Bufo spinosus

Bufo spinosus
Daudin, 1803
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	płazy
Rząd	płazy bezogonowe
Podrząd	Neobatrachia
Rodzina	ropuchowate
Rodzaj	Bufo
Podrodzaj	Bufo
Gatunek	Bufo spinosus
Synonimy
Batrachus spinosus (Daudin, 1803) Bufo vinearum Lesson, 1841 Platosphus gervais de l'Isle, 1877 Pelobates wilsoni Boscá, 1919 Bufo rubeta robustior Lataste in Boscá, 1880 Bufo vulgaris spinosus Daudin, 1803 Bufo bufo spinosus Daudin, 1803 Bufo bufo gredosicola Müller & Hellmich, 1935
Kategoria zagrożenia (CKGZ)
najmniejszej troski

Bufo spinosus – gatunek płaza bezogonowego z rodziny ropuchowatych (Bufonidae) występujący w północno-zachodniej Afryce i w zachodniej Europie. Dawniej bywał uznawany za podgatunek ropuchy szarej (Bufo bufo), ale badania genetyczne potwierdziły jego odrębność. Dorasta do 18,0 cm długości i cechuje się brodawkowatą skórą. W skład jego diety wchodzą głównie owady, a do rozrodu przystępuje zazwyczaj na wiosnę.

Wygląd

Jest to duża, dobrze zbudowana ropucha. Samce dorastają do 58,6–112 mm, a samice do 65–180 mm długości. Głowa szeroka, obszar między oczami płaski lub nieco wklęsły. Pysk krótki i zaokrąglony. Błona bębenkowa zaokrąglona, słabo widoczna. Parotydy duże i długie. Skóra na plecach jest pokryta brodawkami, a na brzuchu ziarnista. Ubarwienie zazwyczaj brązowe, również żółte, czerwone, zielone, szare oraz brązowe. Brzuch żółtawy lub jasnobrązowy. Od innych gatunków Bufo B. spinosus różni się wyraźnie czerwoną tęczówką.

Zasięg występowania i siedlisko

Gatunek ten występuje od północno-zachodniej Afryki (w Maroku, Algierii i północno-zachodniej Tunezji) przez Półwysep Iberyjski do południowo-zachodniej Francji. Odizolowana populacja występuje również na wyspie Jersey. Płaz ten zasiedla lasy, brzegi rzek, bagna, wydmy, zarośla, stepy, łąki oraz obszary rolnicze. Spotykany jest na wysokościach 0–2600 m n.p.m.

Dieta

Dorosłe osobniki odżywiają się głównie owadami, a dokładny udział poszczególnych gatunków w diecie zależy od konkretnej populacji. W niektórych populacjach przeważają chrząszcze, a w innych np. mrówki.

Rozmnażanie i rozwój

Okres godowy ma zazwyczaj miejsce na wiosnę, obserwuje się natomiast różnice pomiędzy regionami występowania – populacje z cieplejszych obszarów do rozrodu podchodzą wcześniej niż te z zimnych obszarów. Samce nawołują zarówno w ciągu dnia, jak i w nocy. Występuje ampleksus pachowy. Samice składają 2000 – 11 000 jaj, których średnica wynosi 3 mm i które połączone są ze sobą sznurem. Do przeobrażenia dochodzi po około 55–108 dniach (w zależności od regionu). W środkowej części Francji dochodzi do krzyżowania z ropuchą szarą (Bufo bufo).

Status i ochrona

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN Bufo spinosus po raz pierwszy został sklasyfikowany w 2023 roku, nadano mu wówczas status gatunku najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern). Populacja tej ropuchy maleje na niektórych obszarach, takich jak Hiszpania i Jersey. Zagraża jej utrata siedlisk spowodowana wylesianiem i urbanizacją, a do spadku przyczyniają się także introdukowane gatunki takie jak ryby z rodzaju Gambusia, oraz śmiertelność na drogach. Do ochrony miejscowych populacji wykorzystano m.in. korytarze mające ułatwić płazom omijanie dróg oraz tworzenie sztucznych zbiorników wodnych.