2 Batalion Rozpoznawczy (LWP)
Znak na pojazdach batalionu | |
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie |
1951 |
Rozformowanie |
1995 (przemianowany) |
Tradycje | |
Nadanie sztandaru |
8 maja 1960 |
Rodowód |
58 kompania rozpoznawcza |
Kontynuacja | |
Organizacja | |
Numer | |
Kryptonim |
Film |
Dyslokacja | |
Rodzaj wojsk | |
Podległość |
19 DZ (1951–1955) |
2 Batalion Rozpoznawczy (2 br) – samodzielny pododdział rozpoznawczy Wojska Polskiego.
2 Batalion Rozpoznawczy
[edytuj | edytuj kod]Sformowany w Torzymiu według etatu Nr 5/81, o stanie osobowym 164 wojskowych i 10 kontraktowych jako pododdział rozpoznawczy 19 Dywizji Zmechanizowanej.
Celem dogodniejszej dyslokacji jednostek, rozkazem Nr 00129/oper. Ministra Obrony Narodowej z 18 października 1951 batalion przeniesiony został z Torzymia do garnizonu Słubice, do koszar przy ul. gen. Świerczewskiego 13 (ob. ul. Piłsudskiego 13).
Rozkazem Nr 0082/Org. Ministra Obrony Narodowej z 4 grudnia 1952 2 brozp przeformowany został na etat Nr 5/103 o stanie 220 żołnierzy i 3 pracowników kontraktowych.
Zarządzeniem Nr 00128/Org. szefa Sztabu Generalnego WP z 21 listopada 1953 pododdział przeniesiono ze Słubic do Kostrzyna.
Na podstawie rozkazu Nr 0025/Org. Ministra Obrony Narodowej z 2 kwietnia 1957 19 Dywizję Pancerną przeformowano na 5 Dywizję Pancerną, a w jej składzie pozostał 2 br o etacie Nr 5/129 – 259 żołnierzy i 1 pracownik cywilny.
8 maja 1960 gen. bryg. Wacław Czyżewski wręczył dowódcy batalionu sztandar.
Działanie batalionu w czerwcu 1956
[edytuj | edytuj kod]W południe, 28 czerwca 1956 roku w batalionie ogłoszono alarm bojowy. O 14:00 28 czerwca jednostki 19 DPanc osiągnęły gotowość bojową[3]. O 14:30, na rozkaz szefa Sztabu Generalnego, 19 Dywizja Pancerna rozpoczęła marsz w kierunku Poznania[3].
Na rozkaz dowódcy dywizji 2 batalion rozpoznawczy odszedł do dyspozycji dowódcy KBW i otrzymał zadanie nie dopuścić „prowokatorów”[a] od strony torów kolejowych i ogródków działkowych u zbiegu ulic Roosevelta i Dąbrowskiego oraz Mostu Teatralnego.
Batalion wraz z przydzielonymi do niego jako desant żołnierzami 12 dywizjonu artylerii rakietowej został podzielony na trzy grupy. Pierwsza grupa w składzie dwa czołgi z piechotą pozostała na miejscu. Druga grupa w składzie dwa czołgi, jeden BTR, jeden pluton motocykli przeznaczona została do ochrony stacji kolejowej Poznań Górczyn i Centralnej Składnicy Wojskowej Sprzętu Motorowego. Trzecia grupa w składzie dwa czołgi z desantem piechoty miała zadanie nie dopuścić do rozruchów w rejonie zakładów ZISPO u wylotu ul. Dzierżyńskiego[3].
Od wieczora 28 czerwca działanie batalionu wspierał 66 batalion saperów[3].
30 czerwca dowódca 19 DPanc wyprowadzał z Poznania swoje oddziały w dwóch turach. O 21:00 rozpoczął wycofanie 2 batalion rozpoznawczy. Na OC Biedrusku ześrodkował się ok. 1:00 1 lipca[3].
W wyniku działań na terenie Poznania ranni zostali[b]:
- sierż. Zdzisław Przybycień - szef zaopatrzenia MPS (postrzał przedramienia prawego)
- kpr. Staszyszyn z kpz (ciężki postrzał klatki piersiowej)
- szer. Jan Michalik z kpz (zranienie nosa)
Struktura organizacyjna batalionu
[edytuj | edytuj kod]W składzie 5 DPanc batalion składał się z:
- kompanii rozpoznawczej,
- kompanii czołgów średnich,
- kompanii piechoty zmotoryzowanej,
- plutonów: przeciwlotniczego, motocykli i samochodów osobowo-terenowych oraz plutonu łączności.
Stan etatowy wynosił 262 żołnierzy. Sprzęt bojowy batalionu stanowiło: 10 czołgów średnich, a od listopada 1957 7 czołgów średnich i 3 czołgi pływające PT-76 oraz 3 transportery opancerzone BTR-40.
