Brzeście (powiat pińczowski)
50°32′46″N 20°32′30″E/50,546111 20,541667
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2023) |
20546[2] |
| Strefa numeracyjna |
41 |
| Kod pocztowy |
28-400[3] |
| Tablice rejestracyjne |
TPI |
| SIMC |
0262734[4] |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu pińczowskiego  | |
Położenie na mapie gminy Pińczów  | |
| 50°32′46″N 20°32′30″E/50,546111 20,541667[1]
| |
Brzeście – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie pińczowskim, w gminie Pińczów[5], u podnóża Garbu Pińczowskiego, w pobliżu Pińczowa i Buska Zdroju, nad rzeką Nidą.
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0262740 | Kolonie | część wsi |
| 0262757 | Miasteczko | część wsi |
| 0262763 | Ulica Ptasia | część wsi |
| 0262765 | Podedwór | część wsi |
| 0262770 | Zaborcze | przysiółek |
W Brześciu działa klub sportowy LZS Brzeście założony w 1999.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wieś istniała już w średniowieczu, jest wzmianka w dokumencie z 1385, kiedy nazywała się Brzeszcze (brzost to gatunek wiązu, brzeście to zbiorowisko brzostów – las wiązowy).
Jan Długosz wymieniał ją jako stale należącą do parafii w Pińczowie. Wspominają o niej źródła klasztoru paulinów, dotyczące sypania kopców granicznych pomiędzy Skowronnem a Brześciami, które w 1469 należały do Andrzeja Oleśnickiego. Przez kolejne wieki miejscowość ta wchodziła w skład majątków dziedziców Pińczowa.
W 1827 gościła w tutejszym dworze pisarka Klementyna z Tańskich Hoffmanowa. Przez dwa dni pobytu oglądała okolicę, a potem napisała o tym reportaż. We wsi stało wtedy 27 domów, a ludność liczyła 267 osób.
Po powstaniu listopadowym dobra ziemskie Brzeście będące własnością Jana Olrycha Szanieckiego zostały skonfiskowane za jego udział w powstaniu a on sam został skazany na karę śmierci[7][8].
W latach powstania styczniowego właścicielem Brześci był Rudolf Mieszkowski, którego dwór udzielał schronienia i pomocy partyzantom. W połowie grudnia 1863 zatrzymał się we wsi oddział konny Jana Newlina Mazarakiego; jeden z plutonów wraz z dowódcą kwaterował we dworze, reszta po chałupach. W 1864 w wyniku uwłaszczenia chłopów przeprowadzonego na mocy ukazu cara Aleksandra II Romanowa mieszkańcy Brześcia stali się właścicielami posiadanej ziemi i budynków. W 1869 folwark w Brześciu kupił profesor prawa rzymskiego Władysław Okęcki. Od 1918 znajdujący się tu dworek należał do Konstantego Okęckiego.
W wyniku agresji niemieckiej na Polskę Brzeście trafiło pod okupację niemiecką. Pod zarzutem udzielania pomocy partyzantom Batalionów Chłopskich Niemcy zamordowali 13 mieszkańców Brześcia. Po zakończeniu wojny zabitym wzniesiono pamnik na którym umieszczono napis: ZAMORDOWANYM PRZEZ HITLEROWCÓW W LATACH 1943-1944. CZEŚĆ ICH PAMIĘCI. LISTOPAD 1967 R.[9].
Po drugiej wojnie światowej dworek w Brześciu popadł w ruinę, obecnie nie ma po nim śladu. Obecnie jest to teren zakładu hodowli zwierząt tzw. "[10]Bycarnio".
W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Brzeście, od 1960 r. siedzibą gromady było miasto Pińczów, a w 1962 zmieniono nazwę gromady na Pińczów. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa kieleckiego.
Oświata
[edytuj | edytuj kod]- Szkoła Podstawowa w Brześciu
- Przedszkole Gminno-Powiatowe w Brześciu
Układ komunikacyjny
[edytuj | edytuj kod]Przez Brzeście przebiega droga wojewódzka nr 766 z Morawicy 73, przecinając w odległym o około 3 km Pinczowie drogę wojewódzką nr 767 biegnie dalej na południe do Węchadłowa 768.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 10891
- ↑ Raport o stanie gminy w roku 2019. Stan ludności 31.12.2019 str. 13-14 [dostęp 2022-04-28]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 94 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2013-03-10].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Andrzej Dziubiński, Przechadzka po Pińczowie i okolicach, Pińczów 1992, s.16.
- ↑ Tygodnik Petersburski 1834, nr 89, s. 533.
- ↑ Kolus 2011 ↓, s. 147.
- ↑ George N. Heller, McConathy, Osbourne, Oxford University Press, 23 lutego 2011, DOI: 10.1093/gmo/9781561592630.article.a2093379 [dostęp 2024-04-11].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Marian Kolus: Miejsca upamiętniające działalność Batalionów Chłopskich w latach 1940-1945 na terenie województwa świętokrzyskiego. Kielce: 2011. ISBN 978-83-88161-39-1.
