Centralna Wojskowa Szkoła Gimnastyki i Sportów w Poznaniu
| |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1921 |
| Rozformowanie |
1929 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
ppłk Walerian Sikorski |
| Ostatni |
ppłk Władysław Osmolski |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
Centralna Wojskowa Szkoła Gimnastyki i Sportów (CSWGiSp) – szkoła Wojska Polskiego II RP z siedzibą w Poznaniu.
Historia
[edytuj | edytuj kod]25 stycznia 1921 roku Minister Spraw Wojskowych generał porucznik Kazimierz Sosnkowski wydał rozkaz O. III Szt. 9468 „Organizacja Głównej Szkoły Wojskowej Gimnastyki i Sportów”[1].
Szkoła rozpoczęła działalność w Poznaniu z dniem 10 marca 1921[2]. W 1922 została przemianowana i odtąd funkcjonowała jako Centralna Wojskowa Szkoła Gimnastyki i Sportów[3][2].
Organizatorem szkoły w 1920 był ppłk Walerian Sikorski, który został mianowany komendantem szkoły, a jednocześnie pełnił funkcję inspektora wychowania fizycznego w Dowództwie Okręgu Generalnego „Poznań”[2]. W 1922 z inicjatywy żołnierzy szkoły powstał klub sportowy Pentatlon Poznań.
Szkoła została zmieszczona w Poznaniu w charakterze prowizorycznym[4]. Jej siedziba została ulokowana w części bloku 57 pułku piechoty[4]. Eksploatowane przez szkołę sala do ćwiczeń oraz zorganizowane boisko, leżały na terenie 58 pułku piechoty[5]. Od 1923 szkoła posiadała własną bibliotekę[6]. Ponadto funkcjonowało laboratorium, wyposażone w specjalistyczne przyrządy[7].
Od początku 1927 z inicjatywy Rady Naukowej Wychowania Fizycznego podjęto działania na rzecz utworzenia Centralnego Instytutu Państwowego Wychowania Fizycznego w Warszawie[8].
Kadra
[edytuj | edytuj kod]- Komendanci
- ppłk Walerian Sikorski (1921 – 1923/1924)
- ppłk dr Władysław Leon Osmolski (1926-1929)
- Kadra
- Stefan Adamczak (instruktor od kwietnia 1921)
- Jan Baran-Bilewski (od 1921 do grudnia 1925 zastępca komendanta - kierownik ćwiczeń, dowódca kompanii oficerskiej)
- por. Leon Berski (instruktor szermierki)
- por. Józef Bilewski (dowódcy kompanii szermierczej od 1928)
- por. Mieczysław Chudziński (oficer ordynansowy komendanta 1923)
- Zygmunt Dobrowolski (adiutant od maja 1921)
- ogn. Czesław Grzechowiak (wykładowca)
- por. Jan Fazanowicz (instruktor, wykładowca)
- por. Michał Kaseja (adiutant, instruktor od 1926)
- por. Stefan Kuta-Kaliński
- por. Marian Grodzki (lekarz szkoły 1921/1922; † Charków)
- por. Kazimierz Laskowski (1923)
- por. dr Józef Mazurek (lekarz szkoły 1927–1929)
- por./kpt. Czesław Mierzejewski (instruktor, wykładowca 1926-1929)
- mjr dr Włodzimierz Missiuro (lekarz szkoły od listopada 1922)
- kpt. dr Alojzy Pawełek (lekarz szkoły od 1 maja 1925, dyrektor nauk, wykładowca)
- por. sap. Marian Skierczyński (instruktor lekkoatletyki)
- st. wachm. Feliks Stamm
- kpt. Rafał Szuszkiewicz (adiutant, wykładowca; † Katyń)
- fechtmistrz Leopold Targler (kierownik nauczania szermierki od 1922 do 1925)
- sierż. Leon Urbaniak
- kpt. dr Zdzisław Szydłowski (oficer ordynansowy, instruktor, wykładowca i in.)
- sierż. Leon Wierzba (instruktor szermierki)
- sierż. Stanisław Zagacki
Słuchacze
[edytuj | edytuj kod]Leon Berski, Józef Bilewski, Alfred Freyer, Michał Kaseja, Jerzy Łucki, Leon Urbaniak, Leon Wierzba.
Odznaka szkoły
[edytuj | edytuj kod]14 lipca 1928 roku Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski zatwierdził wzór i regulamin odznaki CWSGiSp[9].
Odznaka o średnicy 5 cm ma kształt srebrnej tarczy z rozchodzącymi się promieniami oraz centralnie umieszczony na niej dysk w kolorze drzewa sosnowego zaprawionego oraz umieszczony pod nim na promieniach dwa miecze greckie[4]. Pierwsze egzemplarze oznaki otrzymali członkowie kadry szkoły 23 kwietnia 1929, ponadto do jej otrzymania byli uprawnieni absolwenci kursów instruktorskich, zaś honorowo otrzymali ją m.in. gen. dyw. Kazimierz Dzierżanowski i wybrani oficerowie spoza placówki, w tym zagraniczni wojskowi[4].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]1 maja 1928 została otwarta nowa sala gimnastyczna szkoły, którą nazwano im. ś.p. kpt. lotn. Berskiego Leona (wcześniej instruktora w placówce), zaś w gmachu tejże sali odsłonięto tablicę poświęcono temu oficerowie oraz drugą tablicę honorującą ś.p. Freyera Alfreda (wcześniej ucznia szkoły)[10].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 3 z 25 stycznia 1921 roku, poz. 45.
- ↑ a b c Pawełek. CWSzGiS 1929 ↓, s. 5.
- ↑ kapitan Baran. Centr. Wojskowa Szkoła Gimnastyki i Sportu w Poznaniu. „Żołnierz Wielkopolski”. Nr 25, s. 6, 21 października 1922.
- ↑ a b c d Pawełek. CWSzGiS 1929 ↓, s. 97.
- ↑ Pawełek. CWSzGiS 1929 ↓, s. 97-98.
- ↑ Pawełek. CWSzGiS 1929 ↓, s. 98.
- ↑ Pawełek. CWSzGiS 1929 ↓, s. 99.
- ↑ Pawełek. CWSzGiS 1929 ↓, s. 102.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 18 z 14 lipca 1928 roku, poz. 212.
- ↑ Pawełek. CWSzGiS 1929 ↓, s. 93.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923, s. 1514.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924, s. 1376.
- Alojzy Pawełek: Centralna Wojskowa Szkoła Gimnastyki i Sportów w Poznaniu 1921-1929. Poznań: Główna Księgarnia Wojskowa, 1929.