Atanazy z Athosu
| opat święty mnich | |
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
ok. 1000-1003 |
| Czczony przez | |
| Wspomnienie | |
| Szczególne miejsca kultu | |
Atanazy z Athosu, Atanazy z góry Athos, gr. Αθανάσιος ο Αθωνίτης [Athanasios o Athonitis], cs. Prepodobnyj Afanasij Afonskij, imię świeckie: Abraham (ur. ok. 920 w Trabzonie w Kapadocji, zm. 1000 lub 1003) – święty mnich chrześcijański, twórca Wielkiej Ławry w kompleksie Góry Athos, święty Kościoła katolickiego.
Żywot świętego
[edytuj | edytuj kod]Atanazy urodził się w pobożnej rodzinie chrześcijańskiej. Wcześnie stracił rodziców i według hagiografii został wychowany przez mniszkę, której ascetyczny tryb życia zaczął z własnej woli naśladować. Został następnie uczniem duchowym mnicha Michała Maleina. Śluby zakonne złożył ostatecznie w klasztorze Kyminas, przyjmując imię Atanazy. Jako mnich zajmował się przepisywaniem ksiąg i z własnej woli podejmował dodatkowe umartwienia i posty. W związku z tym w 960 przełożony klasztoru zgodził się na opuszczenie przez niego wspólnoty i zamieszkanie jako pustelnik na górze Athos. W nowym miejscu zamieszkania mnich miał być bezskutecznie kuszony przez diabła.
W 963 Atanazy założył na Athosie monaster nazwany Wielką Ławrą, w którym w ciągu roku zgromadził kolejnych 80 uczniów. Opracował dla klasztoru szczegółową regułę życia opartego na modlitwie i pracy na roli, a także uzyskał dla niego szczególne przywileje w postaci honorowego prymatu wśród monasterów na górze oraz wsparcia ze strony cesarza (224 złote monety oraz zapas zboża rocznie)[1]. Pomoc cesarzy umożliwiła mu budowę kilkudziesięciu nowych niewielkich klasztorów, gdzie zamieszkali jego uczniowie[2]. Sam kontynuował życie ascetyczne, przez co zyskał ogromny autorytet i wielu naśladowców. Przypisywano mu zdolność czynienia cudów i jasnowidzenia, jak również co najmniej kilka objawień Matki Bożej.
Zginął w roku 1000 lub 1003 w wypadku w czasie budowy nowej cerkwi w obrębie Wielkiej Ławry, spadając z dachu budynku, z którego pragnął nadzorować postępy prac. Według tradycji miał przewidzieć swoją śmierć. Został uznany za świętego bezpośrednio po swojej śmierci.
Kult
[edytuj | edytuj kod]- Dzień obchodów
- Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 5 lipca[3].
- Cerkiew prawosławna wspomina świętego mnicha 5/18 lipca[c], tj. 18 lipca według kalendarza gregoriańskiego.
- Patronat
Święty Atanazy jest orędownikiem w sytuacjach beznadziejnych. Wierni zwracają się do świętego z prośbą o szybszą śmierć dla osób beznadziejnie chorych.
- Ikonografia
W ikonografii święty przedstawiany jest w czarnych szatach mnicha wielkiej schimy bez nakrycia głowy. Ma kędzierzawą, siwą brodę i dużą łysinę czołową.
W prawej ręce trzyma krzyż lub pastorał (żezł), w lewej zwój ze słowami:
"Pospieszmy, by potrudzić się, abyśmy dostąpili Królestwa Niebios"[4].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- kult świętych
- modlitwa za wstawiennictwem świętego
- święci i błogosławieni Kościoła katolickiego
- święci prawosławni
- Atanazy – inne znane postaci o tym imieniu
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ liturgia katolicka, a także prawosławna według kalendarza juliańskiego
- ↑ prawosławna liturgia według kalendarza gregoriańskiego
- ↑ podwójne datowanie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ K. Kokkas: Góra Atos. Brama do nieba. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła, 2005. ISBN 83-7168-953-5, ss.83-85
- ↑ J. Kłoczowski, Od pustyni do wspólnoty, Czytelnik, Warszawa 1987, ISBN 83-07-01408-05, s.104
- ↑ Święty Atanazy z góry Athos, opat na brewiarz.katolik.pl [ostatnia aktualizacja: 28.06.2010]
- ↑ prep. Atanazy z Atosu na cerkiew.pl (oprac. Jarosław Charkiewicz)
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Преподобный Афанасий Афонский - Święty mnich Atanazy na pravoslavie.ru, prawosławne kalendarium według kalendarza juliańskiego (ros.)