Ali Korça
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
mufti Korczy | |
Okres sprawowania |
koniec XIX w. |
Wyznanie | |
Odznaczenia | |
Hafiz Ali Korça (ur. 5 kwietnia 1873 w Korczy, zm. 31 grudnia 1956[1] lub 7 stycznia 1957 w Kavajë[2][3]) – albański pedagog i mufti, działacz narodowy.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pobierał naukę podstawową i średnią w Korczy, następnie ukończył studia z zakresu teologii i filozofii na Uniwersytecie Osmańskim w Konstantynopolu[4][3]. Wrócił do Korczy, gdzie pełnił funkcję muftiego, z jego inicjatywy powstała szkoła średnia, w której nauczał języka albańskiego[3].
W 1886 roku zaangażował się w działalność albańskiego ruchu narodowego, w maju 1894 roku spotkał się w Bułgarii z Albańczykami Dhimitërem Mole, Kristo Luarasim, Shahinem Kolonją oraz z Jusufem Turabim Kërçovą; podczas powrotu do Konstantynopola Korça był śledzony przez osmańską policję, a następnie uwięziony w więzieniu Beshiktash z powodu znalezienia przy nim albańskich zakazanych w kraju książek[4]. Miał zostać zesłany do Synopy, do czego ostatecznie nie doszło wskutek osobistego wstawienia się jego wuja Abdurrahmana Nurettina Paszy u sułtana Abdülhamida II[4].
Po uwolnieniu kontynuował działalność na rzecz niepodległości Albanii, jednak w 1903 roku został z tego powodu ponownie ukarany przez władze osmańskie poprzez wygnanie do Konyi[4]. W listopadzie 1908 roku wziął udział w kongresie manastirskim[4], a w lipcu 1909 uczestniczył w kongresie w Debarze[3]. 18 września 1909 roku powołał do życia stowarzyszenie Përparimi[3].
Z okazji dojścia do władzy księcia Wilhelma zu Wieda w 1914 roku wygłosił przemówienie w języku francuskim[3]. W 1918 roku pełnił obowiązki przewodniczącego Najwyższej Rady Szariatu w Szkodrze, jednak w tym samym roku przeniósł się do Tirany[5], gdzie do 1924 roku przewodził tirańskiej Najwyższej Radzie Szariatu[3].
Po II wojnie światowej był przez albańskie władze komunistyczne więziony z powodów politycznych[3].
Książki
[edytuj | edytuj kod]- Shtatë ëndrat e Shqipërisë (1924)[3]
- Bolshevizma a çkatrrim i njerëzimit (1925)[6]
- Kurani i Madhënueshim e thelbi i tij (1926)[3]
Podręczniki szkolne[3]
[edytuj | edytuj kod]- Gramatika
- Myslimanija për shkollat fillore
- Syntaksa shqip-arabisht
- Alfabeti Arabisht (1914)
- Fjalime për shkollat e mesme (1916)
Tłumaczenia[3]
[edytuj | edytuj kod]- Mevlud. Prej Hafez Ali-ut Hatib i Korçës. (1909)[2][7]
- Abetare prej Hafez Ali-ut Hatib i Korçës. (1910)[2][7]
- Treqint e tri fjalet të imami Aliut prej Hafez Ali-ut Hatib i Korçës. (1910)[2][7]
- Gjylistani (1925)
- Rubaijati (1942)
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]15 lutego 2017 roku został pośmiertnie odznaczony Orderem Nderi i Kombit przez prezydenta Albanii Bujara Nishaniego[3].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Syn efendiego Iljaza Kadiu[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Çollaku 2010 ↓.
- ↑ a b c d Robert Elsie: HISTORI E LETËRSISË SHQIPTARE. elsie.de, 1995. s. 351. (alb.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Si sot më 5 prill 1873 lindi Nderi i Kombit Hafëz Ali Korça. gazetadielli.com, 2023-04-05. (alb.).
- ↑ a b c d e Ibrahim Hoxha: Hafiz Ali Korça – Veprimtaria e tij në lëmin e atdhetarisë dhe arsim-kulturës shqiptare. orientalizmi.wordpress.com, 2014-02-05. (alb.).
- ↑ Matoshi 2012 ↓, s. 249-253.
- ↑ Ahmedi 2005 ↓.
- ↑ a b c Balaban, Çağlayan i Ombashi 2015 ↓, s. 120.
- ↑ Bega 1941 ↓, s. 102-107.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Sadik Bega, Hafiz Ali Korça, pasqyrë atdhetarizme për brezin e ri, „Kultura Islame”, 3-4, 1941 .
- Ismail Ahmedi, Hafiz Ali Korça: jeta dhe vepra, Skopje: Logos-A, 2005, ISBN 978-9989-58-239-4 .
- Thimi Çollaku, Kalendari i botës shqiptare, Tirana: Omsca-1, 2010, ISBN 978-99943-41-71-9 .
- Hysen Matoshi, Atdheu në poezinë e Hafiz Ali Korçës, Prisztina: Buletini, 2012 .
- Adem Balaban, Bünyamin Çağlayan, Rahim Ombashi, "An Approach to Study of Tasavvuf in Albanian Literature: From Conception to the Tasavvuf Attendance, „European Journal of Language and Literature Studies”, 1, 3, 2015, ISSN 2411-4103 .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Urodzeni w 1873
- Zmarli w XX wieku
- Ludzie urodzeni w Korczy
- Więźniowie w Imperium Osmańskim
- Więźniowie polityczni w Albanii
- Nacjonaliści albańscy
- Albańscy nauczyciele
- Albańscy albaniści
- Albańscy tłumacze
- Albańscy pisarze
- Pisarze XX wieku
- Pisarze XXI wieku
- Albańscy autorzy podręczników szkolnych
- Albańscy orientaliści
- Arabiści
- Albańscy duchowni muzułmańscy
- Albańscy teolodzy muzułmańscy
- Albańskie ofiary prześladowań komunistycznych 1944–1991
- Odznaczeni Orderem Nderi i Kombit
- Absolwenci uczelni w Stambule
- Ludzie związani z Tiraną
- Ludzie związani z Bitolą
- Ludzie związani z Debarem
- Ludzie związani z Konyą
- Albańscy filozofowie XX wieku
- Filozofowie XIX wieku