58 kompania rozpoznawcza
[edytuj | edytuj kod]Na podstawie zarządzenia Nr 059/Org. szefa Sztabu Generalnego WP z 15 lipca oraz zarządzenia szefa Sztabu SOW nr 030/Org z 27 lipca 1961 przeformowano 2 batalion rozpoznawczy na 58 kompanię rozpoznawczą według etatu 5/270 o stanie osobowym 96 wojskowych. Kompanię dyslokowano transportem kolejowym i rozmieszczono w bloku nr 3 w kompleksie koszarowym nr 2574 w garnizonie Gubin-Komorów. Na podstawie rozkazu Nr 089 dowódcy Śląskiego Okręgu Wojskowego z 21 września 1963 pododdział przeniesiony został do kompleksu koszarowego w Gubinie do tzw. „Koszar przy stacji”. Dowódcą kompanii został kpt. Mieczysław Nowak, a dowódcą drużyny naprawy samochodów i wozów bojowych – plut. Jan Kucza.
W jej składzie znajdowały się:
- pluton transporterów opancerzonych (6 trop BTR-40)
- pluton motocykli
- pluton czołgów średnich – 3 czołgi
- pluton czołgów pływających – 3 czołgi pływające PT-76
- drużyna naprawy wozów bojowych i samochodów
- drużyna gospodarcza
Kompania liczyła 96 żołnierzy.
Powtórnie rozwinięty do batalionu
[edytuj | edytuj kod]Kolejna reorganizacja jednostek rozpoznawczych miała miejsce we wrześniu 1968. Rozpoczęto przeformowanie 58 kompanii na szczebel batalionu. Dowódcą nowo utworzonej jednostki został mjr dypl. Mieczysław Nowak, a szefem sztabu – kpt. Tadeusz Sawrasewicz. Na dowódcę kompanii czołgów pływających wyznaczono porucznika Jana Krystka. 2 stycznia 1969 batalion przystąpił do szkolenia programowego już w nowej strukturze organizacyjnej. W 1970 w strukturze batalionu powstała kompania specjalna[c]. 17 sierpnia 1974 drużyna dowodzona przez ppor. Stanisława Ratajczyka zdobyła Puchar Dowódcy ŚOW i I miejsce w Wieloboju Rozpoznawczym na szczeblu macierzystego Okręgu.
W czasie stanu wojennego 1981 batalion stacjonował na Dziewiczej Górze (Czerwonak k. Poznania). Żołnierze kompanii specjalnej w stanie wojennym brali udział w służbie patrolowej w Poznaniu. Uczestniczyli również w akcji „Semafor” polegającej na zabezpieczeniu przejazdów pociągów towarowych przed kradzieżami. Obszarem działania kompanii specjalnej były szlaki kolejowe koło Słubic-granica z NRD.
Na początku lat 90. w związku z przedyslokowaniem 27 pcz do garnizonu Opole, batalion ponownie przeniesiony został z kompleksu koszarowego 2549 w Gubinie do kompleksu nr 2575 w Gubinie-Komorowie przy ul. Waszkiewicza 257. W 1994 rozformowana została kompania specjalna.
Na podstawie zarządzenia szefa Sztabu Generalnego WP Nr 055/Org. z 1 sierpnia 1994 i zarządzenia zastępcy dowódcy Śląskiego Okręgu Wojskowej – szefa sztabu Nr Pf 85/Org. z 5 września 1994 w sprawie reoganizacji batalionów rozpoznawczych 4, 5 oraz 11 DKPanc., w terminie do 31 marca 1995, 2 br (etat wojenno-pokojowy Nr 30/329/0) został przeformowany na 6 batalion rozpoznawczy wg etatu wojenno-pokojowego Nr 29/122/0. Przeformowany batalion zachował dotychczasowe podporządkowanie, numer jednostki wojskowej i poczty polowej (P-8253), identyfikator oraz miejsce postoju. Jednocześnie dowódca 5 DZ przeprowadził stosowne zmiany w posiadanym „wyciągu z zestawienia zadań mobilizacyjnych PM-83” i „PM-95”[4][d].
Struktura organizacyjna
- sztab
- sekcja polityczna
- kwatermistrzostwo
- służby techniczne
pododdziały
- pluton łączności
- 1 kompania rozpoznawcza
- 3x pluton rozpoznawczy (po 3 BRDM-2)
- pluton płetwonurków[6]
- 2 kompania rozpoznawcza[7]
- kompania rozpoznania radioelektronicznego
- grupa analizy danych (autobus sztabowy AS-1)
- pluton nasłuchu ARO KU 4 (2x aparatownia ARO KU 4 na samochodzie star)
- pluton namiaru R-363 (3x namiernik R-363 „ORLENOK” na samochodzie kraz)
- pluton namiaru NRS (3X namiernik NRS na samochodzie osob.-teren. GAZ)
- kompania specjalna[9]
- zespół dowodzenia
- 5 grup rozpoznawczych
- grupa płetwonurków
- grupa łączności
- instruktor spadochronowy + układacz spadochronów
- pluton technicznego rozpoznania pola walki (3 PSNR-1 na BRDM-1)
- pluton zaopatrzenia
- pluton remontowy
- pluton medyczny
Dowódcy batalionu
[edytuj | edytuj kod]- kpt. Krzysztof Beski – od 01.09.1951
- kpt. Tadeusz Gibała – do 20.02.1953
- kpt. Tadeusz Moczulski – od 20.02.1953
- mjr Król (był w 1956)[10]
- mjr Zbigniew Stachowicz – 1957
- mjr dypl. Bogusław Tasarek - 1961
- mjr Mieczysław Nowak – 1968 – 1973[e].
