Przejdź do zawartości

Białaczka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Białaczki
leucaemia
ilustracja

Białaczka (łac. leucaemia) – grupa nowotworów złośliwych o różnym przebiegu i objawach, która jest spowodowana patologicznym klonalnym rozrostem komórek układu krwiotwórczego o różnym stopniu dojrzałości w szpiku kostnym, a także w węzłach chłonnych i narządach krwiotwórczych okresu płodowego (wątroba, śledziona), a w późniejszym etapie również w innych tkankach. W konsekwencji choroby dochodzi do zaburzeń ilościowych i jakościowych komórek krwi obwodowej[1].

Klasyfikacja białaczek

[edytuj | edytuj kod]
Rozmaz szpiku kostnego u pacjenta z ALL
Rozmaz krwi obwodowej u pacjenta z ALL

Tradycyjnie białaczki są dzielone ze względu na przebieg (białaczki ostre i przewlekłe) oraz na linię pochodzenia (białaczki szpikowe i limfatyczne). Obecnie obowiązuje podział WHO nowotworów układu krwiotwórczego, który dzieli choroby rozrostowe na podstawie linii komórkowych, cech morfologicznych, immunofenotypowych i genetycznych.

Tradycyjny podział białaczek:

Diagnostyka

[edytuj | edytuj kod]

Ze względu na bardzo duże zróżnicowanie poszczególnych typów białaczek istnieją osobne kryteria rozpoznania dla każdej z tych chorób.

Kluczowymi badaniami są rozmaz krwi obwodowej oraz biopsja szpiku kostnego i jego badanie pod mikroskopem świetlnym, badanie cytochemiczne, genetyczne i molekularne. Rozmaz krwi obwodowej może wykazać niedokrwistość, trombocytopenię oraz zaburzenia w obrębie układu białokrwinkowego. Często występuje podwyższona liczba leukocytów (leukocytoza), niekiedy przekraczając 100 000/μl, jednak ich liczba może być prawidłowa lub obniżona (leukopenia). W rozmazie mogą występować blasty – niedojrzałe komórki prekursorowe. Biopsja szpiku dostarcza materiał do badania pod mikroskopem świetlnym, które często pozwala określić typ morfologiczny białaczki. Badania cytochemiczne, genetyczne i molekularne pozwalają dokładnie określić typ białaczki oraz określić czynniki rokownicze niezbędne do wyboru strategii leczenia[2].

Leczenie

[edytuj | edytuj kod]
 Zobacz więcej w artykule Ostra białaczka szpikowa, w sekcji Leczenie.
 Zobacz więcej w artykule Ostra białaczka limfoblastyczna, w sekcji Leczenie.

Leczenie ostrych białaczek opiera się na chemioterapii i składa się z trzech faz: indukcji remisji, konsolidacji remisji i leczenia podtrzymującego. W leczeniu konsolidacyjnym w zależności od stanu chorego i ryzyka nawrotu choroby przeprowadza się przeszczep szpiku kostnego[3].

Postępowanie w przewlekłej białaczce limfatycznej jest uzależnione od stanu choroby i w korzystnych warunkach przyjmuje się postawę wyczekującą z regularną kontrolą kliniczną. Jeśli istnieją wskazania do leczenia przeprowadza się chemioterapię[4].

 Zobacz więcej w artykule Przewlekła białaczka szpikowa, w sekcji Leczenie.

W leczeniu przewlekłej białaczki szpikowej stosuje się inhibitory kinazy tyrozynowej (imatynib) oraz przeszczep szpiku[5].

Klasyfikacja ICD10

[edytuj | edytuj kod]
kod ICD10 nazwa choroby
ICD-10: C91 Białaczka limfatyczna
ICD-10: C92 Białaczka szpikowa
ICD-10: C93 Białaczka monocytowa
ICD-10: C94 Inne białaczki określonego rodzaju
ICD-10: C95 Białaczka z komórek nieokreślonego rodzaju

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Kruś i Skrzypek-Fakhoury 2007 ↓, s. 744.
  2. Szczeklik i Gajewski 2014 ↓, s. 1636–1638, 1647–1649, 1661–1662, 1687–1688.
  3. Szczeklik i Gajewski 2014 ↓, s. 1640–1644, 1649–1650.
  4. Szczeklik i Gajewski 2014 ↓, s. 1689.
  5. Szczeklik i Gajewski 2014 ↓, s. 1662–1663.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Stefan Kruś, Ewa Skrzypek-Fakhoury: Patomorfologia kliniczna. Warszawa: PZWL, 2007. ISBN 978-83-200-3283-3.
  • Andrzej Szczeklik, Piotr Gajewski: Interna Szczeklika 2014. Kraków: Medycyna Praktyczna, 2014. ISBN 978-83-7430-405-4.