Brugijski Mistrz Legendy św. Urszuli

Brugijski Mistrz Legendy św. Urszuli
	; Poliptyk Legenda św. Urszuli
Data urodzenia	1436
Data i miejsce śmierci	1505 ; Brugia
Dziedzina sztuki	malarstwo
Epoka	gotyk międzynarodowy
	Multimedia w Wikimedia Commons

Brugijski Mistrz Legendy św. Urszuli^[1] (ur. 1436, zm. 1505 w Brugii) – flamandzki malarz działający w Brugii latach 1470–1500.

Życie i działalność artystyczna

Po raz pierwszy został wyodrębniony spośród brugijskich malarzy w 1903 roku przez niemieckiego historyka sztuki Maxa Friedländera^[2]. Jego przydomek pochodzi od poliptyku zawierającego dziesięć scen przedstawiających życie i śmierć św. Urszuli. Tablice zostały wykonane dla klasztoru czarnych sióstr w Brugii, prawdopodobnie przed 1483. Na takie datowanie ma wskazywać dzwonnica kościoła Notre-Dame namalowana bez jej ośmiobocznej nadbudowy powstałej w latach 1482–1486, a której etap budowy jest udokumentowany. Według Holenderskiego Instytutu Historii Sztuki, Brugijski Mistrz Legendy św. Urszuli może być identyfikowany z Pieterem Casenbrootem, który w 1460 roku został przyjęty do brugijskiej gildii wytwórców siodeł i rzeźbiarzy.

Styl mistrza nawiązuje do prac Rogiera van der Weydena oraz Hansa Memlinga. Wiele jego dzieł we wcześniejszych latach przypisywano Hugonowi van der Goesowi^[3]. Brugijskiego Mistrza Legendy św. Urszuli nie należy mylić z Mistrzem Cyklu św. Urszuli z Kolonii.

Przypisywane prace^[4]

Prócz poliptyku, na podstawie stylu wykonania, zmieniono atrybucje kilku innych dzieł, przypisując ich autorstwo mistrzowi.

Legenda św. Urszuli – poliptyk: 1485, 95 × 60 cm, Groeningemuseum, Brugia:
Tryptyk Opłakiwania Chrystusa
- Chrystus na krzyżu w towarzystwie świętych – lewe skrzydło, koniec XV wieku, 37,8 × 17,8 cm, Philadelphia Museum of Art^[5];
- Zwiastowanie – lewe skrzydło (rewers) wykonane w technice grisaille przedstawiający zwiastującego Anioła. 37.8 × 17.8 cm, Philadelphia Museum of Art^[6];
- Opłakiwanie Chrystusa lub Zdjęcie z Krzyża – część centralna, nie zachowana^[7].
- Złożenie do grobu – prawe skrzydło
- Zwiastowanie – prawe skrzydło (rewers) wykonany w technice grisaille przedstawiający Marię Dziewicę. Prawe skrzydło przypisywane jest Mistrzowi Legendy św. Urszuli z Kolonii i znajduje się w Fitzwilliam Museum^[8];
Dyptyk:
- Portret Ludovica Portinariego (Portret donatora) – (1479–1480), 44 × 32 cm, Philadelphia Museum of Art, Filadelfia^[9];
- Madonna z Dzieciątkiem i dwoma aniołami – 1480, 41,3 × 29,7 cm, Fogg Museum, Cambridge^[10];
Portret damy z welonem – 1480–1500, 24,5 × 20,3 cm, Museum Mayer van den Bergh, Antwerpia;
Tryptyk zwiastowania – 1483, 60 × 116 cm, Indianapolis Museum of Art^[11];
Madonna z Dzieciątkiem i z trzema donatorami – (dyptyk) 1486, 28 × 21 cm, Królewskie Muzeum Sztuk Pięknych, Antwerpia;
Madonna z Dzieciątkiem i z czterema świętymi – 1465–1470, Krannert Art Museum, Champaign^[12];
Madonna z Dzieciątkiem i dwoma aniołami – 1480, 36,6 × 27 cm, Muzeum Thyssen-Bornemisza, Madryt^[13];
Madonna z Dzieciątkiem i dwoma aniołami – 1485, 32 × 22.5 cm, Los Angeles County Museum of Art^[14]
Maria z Dzieciątkiem i aniołem trzymającym pomarańczę – 1480–1500, 36 × 27 cm, kolekcja prywatna^[15];
Walka św. Michała z demonami – 1480–1500, 30 × 19,5 cm, Museum Onze-Lieve-Vrouw ter Potterie, Brugia;
Tryptyk zwiastowania – 1490, zachowane dwa skrzydła w Middlebury College Museum of Art^[16];
Święta Weronika z chustą – 1480–1500, 31 × 25 cm, kolekcja prywatna^[17];
Aniołowie trzymający chustę Weroniki – 1480-1500, 62 × 44 cm. kolekcja prywatna;
Madonna Tronująca z Dzieciątkiem i dwoma aniołami – 1470–1490, 34,29 × 61,6 cm, Memorial Art Gallery, Rochester^[18];
Anna van Niewenhove prezentowana przez św. Annę – 1479–82, 49,8 × 34,3 cm, Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork^[19];
Święty Paweł z Paolo Pagagnottim; Chrystus odwiedzający swoją Matkę – skrzydła tryptyku, późne lata 1480; panel lewy 93.4 × 27.6 cm; panel prawy 93.4 × 27.3 cm, Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork^[20]
Madonna z Dzieciątkiem – 1475–99, 56.2 × 34.3 cm, Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork^[21]
Madonna karmiąca – tondo, śr. 26,8 cm, Philadelphia Museum of Art^[22].
Madonna z Dzieciątkiem i dwoma aniołami – 1490, 47 × 34.5 cm, National Gallery w Londynie^[23];
Donator i jego dwóch synów z Janem Ewangelistą – lewe skrzydło tryptyku, ok. 1480 – 1485; 52,2 cm × 29 cm Rijksmuseum, Amsterdam^[24].

