Anurognat
| Anurognathus | |||
| Döderlein, 1923[1] | |||
 Anurognathus ammoni polujący na owada | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Anurognathus | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Anurognathus ammoni Döderline, 1923 | |||
| Gatunki | |||
| |||
Anurognathus – rodzaj małego pterozaura z rodziny anurognatów (Anurognathidae).
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]gr. przedrostek negatywny αν- an-[2]; ουρα oura „ogon”[3]; γναθος gnathos „żuchwa, szczęka”[4]. Swoją nazwę anurognat zawdzięcza podobieństwu szczęk do szczęk płazów bezogonowych (anura) oraz krótkiego ogona[5].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Żył w epoce późnej jury (ok. 155-140 mln lat temu) na terenach obecnej Europy. Jego szczątki znaleziono w Niemczech (w Bawarii, w gminie Solnhofen). W okresie jurajskim tereny te były u wybrzeży Tetydy. Anurognaty więc prawdopodobnie występowały w strefie brzegowej, jak wiele przedstawicieli gadów latających.
Budowa
[edytuj | edytuj kod]Długość anurognata wynosiła ok. 10 cm (w tym 3 cm czaszka), zaś rozpiętość skrzydeł ok. 50 cm. Szacowana masa to ok. 8-10 g.
Opisany na podstawie jednego szkieletu. Był spokrewniony z batrachognatem, lecz był nieco od niego mniejszy. Miał dużą rozpiętość skrzydeł w stosunku do wielkości ciała. Posiadał bardzo krótki ogon, tzw. pygostyl, który zwiększał zwrotność podczas lotu.
Przednie kończyny miały po trzy wolne palce oraz czwarty, przytrzymujący błonę lotną skrzydła. Kończyny anurognata miały po pięć palców, z których jeden zaopatrzony był w kolec.
Czaszka anurognata zbudowana była z prętów kostnych, dzięki czemu była lżejsza. Krótka, szeroka paszcza, zaopatrzona w igiełkowate zęby pozwala sądzić, że anurognat żywił się owadami schwytanymi w locie, jak dzisiejsze jerzyki[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ L. Döderlein. Anurognathus Ammoni, ein neuer Flugsaurier. „Sitzungsberichte der Mathematisch-Physikalischen Klasse der Bayerischen Akademie der Wissenschaften zu München”. Jahrgang 1923, s. 137, 1923. (niem.).
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 15.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 247.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 98.
- ↑ Mini encyklopedia. Dinozaury, Raszyn, Agencja Wydawnicza Jerzy Mostowski 2004, s. 19, ISBN 978-83-7250-240-7
- ↑ Malam i Parker 2005 ↓, s. 177.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062 (ang.).
- John Malam, Steve Parker: Encyklopedia dinozaurów i innych zwierząt prehistorycznych. Karol Sabath (red.). Bath: Parragon, 2005, s. 177. ISBN 978-1-4054-8197-7.
- Praca zbiorowa: Mini encyklopedia. Dinozaury. Raszyn: Agencja Wydawnicza Jerzy Mostowski, 2004. ISBN 978-83-7250-240-7.