Anatolij Rybakow
Anatolij Naumowicz Rybakow (ros. Анатолий Наумович Рыбаков, właśc. Anatolij Naumowicz Aronow, ros. Анатолий Наумович Аронов; ur. 1 stycznia?/14 stycznia 1911 we wsi Dzierżanowka, Imperium Rosyjskie, zm. 23 grudnia 1998 w Nowym Jorku, USA) – rosyjski pisarz. Autor utworów dla młodzieży i dokumentujących okres represji stalinowskich.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W 1934 został aresztowany przez NKWD i zesłany na Syberię. Pod koniec zsyłki pracował jako pracownik transportowy. Podczas II wojny światowej pełnił służbę jako dowódca czołgu. Po wojnie rozpoczął działalność literacką.
Debiutował w roku 1948, publikując powieść dla młodzieży pt. Kordzik.
Jego najpopularniejsze dzieło to powieść Dzieci Arbatu, na którą składają się cztery części. Pierwsza, od której pochodzi tytuł całości, opisuje życie w okresie poprzedzającym wielki terror (1933–1934) i w trakcie jej trwania poprzez pryzmat doświadczeń zwykłych obywateli. W cyklu Dzieci Arbatu można zauważyć wyraźne związki z biografią samego autora. Na przykład główny bohater, Sasza Pankratow, podobnie jak on zostaje zesłany na trzy lata na Syberię. Chociaż powieści zostały napisane w latach sześćdziesiątych (1966), to publikacji w ZSRR doczekały się dopiero w roku 1987 (na druk zezwolono w latach 1966 i 1978, ale w obu przypadkach zezwolenie zostało cofnięte przez władze sowieckie). Kolejne tomy cyklu ukazywały się w latach 1988 (Trzydziesty piąty i później), 1990 (Strach), 1996 (Proch i pył).
Po upadku Związku Radzieckiego autor wyjechał do USA i tam też opublikował Wspomnienia.
Zmarł w 1998 roku. Został pochowany na Cmentarzu Kuncewskim w Moskwie[1].
Wybrana twórczość[2]
[edytuj | edytuj kod]Powieści
[edytuj | edytuj kod]- Cykl Kordzik
- 1948 – Kordzik (ros. Кортик) – w 1950 wydana w Polsce; na jej podstawie nakręcono film fabularny; lektura do klasy 6. szkoły podstawowej w PRL
- 1956 – Bronzowaja ptica (ros. Бронзовая птица)
- 1975 – Wystrieł (ros. Выстрел)
- Cykl Krosz[3]
- 1960 – Na wozie i pod wozem (ros. Приключения Кроша)
- 1966 – Wakacje Krosza (ros. Каникулы Кроша)
- 1970 – Krosz szuka bohatera (ros. Неизвестный солдат)
- Cykl Dzieci Arbatu
- 1987 – Dzieci Arbatu (ros. Дети Арбата)
- 1988 – Trzydziesty piąty i później (ros. Тридцать пятый и другие годы)
- 1990 – Strach (ros. Страх)
- 1996 – Proch i pył (ros. Прах и пепел)
- inne
- 1950 – Kierowcy (ros. Водители)
- 1955 – Katarzyna Woronina (ros. Екатерина Воронина)
- 1964 – Miłość Lili (ros. Лето в Сосняках)
- 1978 – Ciężki piasek (ros. Тяжёлый песок)
Nagrody i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Order Wojny Ojczyźnianej I klasy
- Order Wojny Ojczyźnianej II klasy (dwukrotnie)
- Order Czerwonego Sztandaru Pracy
- Order Przyjaźni Narodów[4]
- Nagroda Stalinowska (1951)[5]
- Nagroda Państwowa RFSRR im. braci Wasiljewów (1973)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Рыбаков (Аронов) Анатолий Наумович (1911-1998)
- ↑ Rybakow Anatolij (Rybakow Anatol) (właśc. Aronow Anatolij) – książki » BiblioNETka [online], biblionetka.pl [dostęp 2017-11-21] .
- ↑ książki w cyklu „Krosz” » BiblioNETka [online], biblionetka.pl [dostęp 2017-11-21] .
- ↑ Биография Анатолия Рыбакова - РИА Новости, 14.01.2016 [online], ru/20160114/1358431393.html [dostęp 2021-08-25] (ros.).
- ↑ Рыбаков, Анатолий Наумович - ПЕРСОНА ТАСС [online], tass.ru [dostęp 2021-08-25] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]Źródła w języku angielskim
- Biografia Rybakowa na portalu Russia-InfoCentre. [dostęp 2014-07-01]. (ang.).
- Biografia Rybakowa i informacja o jego pochówku na portalu Find A Grave. [dostęp 2014-07-01]. (ang.).
- Anatoly Rybakov, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2014-07-01] (ang.).
Źródła w języku rosyjskim
- Biografia Rybakowa na portalu Chronos. [dostęp 2014-07-01]. (ros.).
- Biografia Rybakowa na portalu Krugoswiet. [dostęp 2014-07-01]. (ros.).
- ISNI: 0000000080982649, 0000000368492729
- VIAF: 19683882
- LCCN: n80145080
- GND: 118958348
- NDL: 00455060
- LIBRIS: nl02zgn61bh177c
- BnF: 119231635
- SUDOC: 027115909
- SBN: CFIV091989
- NKC: jn19990210546
- BNE: XX915477
- NTA: 068939728
- BIBSYS: 90153333
- CiNii: DA0224927X
- Open Library: OL2704982A
- PLWABN: 9810558674105606
- NUKAT: n97031068
- J9U: 987009841875405171
- PTBNP: 31135
- LNB: 000103848
- NSK: 000005603
- CONOR: 69242211
- ΕΒΕ: 112235, 60480
- BLBNB: 000331995
- KRNLK: KAC201841883
- LIH: LNB:V*353005;=BC
- Laureaci Nagrody Stalinowskiej
- Odznaczeni Orderem Czerwonego Sztandaru Pracy
- Odznaczeni Orderem Przyjaźni Narodów
- Odznaczeni Orderem Wojny Ojczyźnianej I klasy
- Odznaczeni Orderem Wojny Ojczyźnianej II klasy
- Pochowani na Cmentarzu Kuncewskim w Moskwie
- Rosyjscy pisarze
- Rosyjscy twórcy literatury dziecięcej i młodzieżowej
- Rosyjscy zesłańcy na Sybir
- Radzieccy żołnierze II wojny światowej
- Urodzeni w 1911
- Zmarli w 1998