9 Pułk Strzelców Granicznych
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Organizacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
9 Pułk Strzelców Granicznych – jednostka organizacyjna Strzelców Granicznych w II Rzeczypospolitej.
Powstał on na bazie 1 samodzielnego dywizjonu Strzelców Granicznych, a 2 dywizjon został utworzony z kadry szwadronu szkolnego oraz z naboru rekruta.
Formowanie i zmiany organizacyjne
[edytuj | edytuj kod]Po marcowej reorganizacji w 1920 formacji granicznych przystąpiono do formowania dalszych większych jednostek granicznych i powiększania składu osobowego korpusu. Rozkazem ministra spraw wojskowych z 7 maja 1920 nakazano sformowanie 9 pułku Strzelców Granicznych[1][2]. Rozkaz nakazywał[3]:
W ślad za rozporządzeniem nr 4540/org., celem obsadzenia odcinka wołyńskiego kordonu sanitarnego zarządzam przeformowanie 1 samodzielnego dywizjonu Strzelców Granicznych […]
Dowództwo samodzielnego dywizjonu zostało przemianowane na dowództwo 9 pułku Strzelców Granicznych, a dowódca dywizjonu objął czasowo dowództwo pułku. 1 samodzielny dywizjon StG stał się I/9 pStG, a jego dowództwo utworzono z personelu dowództw szwadronów[3].
II dywizjon powstał w wyniku wydzielenia ze szwadronu szkolnego czterech szwadronów liniowych, a jego dowództwo z personelu szwadronów, w tym szwadronu szkolnego[3]. Szwadron szkolny 1 samodzielnego dywizjonu StG przemianowany został na szwadron szkolny 9 pułku[3]. Formowanie przebiegało dość sprawnie. Znaczne braki odczuwano w koniach taborowych. Według meldunku nadesłanego 9 maja, pododdziały 9 pułku nie mogły wyjść na granicę z braku koni taborowych[1].
W myśl rozkazu o formowaniu, pułk został wyznaczony do ochrony odcinka kordonu sanitarnego wzdłuż wschodnich granic powiatów Łuck, Dubno, Krzemieniec i po zakończeniu formowania miał wyjść z podporządkowania DOG Warszawa i wejść w podporządkowanie DOG Lublin[4].
W połowie czerwca 1920 9 pułk Strzelców Granicznych przerzucono do innego rejonu[5].
9 listopada 1920 szkolny szwadron 9 pułku StG przemianowany został na szwadron zapasowy 1 pułku strzelców konnych, a dowództwo nad nim objął mjr Skoryna[6].
Żołnierze pułku
[edytuj | edytuj kod]- Dowódcy pułku
- ppłk Stanisław Szemioth (V 1920 –)
- ppłk Witold Sieciński (p.o. od 14 X 1920)[7]
Obsada personalna pułku 9 czerwca 1920[8][2]:
- dowódca pułku – ppłk Stanisław Szemioth
- zastępca dowódcy pułku – mjr Juliusz Menżet
- adiutant pułku – ppor. Kazimierz Szumski
- kapelan – ks. kpl. Hipolit Skibiński
- dowódca I dywizjonu – mjr Marian Norejko
- dowódca 1 szwadronu – por. Roman Rumsza
- dowódca 2 szwadronu – kpt. Adam Leszuk
- dowódca 3 szwadronu – por. Stanisław Ulankiewicz
- dowódca 4 szwadronu – por. Czesław Orło
- dowódca II dywizjonu – mjr Gustaw Soszyński
- dowódca 5 szwadronu – rtm. Piotr Powszedny
- dowódca 6 szwadronu – ppor. Hipolit Ciągliński
- dowódca 7 szwadronu – ppor. Józef Jerzy Mularczyk
- dowódca 8 szwadronu – rtm. Antoni Hajkiewicz
- dowódca szwadronu szkolnego – ppor. Apolinary Dudziński
Obsada personalna pułku 29 września 1920[9]:
- dowódca pułku – ppłk Witold Sieciński
- zastępca dowódcy pułku – mjr Kazimierz Sokołowski
- adiutant pułku – kpt. Kazimierz Szumski
- kapelan – ks. kpl. Hipolit Skibiński
- dowódca I dywizjonu – kpt. Adam Leszuk
- dowódca 1 szwadronu – por. Feliks Żurawski
- dowódca 2 szwadronu – por. Jan Krzeczkowski
- dowódca 3 szwadronu – ppor/por. Czesław Kiełbiewski (Kiełbiński)[10]
- dowódca 4 szwadronu – por. Zygmunt Studziński
- dowódca II dywizjonu – mjr Gustaw Soszyński
- dowódca szwadronu szkolnego – mjr Augustyn Skoryna
- Ponadto:
Przekształcenia
[edytuj | edytuj kod]- 3 szwadron I dywizjonu 3 pułku Wojskowej Straży Granicznej → 1 samodzielny dywizjon Wojskowej Straży Granicznej (do 1 II 1920) → 1 samodzielny dywizjon Strzelców Granicznych (do V 1921) → 9 pułk Strzelców Granicznych ↘ rozformowany
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Dominiczak 1975 ↓, s. 109.
- ↑ a b Sobczak 2019 ↓, s. 129.
- ↑ a b c d Przeformowanie oddziałów StG ↓, s. 14.
- ↑ Przeformowanie oddziałów StG ↓, s. 15.
- ↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 111.
- ↑ Zmiany organizacyjne StG ↓, s. 116.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 27 października 1920, s. 1100.
- ↑ Wykazy imienne oficerów pstg ↓, s. 208.
- ↑ Wykazy imienne oficerów pstg ↓, s. 216.
- ↑ a b c d e f g h „Dziennik Personalny” (R.1, Nr 41), MSWojsk, 27 października 1920, s. 1113.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Materiały dotyczące przeformowania i rozformowania oddziałów Strzelców Granicznych 1920–1921 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Zmiany organizacyjne w formacji Strzelców Granicznych 1920 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
- Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
- Karolina Piekarz. Polskie formacje graniczne 1918 – 1924. „Mówią Wieki”. 2s, 2017. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”. ISSN 1897-8088.
- Antoni Krzysztof Sobczak: 9 Pułk Strzelców Granicznych i jego ciechanowski epizod (od 28 października do 1 grudnia 1920 r.) – przyczynek do historii polskich formacji granicznych. W: Wywiad i kontrwywiad a bezpieczeństwo Polski odrodzonej po 1918. Henryk Ćwięk (red.) Malwina Siewier (red.). Warszawa: Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, 2019. ISBN 978-83-8098-803-3.