Batalion „Stefan”

Batalion „Stefan”

batalion 72 Pułku Piechoty AK

Historia
Państwo	Polskie Państwo Podziemne
Sformowanie	1 sierpnia 1944
Rozformowanie	3 października 1944
Dowódcy
Pierwszy	mjr Stanisław Stefaniak „Stefan”
Działania zbrojne
II wojna światowa (powstanie warszawskie)
Organizacja
Dyslokacja	Warszawa
Rodzaj wojsk	wojska lądowe
Podległość	28 Dywizja Piechoty Armii Krajowej

Batalion „Stefan” – batalion AK z powstania warszawskiego walczący od 5 września do 3 października w Śródmieściu. Dowódcą batalionu był kpt./mjr Stanisław Stefaniak „Stefan”.

Batalion został sformowany 5 września 1944 w ramach Podobwodu Śródmieście Południowe z oddziałów ewakuowanych ze Starego Miasta. W jego skład wchodziły kompanie:

• kompania ppor./por. Michała Panasika „Szczęsny”, sformowana z oddziału kompanii „Miotła” – Batalionu „Czata 49”, który został odcięty od swojego batalionu na Czerniakowie. Po zranieniu „Szczęsnego” od 11 września kompanią dowodził por. Janusz Kokorniak „Janusz Głowacki”.
• kompania ppor. Stefana Kowalskiego „Jaroń”, zastępca ppor. Marian Gorzkowski „Szary”, sformowana z oddziałów Zgrupowania „Leśnik” przede wszystkim z 3 kompanii wolskiej); kompania liczyła dwudziestu kilku żołnierzy. Kwatera kompanii znajdowała się w budynku parafii św. Aleksandra przy ul. Książęcej 21.
• kompania por. Edmunda Osiejewskiego „Osy” (część IV kompanii Batalionu Kiliński ze Starego Miasta). 29 września dołączono do niej pluton KB pchor. Janusza Wiśniewskiego „Sternika” z Batalionu „Sokół”. Według ustaleń Marka Stroka było to 31 żołnierzy z Batalionu „Nałęcz”. Obie wersje mogą być prawdziwe, ponieważ 1 kompania z batalionu „Nałęcz” po przejściu ze Starego Miasta została włączona do Batalionu „Sokół”.

W skład batalionu wchodziła grupa (pluton) Czwartaków AL pod dowództwem por. Edwina Rozłubirskiego „Gustawa”.

Batalion walczył na odcinku północnym (dowódca mjr Narcyz Łopianowski „Sarna”) na linii górnego odcinka ulicy Książęcej i Szpitala św. Łazarza oraz początkowej zabudowy ulicy Nowy Świat. Największe walki toczyły się o rejon szpitala św. Łazarza (kompania por. „Szczęsnego”), który wielokrotnie przechodził z rąk do rąk, stanowiąc strategiczny punkt łączący Śródmieście z Czerniakowem. 13 września oddziały batalionu zostały wyparte z ruin szpitala, a połączenie z Czerniakowem zostało przerwane. 14 września oddziały powstańcze ponownie zaatakowały ruiny, jednak Niemcy wyparli je na nieparzystą stronę ulicy Książęcej. 15 września oddziały batalionu po walce obsadziły kamienice nr 7 i 9 na ulicy Książęcej. Do końca powstania ulica Książęca od nr 7 do jej wylotu na plac Trzech Krzyży pozostała w rękach oddziałów batalionu. Po 20 września 1944 batalion wszedł w skład 72 Pułku Piechoty AK.

Bibliografia

• IzabellaI. Maliszewska IzabellaI., StanisławS. Maliszewski StanisławS., Śródmieście Południowe. Warszawskie Termopile 1944, Warszawa: Fundacja „Wystawa Warszawa Walczy 1939-1945”, 2001, ISBN 83-87545-42-2, OCLC 830308963 . Brak numerów stron w książce
• Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego, Tom I, Warszawa 2005, ISBN 83-11-09261-3.