Wikipedysta:AleksandraKapczynska/Juozas Žlabys-Žengė

Juozas Žlabys-Žengė - (ur. 2 maja 1899 r. we wsi Gimbūčiai, parafia Skaisgiris, okręg szawelski zm. 9 listopada 1992 r. w Kownie, pochowany w Żagorach) - litewski poeta, prozaik, publicysta, dziennikarz.

Biografia

Jako dziecko przeprowadził się z rodzicami do miejscowości Żagory (lit. Žagarė). Uczył się w żagorskim progimnazjum. W 1919 r. wstąpił do pułku kawalerii armii litewskiej w Kownie. Nabył specjalizację kancelisty, pracował w bibliotece oficerskiej, reprezentował żołnierzy w prasie.

W 1921 r. ze stopniem porucznika ukończył szkołę wojskową im. Pierwszego Litewskiego Prezydenta i został przydzielony do 3. Pułku Kawalerii. Po ukończeniu wyższych kursów oficerskich w 1927 r. mianowany został starszym porucznikiem pułku. W 1926 r. brał udział w obaleniu prezydenta Kazysa Griniusa.

W 1929 r. został kapitanem 1. Pułku Husarów. W 1931 r. zaprzysiężono go jako członka sądu honorowego niższych oficerów pułku. Zwolniony ze stanowiska komendanta pułku za udział w „puczu Voldemarasa” musiał opuścić Kowno, jednak nie wykonał rozkazu i pozostał w mieście. Nie doczekawszy żadnych sankcji, rozpoczął pracę w redakcji gazety „Lietuvos aidas“ („Echo Litwy”). W 1934 r. wystąpił z wojska. Od 1935 r. studiował ekonomię na Uniwersytecie Witolda Wielkiego. W 1934 r. przyjęto go do Związku Dziennikarzy Litewskich.

Po zaatakowaniu Związku Radzieckiego przez nazistowskie Niemcy i puczu zorganizowanym przez Litewską Partię Nacjonalistyczną przeciwko Tymczasowemu Rządowi Litwy został członkiem redakcji „Į laisvę“ („Ku wolności”) i informował partię o tym, co dzieje się w redakcji (od 1943 r. „Ateitis“ [„Przyszłość”]). 1 stycznia 1945 r. dostał pracę jako kierownik działu archiwum ochrony zabytków w Muzeum Wojskowym. W maju został zwolniony, aresztowany i deportowany do obozu w Workucie.

W 1958 r. wrócił do Kowna. Pracował nieoficjalnie, pisał artykuły naukowe. Tworzył wiersze, współpracował z redakcją Małej Litewskiej Encyklopedii Radzieckiej, pisał wspomnienia o ruchu literackim „Keturi vėjai” („Cztery wiatry”).

Twórczość

Pierwsze wiersze napisał jeszcze w Żagorach i pod pseudonimem Žengė wysłał do tygodnika „Lietuva“ („Litwa”). Redaktor pisma Faustas Kirša opublikował je i poprosił o nowe utwory do almanachu „Šaka“ („Gałąź”). Nieco później Žlabys zapoznał się ze środowiskiem grupy literackiej „Keturi vėjai” i pokochał życie bohemy. Pisał teksty publicystyczne oraz literackie: poezję, felietony, recenzje itp. Zaangażowany był w życie literackie oraz towarzyskie: pomagał w organizacji litewskich wieczorów, działalności bibliotek, grał w orkiestrze dętej.

Wydał „nerwowy poemat” „Anykščių šilelis“ („Borek oniksztyński”, 1930; nawiązujący do wydanego w 1861 r. poematu o tym samym tytule autorstwa Antanasa Baranauskasa) i zbiór opowiadań „Gyvenimo novelės“ („Życiowe nowele”, 1940). Jako publicysta współpracował z pismami: „Lietuvos aidas“ („Litewskie echo”),„Literatūros naujienos“ („Nowości literackie”), „Jaunoji Lietuva“ („Młoda Litwa”) i innymi. W niepodległej Litwie publikował wiersze, artykuły i wspomnienia.

Bibliografia

• Anykščių šilelis (Borek oniksztyński), poemat 1930 https://lt.wikipedia.org/wiki/Anyk%C5%A1%C4%8Di%C5%B3_%C5%A1ilelis
• Gyvenimo novelės (Życiowe nowele), zbiór opowieści 1940
• Pavasarių gramatikos (Wiosenne gramatyki), zbiór poezji 1992

Odznaczenia

• Order V stopnia Witolda Wielkiego (Vytauto Didžiojo 5 laipsnio ordinas)
• Medal Niepodległości Litwy (Lietuvos nepriklausomybės medalis)
• Pozycja na liście punktowanej