883-886, 1919
  • Ein psychiatrisch-neurologisches Filmarchiv[14]. 1921
  • Hygiene und soziale Medizin im Volksbelehrungsfilm. Zeitschrift für Medizinalbeamte und Krankenhausärzte 21/23, ss. 589-593, 606-610, 631-635, 1922
  • Steinachs Forschungen und Theorien im Lehrfilm. Zeitschrift für ärztliche Fortbildung 20, ss. 52-56, 1923
  • Fortschritte der medizinischen Kinematographie. Der Bildwart 1 (4/5), ss. 119-124, 1923
  • Vom medizinischen Lehrfilm zum Steinach-Film: Ein Stückchen Geschichte der Kinematographie. Der Bildwart 1 (4/5), ss. 170-171 (1923)
  • Medizin und Arzt im Spielfilm. Der Kinematograph, 805, 1923
  • Hypnose und Suggestion im Bilde. Die Gartenlaube. Illustriertes Familienblatt, 1924
  • Arzt und Film. Das Kulturfilmbuch. Berlin: Carl P. Chryselius'scher Verlag, 1924 ss. 217-222
  • Bienen als Filmarchitekten. Die Umschau, 1924
  • Vom Werdegang des medizinischen Lehrfilms. Der Bildwart 3 (11), ss. 776-781, 1925
  • „Der Kulturfilm” W: Das grosse Bilderbuch des Films. Berlin: Filmkurier, 1925 ss. 23-27
  • Milch ist Trumpf. Sechs Milch-Filme. Der Bildwart (5), ss. 81-85, 1927
  • Aus den Memoiren des deutschen Lehrfilms. Film-Kurier 9 (246) (18.10.1927)
  • Ist Krebs eine anstekkende Krankheit. Zeitschrift für Desinfektions- und Gesundheitswesen 20, ss. 138-140, 1928
  • Lügenbeeren. Ärztliche Mitteilungen 29, 8-12, 1928
  • Die Entwicklung des medizinischen und hygienischen Lehr- und Kulturfilms in Deutschland. Internationale Lehrfilmschau (4), ss. 468-484, 1929
  • Die Verwertung der Hochfrequenzkinematographie. Kosmos 17/18, s. 6, 1931
  • Gibt es eine chronische Kohlenoxydgas-Vergiftung. Fortsch. Med. 50, ss. 827-829, 1932
  • The Sterilization Law in Germany. The Scientific American 126 (September 1934)
  • The Sterilization Law in Germany. Eugenical News 19, s. 137 (November-December 1934)
  • Der Schutz des deutschen Blutes und der Ehre. Unser Wille und Weg: Monatsblätter der Reichspropaganda-Leitung der NSDAP 7, ss. 305-309, 1937
Książki, monografie, broszury
  • Radialislähmung und Sehnenplastik. Breslau, 1916
  • Lorettoschlacht: Erinnerungen aus dem Felde von Curt Thomalla. Mit Zeichnungen von Max Bürger. Herm. Schaffstein, 1918
  • Der wissenschaftliche Lehrfilm in der Geburtshilfe und Gynäkologie. Berlin: Med Filmarchiv d Kulturabt d Ufa, 1920 22 ss.
  • Innere Sekretion; Probleme der Blutdrüsen und Verjüngung. Leipzig: C. Kabitzsch, 1925
  • Curt Thomalla, Curt Adam: Falsche Scham. Berlin: Film-Bücherei, 1926
  • Kopf hoch!: Das Büchlein vom gesunden Leben. Verl. d. Deutschen Schülerbibliothek, 1926
  • Eberhard Schur, Curt Thomalla, Karl Hamel. Seine Majestät das Kind: Ein Ratgeber für Mütter, solche, die es werden wollen, und alle, die das Kind lieben. Berlin: Eigenbrödler-Verlag, 1928.
  • Gesundheits-Paß. Berlin: Schadenverhütung Verl. Ges., 1931
  • Der Zweibändermann: Roman. Leipzig: Quelle & Meyer, 1932
  • Warum Bevölkerungspolitik? Eine deutsche Schicksalsfrage. Stuttgart: Franckh., 1934
  • Die kommende Generation klagt an! Berlin, 1935
  • Gesund sein – Gesund bleiben. Ein volkstümliches Hausbuch für den gesunden und kranken Menschen. Berlin: FW Peters, 1936
  • Gesunde Eltern – gesunde Kinder! Einziges parteiamtliches Lichtbildvortragsmaterial der Reichspropagandaleitung der NSDAP. Dt. Lichtbild-Dienst, 1936

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]
Scenariusz
  • Falsche Scham – Vier Episoden aus dem Leben eines Arztes (1926) reż. Rudolf Biebrach
  • Das Erwachen des Weibes (1926) reż. Fred Sauer
  • Die Biene Maja und ihre Abenteuer (1926) reż. Wolfram Junghans
  • Der Fluch der Vererbung (1927) reż. Adolf Trotz

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Das Deutsche Führerlexikon. Berlin: Verlagsanstalt Otto Stollberg GmBH, 1934 ss. 490-491
  2. Hilmar Hoffmann: The triumph of propaganda: film and national socialism, 1933-1945. Providence: Berghahn Books, 1996, s. 119. ISBN 978-1-57181-122-6.
  3. K. Podoll. Geschichte des Lehrfilms und des populärwissenschaftlichen Aufklärungsfilms in der Nervenheilkunde in Deutschland 1895 – 1929. „Fortschritte der Neurologie-Psychiatrie”. 68 (11), s. 523-529, 2000. DOI: 10.1055/s-2000-10032. PMID: 11144937. 
  4. Robert N. Proctor: Racial hygiene. Cambridge, Mass.: Harvard Univ. Press, 1988, s. 135. ISBN 0-674-74580-9.
  5. John E. Lesch: The first miracle drugs: how the sulfa drugs transformed medicine. Oxford: Oxford University Press, 2007, s. 78. ISBN 0-19-518775-X.
  6. Thomas Maibaum: Die Führerschule der deutschen Ärzteschaft Alt-Rehse. Hamburg, 2007
  7. Schmidt U. Sozialhygienische Filme und Propaganda in der Weimarer Republik
  8. Philipp Osten: Die Modellanstalt. Frankfurt am Main: Mabuse-Verl., 2004. ISBN 3-935964-64-1.
  9. J Goebbels: Die Tagebücher. München: K. G. Saur, 2005, s. 275, 276. ISBN 3-598-23730-8.
  10. Osten P. „Thomalla, Curt” W: Neue Deutsche Biographie 26 (2016), s. 175-176
  11. Wer ist wer? Schmidt-Römhild, 1935 s. 1606
  12. Genealogisches Handbuch des Adels, Bd. 26. Starke, 2006 s. 389
  13. Curt Thomalla, Fall von Torsionsspasmus mit Sektionsbefund und seine Beziehungen zur Athétose double, Wilsonschen Krankheit und Pseudosklerose, „Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie”, 41 (1), 1918, s. 311–343, DOI10.1007/BF02874485, ISSN 0303-4194 (niem.).
  14. Curt Thomalla, Ein psychiatrisch-neurologisches filmarchiv, „Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie”, 45 (1), 1919, s. 87–97, DOI10.1007/BF02871727, ISSN 0303-4194 (niem.).