Przejdź do zawartości

Antoni Pawlak

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy poety i publicysty. Zobacz też: Antoni Pawlak – sportowiec.
Antoni Pawlak
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

4 sierpnia 1952
Sopot

Zawód, zajęcie

poeta, publicysta, urzędnik samorządowy

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Antoni Bogdan Pawlak (ur. 4 sierpnia 1952 w Sopocie) – polski poeta, publicysta i urzędnik samorządowy.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie prawnika Jerzego Pawlaka i księgowej Barbary z domu Jasińskiej[1]. Ukończył II Liceum Ogólnokształcące w Gdańsku[2]. Studiował także historię na Uniwersytecie Warszawskim (1974–1975) oraz historię filozofii (1975–1980)[3] na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie; studiów nie ukończył[1].

Podczas nauki w szkole średniej uczestniczył w grupie samokształceniowej prowadzonej przez Ludwika Wiśniewskiego. W 1972 został skazany na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na trzyletni okres próby za kolportaż ulotek wzywających do bojkotu wyborów do Sejmu PRL. Współpracował później z redakcjami pism drugiego obiegu („Biuletyn Informacyjny KSS „KOR”” i „Zapis”), współredagował również kwartalnik „Puls”. W trakcie wydarzeń sierpniowych w 1980 uczestniczył w strajku w Stoczni Gdańskiej, po czym wstąpił do „Solidarności”. Był etatowym pracownikiem związku (przy zarządzie Regionu Mazowsze), m.in. współredaktorem pisma „Głos Wolny” wydawanego w czasie I Krajowego Zjazdu Delegatów w Gdańsku[2]. Po wprowadzeniu stanu wojennego internowano go na okres od grudnia 1981 do lipca 1982. Przebywał w ośrodkach internowania na Białołęce, w Jaworzu i w Darłówku[2][4].

Po zwolnieniu nadal współpracował z wydawnictwami podziemnymi. Współpracował też z Agnieszką Holland nad scenariuszem do filmu biograficznego o Lechu Wałęsie, który to projekt nie został zrealizowany[5]. W latach 80. pracował w miesięczniku „Powściągliwość i Praca”[3].

W 1989 dołączył do redakcji „Gazety Wyborczej”, pracował w niej do 1993[2], w tym od 1991 jako redaktor dodatku „Gazeta o Książkach”. Później do 1997 był zatrudniony w redakcji „Super Expressu[1][3]”. Był także współredaktorem kwartalnika literackiego „Migotania, przejaśnienia”[6], redaktorem naczelnym wydawnictwa Tower Press[1][3] i wiceprezesem wydawnictwa Literatura.net.pl[7].

W czerwcu 2006 objął funkcję doradcy prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza ds. kultury. Od kwietnia 2007 do stycznia 2017 był rzecznikiem prasowym prezydenta Gdańska, pozostał w Urzędzie Miasta Gdańska jako doradca i główny specjalista w kancelarii prezydenta Gdańska[8].

Twórczość literacka

[edytuj | edytuj kod]

Wiersze zaczął pisać podczas nauki w liceum. W październiku 1972 wziął udział w prowadzonej przez Alinę Kietrys audycji w Radiu Gdańsk, podczas której zaprezentował swoją twórczość[9]. Pierwsze publikacje wydał w 1973 w periodyku „Litery”[1]. Jego dorobek literacki obejmuje około 20 książek, wśród których przeważa poezja. Jego wiersze przekładano na języki angielski, duński, francuski, niemiecki, rosyjski, serbsko-chorwacki i węgierski[6].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Żonaty, ma dwóch synów. Przyjaźnił się z Jackiem Kaczmarskim[4].

Odznaczenia i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

W 2011 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[10]. W 2009 otrzymał Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[11].

W 1983 wyróżniony Nagrodą Fundacji im. Kościelskich. W 2021 został laureatem Pomorskiej Nagrody Literackiej „Wiatr od morza”[12].

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Poezja

[edytuj | edytuj kod]
  • Czynny całą dobę (1975)
  • Jestem twoim powolnym mordercą (1976)
  • Czy jesteś gotów… (1981)
  • Obudzimy się nagle w pędzących pociągach (1981)
  • Portret wspólny (współautor Marian Terlecki, 1981)
  • Trzęsą się portki pętakom (1981)
  • Grypsy (1982)
  • Brulion wojenny (1983)
  • Cztery poematy (1983)
  • Wbrew nam (1983)
  • *** (1984)
  • Każdy z was jest Wałęsą (współautor Marian Terlecki, 1984)
  • Powtórka (1984)
  • Zmierzch i grypsy (1984)
  • Tryptyk o klęsce; Nie jestem poetą (1989)
  • Zamiast (1989)
  • Kilka słów o strachu (1990)[13]
  • Nasze kobiety się starzeją (1995)[14]
  • Zmarli tak lubią podróże (1998)[15]
  • Strach w moich oczach jest głęboki jak studnia (2002)[16]
  • Mroczne tajemnice małych dziewczynek (2012)[17]
  • Walizka światła (2016)[18]
  • Ale bez rozgrzeszenia (2020)[19]

Proza

[edytuj | edytuj kod]
  • Książeczka wojskowa (1981)[20]
  • Zapiski na paczce papierosów (2018)[21]
  • Niespodziewany koniec świata (2021)[22]