- mjr Tadeusz Sawrasewicz (1973 – 1975)
- mjr Piotr Witkowski (1975 – 1976)
- mjr Romuald Śmigielski (1976 – 1978)
- mjr Jan Krystek (1978 – 1980)
- mjr Andrzej Gil (1980 – 1983)
- mjr Kazimierz Pokora (1983 – 1985)
- mjr Witold Busz (1985 – 1988)
- mjr Marian Dempniak (1988 – 1990)
- ppłk dypl. Sergiusz Babaczenko (1990 – 1993)
- ppłk dypl. Andrzej Kuśnierek (1993 – 1998)
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Pisownia zgodna ze "Sprawozdaniem dowódcy 2 KPanc w akcji w Poznaniu"
- ↑ Wszyscy oni byli hospitalizowani w 111 Wojskowym Szpitalu Rejonowym
- ↑ Żołnierzom kompanii specjalnej, tak samo jak żołnierzom wojsk powietrznodesantowych przysługiwało prawo noszenia beretu w kolorze bordowym oraz prawo używania tytułu skoczka spadochronowego i noszenia odznaki skoczka spadochronowego wojsk powietrznodesantowych. Szkolenie spadochronowe odbywali na lotnisku w Oleśnicy, a szkolenie narciarskie w Zieleńcu, w Górach Orlickich. Zimą i latem kompania specjalna odbywała szkolenie poligonowe w Wędrzynie, w ośrodku rozpoznawczym i zurbanizowanym „Nowy Mur”.
- ↑ Jednocześnie numer „2” otrzymał batalion rozpoznawczy 2 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej stacjonujący w Stargardzie Szczecińskim.
- ↑ Dowódca 58 kompanii rozpoznawczej, a potem 2 batalionu rozpoznawczego. Przeniesiony w 1972 do 11 DPanc w Żaganiu. Powrócił do Gubina w 1977 na stanowisko pomocnika szefa Wydziału 2 do spraw rozpoznania radioelektronicznego Sztabu 5 DPanc. Awansowany na stopień podpułkownika w 1985. Po zwolnieniu do rezerwy zmarł w Gubinie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Oleśnicy
- ↑ Medal pamiątkowy wykonany z okazji 40-lecia 5 DPanc.
- ↑ a b c d e Wybór dokumentów z zasobów CAW - 2 KPanc). „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 5/2006. s. 120-125.
- ↑ Zarządzenie zastępcy dowódcy Śląskiego Okręgu Wojskowej – szefa sztabu Nr Pf 85/Org. z 5 września 1994, jawne.
- ↑ Proporczyk wykonany z okazji 40-lecia 5 DPanc.
- ↑ W 1990 przekształcony w grupę rozpoznawczą kompanii specjalnej.
- ↑ Kompania wyposażona pierwotnie w czołgi PT-76. W połowie lat 70. XX w. przezbrojona na BWP-1. Czołgi pływające przekazano oddziałom 7 Dywizji Obrony Wybrzeża.
- ↑ Powstał w 1988.
- ↑ Kompania specjalna rozwiązana została jesienią 1994.
- ↑ Nalepa 1992 ↓, s. 86.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
- Edward,Jan Nalepa: Pacyfikacja zbuntowanego miasta. Wojsko Polskie w czerwcu 1956 r. w Poznaniu w świetle dokumentów wojskowych. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1992. ISBN 83-11-07959-5.
- Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy: przekształcenia organizacyjne, 1945-1956. Warszawa: Wydawnictwo TRIO: Instytut Pamięci Narodowej, 2003. ISBN 83-88542-53-2.
- Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 3, Regularne jednostki Ludowego Wojska Polskiego : formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek kawalerii, wojsk pancernych i zmotoryzowanych. Warszawa : Wyd. Min. Obrony Narodowej 1987.. ISBN 83-11-07419-4.
- Janusz Magnuski: Wozy bojowe LWP : 1943-1983. Warszawa: Wyd. Min. Obrony Narodowej, 1985. ISBN 83-11-06990-5.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Strona na temat 2 br z Gubina. brozp2429.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].