Przypisy

↑ Według RKD artysta znany jest pod kilkoma różnymi wariantami imienia: Master of the (Bruges) Legend of Saint Ursula, Meister der (Brügger) Ursula-Legende, Meester van de Legende van de Heilige Ursula, Meester van de Ursula-legende Brugs Meester van de Ursula-legende
↑ Max J. Friedländer, Meisterwerke der Niderlandischen Malerei des XV. und XVI. Jahrhunderts auf der Ausstellung zu Brüge, 1902 Munich z: Fifteenth- to Eighteenth-century European Paintings: France, Central Europe, the Netherlands, Spain, and Great Britain s. 88
↑ Nota biograficzna na Oxford Grove Art
↑ Lista na podstawie: Athenaeum i Web Gallery of Art
↑ Obraz w muzeum
↑ Obraz w Philadelphia Museum of Art:
↑ Alain Arnould, Jean Massing: Splendours of Flanders. Cambridge: Cambridge University Press, 1993. ISBN 0-521-44692-9.
↑ Obraz w Fitzwilliam Museum. [dostęp 2015-10-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
↑ Portret w muzeum
↑ Obraz w Fogg Art Museum
↑ Obraz w Indianapolis Museum
↑ Obraz w Krannert Art Museum
↑ Obraz w Muzeum Thyssen-Bornemisza
↑ Obraz w Los Angeles County Museum of Art
↑ Web Gallery of Art
↑ Obraz w Middlebury College Museum of Art. [dostęp 2014-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-03)].
↑ Web Gallery of Art
↑ Obraz w Memorial Art Gallery
↑ Opis obrazu w Metropolitan Museum of Art
↑ Opis obrazu w Metropolitan Museum of Art
↑ Opis obrazu w Metropolitan Museum of Art
↑ Obraz w muzeum
↑ Obraz w National Gallery
↑ Oraz w Rijksmuseum

Bibliografia

Robert Genaille: Encyklopedia malarstwa flamandzkiego i holenderskiego. Warszawa: PWN, 2001. ISBN 83-221-0686-6.
Colum Hourihane: The Grove Encyclopedia of Medieval Art and Architecture – tom 2. Oxford University Press, 2012. ISBN 978-0195395365.
Charles Sterling: Fifteenth- to Eighteenth-century European Paintings: France, Central Europe, the Netherlands, Spain, and Great Britain tom2. Metropolitan Museum of Art, 1998. ISBN 978-0-87099-881-2.

[1] Według RKD artysta znany jest pod kilkoma różnymi wariantami imienia: Master of the (Bruges) Legend of Saint Ursula, Meister der (Brügger) Ursula-Legende, Meester van de Legende van de Heilige Ursula, Meester van de Ursula-legende Brugs Meester van de Ursula-legende

[2] Max J. Friedländer, Meisterwerke der Niderlandischen Malerei des XV. und XVI. Jahrhunderts auf der Ausstellung zu Brüge, 1902 Munich z: Fifteenth- to Eighteenth-century European Paintings: France, Central Europe, the Netherlands, Spain, and Great Britain s. 88

[3] Nota biograficzna na Oxford Grove Art

[4] Lista na podstawie: Athenaeum i Web Gallery of Art

[5] Obraz w muzeum

[6] Obraz w Philadelphia Museum of Art:

[7] Alain Arnould, Jean Massing: Splendours of Flanders. Cambridge: Cambridge University Press, 1993. ISBN 0-521-44692-9.

[8] Obraz w Fitzwilliam Museum. [dostęp 2015-10-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].

[9] Portret w muzeum

[10] Obraz w Fogg Art Museum

[11] Obraz w Indianapolis Museum

[12] Obraz w Krannert Art Museum

[13] Obraz w Muzeum Thyssen-Bornemisza

[14] Obraz w Los Angeles County Museum of Art

[15] Web Gallery of Art

[16] Obraz w Middlebury College Museum of Art. [dostęp 2014-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-03)].

[17] Web Gallery of Art

[18] Obraz w Memorial Art Gallery

[19] Opis obrazu w Metropolitan Museum of Art

[20] Opis obrazu w Metropolitan Museum of Art

[21] Opis obrazu w Metropolitan Museum of Art

[22] Obraz w muzeum

[23] Obraz w National Gallery

[24] Oraz w Rijksmuseum

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

Życie i działalność artystyczna

Przypisywane prace[4]

Przypisy

Bibliografia

Przypisywane prace^[4]