Wybór wierszy

[edytuj | edytuj kod]
  • Trudny wybór wierszy – Schwierige Gedicht-Auswahl (1987)
  • Długie noże, krótkie sukienki (1990)[23]
  • Akt personalny: wiersze z lat 70., 80., 90. (1999)[24]

Inne

[edytuj | edytuj kod]
  • Pusty gabinet. Paweł Adamowicz: prezydent, szef, przyjaciel (2024)[25]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e Antoni Pawlak [online], wbpg.org.pl [dostęp 2022-10-11].
  2. ↑ a b c d Arkadiusz Kazański, Antoni Pawlak [online], Encyklopedia Solidarności [dostęp 2021-11-06].
  3. ↑ a b c d Pawlak Antoni [online], gedanopedia.pl [dostęp 2022-10-11].
  4. ↑ a b Antoni Pawlak, poeta, przyjaciel Jacka Kaczmarskiego, m.in. o stanie wojennym [online], radiogdansk.pl, 13 grudnia 2013 [dostęp 2021-11-06].
  5. ↑ Tadeusz Sobolewski, Cannes 2017. Agnieszka Holland: Kiedyś polskie kino miało władzę. Dziś władzy nie mamy, ale mamy dobre kino [online], wyborcza.pl, 22 maja 2017 [dostęp 2021-11-06].
  6. ↑ a b Barbara Blacharska, ALE BEZ ROZGRZESZENIA – Antoni Pawlak [online], wbpg.org.pl, 2021 [dostęp 2022-10-11].
  7. ↑ „Zapiski na paczce papierosów”. Spotkanie z Antonim Pawlakiem [online], gdansk.pl, 2018 [dostęp 2022-10-11].
  8. ↑ Antoni Pawlak po 10 latach przestaje być rzecznikiem prezydenta Gdańska. W zamian Magdalena Skorupka-Kaczmarek, gdansk.pl, 31 stycznia 2017 [zarchiwizowane 2018-04-03].
  9. ↑ Antoni Pawlak, Pisanie wierszy było dla mnie wstydliwą sprawą, „Zawsze Pomorze”, Nr 40, 2022, s. 18, ISSN 2720-3700.
  10. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 5 grudnia 2011 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2012 r. poz. 394).
  11. ↑ Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis, mkidn.gov.pl [zarchiwizowane 2021-10-04].
  12. ↑ IV edycja literackiej nagrody Wiatr od morza. Laureatami Pawlak, Huelle, Trzaska, Gregorczyk, Jabłoński, Czaja, gdansk.pl, 27 października 2021 [zarchiwizowane 2021-10-30].
  13. ↑ Antoni Pawlak, Kilka słów o strachu (1983–1985), Kraków: Oficyna Literacka, 1990, ISBN 83-85158-05-7, OCLC 26193733.
  14. ↑ Antoni Pawlak, Nasze kobiety się starzeją, Kraków: Oficyna Literacka, 1995, ISBN 83-7124-028-7, OCLC 35577454.
  15. ↑ Antoni Pawlak, Zmarli tak lubią podrȯże, wyd. 1, Kraków: Oficyna Literacka, 1998, ISBN 83-7124-095-3, OCLC 41451333.
  16. ↑ Antoni Pawlak, Strach w moich oczach jest głęboki jak studnia, Gdańsk: Tower Press, 2002, ISBN 83-87342-52-1, OCLC 51845697.
  17. ↑ Antoni Pawlak, Mroczne tajemnice małych dziewczynek, Kraków: Oficyna Literacka, 2012, ISBN 83-7124-206-9, OCLC 827741861.
  18. ↑ Antoni Pawlak: „Walizka światła”, instytutmikolowski.pl [zarchiwizowane 2017-08-17].
  19. ↑ Antoni Pawlak, Ale bez rozgrzeszenia, wyd. 1, Mikołów: Instytut Mikołowski im. Rafała Wojaczka, 2020, ISBN 978-83-65250-71-1, OCLC 1204354968.
  20. ↑ Książeczka wojskowa [online], Katalog Biblioteki Narodowej [dostęp 2022-10-11].
  21. ↑ Antoni Pawlak, Zapiski na paczce papierosów, Warszawa: Wielka Litera, 2018, ISBN 978-83-8032-239-4, OCLC 1150765144.
  22. ↑ Antoni Pawlak, Niespodziewany koniec świata, Warszawa 2021, ISBN 978-83-8032-585-2, OCLC 1288700991.
  23. ↑ Długie noże, krótkie sukienki [online], Katalog Biblioteki Narodowej [dostęp 2022-10-11].
  24. ↑ Antoni Pawlak, Akt personalny: wiersze z lat 70., 80., 90., Gdańsk: Tower Press, 1999, ISBN 83-87342-14-9, OCLC 45783252.
  25. ↑ Antoni Pawlak, Pusty gabinet. Paweł Adamowicz: prezydent, szef, przyjaciel, Gdańsk: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Josepha Conrada-Korzeniowskiego w Gdańsku, 2024, ISBN 978-83-89285-42-3.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Arkadiusz Kazański, Antoni Pawlak [online], Encyklopedia Solidarności [dostęp 2021-11-06].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Antoni_Pawlak&oldid=72949535”