Tokijska Róża
Tokijska Róża (ang. Tokyo Rose), popularne określenie nadane w latach II wojny światowej przez żołnierzy amerykańskich spikerom japońskich rozgłośni propagandowych. W ramach generalnego programu dezinformacji kilka kobiet znających język angielski podawało pseudopoufne wiadomości, mające wywołać u angielskich i amerykańskich słuchaczy wrażenie, że japoński wywiad jest znacznie lepiej poinformowany niż w rzeczywistości. Japońska propaganda radiowa podlegała w latach II wojny światowej kierownictwu Biura Informacji Wojskowej. Anglojęzyczni pracownicy nadzorowani byli przez japoński służby specjalne.
Początki
Pierwsza Tokijska Róża miała pseudonim Ann (skrót od pierwszych liter anouncer – prezenter radiowy). Ann występowała później przed mikrofonem jako Sierotka Ann – Twój ulubiony wróg. Japońscy propagandyści korzystali zwykle z informacji pochodzących z nasłuchu amerykańskich rozgłośni komercyjnych. Program amerykańskich stacji był uważne studiowany pod kątem wyłapywania wiadomości o katastrofach, które wykorzystywano potem w audycjach propagandowych. Wplatano je w koncerty muzyki rozrywkowej lub poważnej. Spikerzy tych programów z biegiem czasu zaczęto określać jako Tokijskie Róże. Podawały one na ogół przesadzone o stratach alianckich, wymieniając czasem konkretne jednostki amerykańskie. Przekazywano również opowieści o niewierności pozostawiających w Stanach Zjednoczonych żon i narzeczonych żołnierzy amerykańskich oraz profetyczne doniesienia o zbliżających się operacjach wojennych.
Iva Toguri
Jedną z najbardziej znanych Tokijskich róż była Iva Toguri D'Aquino, Amerykanka japońskiego pochodzenia, która po wybuchu wojny nie mogła powrócić do Stanów i rozpoczęła pod nadzorem wojska prowadzenie działalności propagandowej. Po zakończeniu wojny została pojmana przez amerykańskie służby. W 1949 roku została postawiona przed sądem pod zarzutem zdrady i świadomego podkopywania morale żołnierzy alianckich. W trakcie procesy Toguri przypominała, że była tylko jedną z dwudziestu Tokijskich Róż. Sąd oczyścił ją z zarzutów zdrady, ale uznał winną innych przestępstw. Spędziła w więzieniu 10 lat. Została zrehabilitowana w 1977 roku.
Zobacz też
Źródła
- Księga Szpiegów, Normam Polmar, Thomas B. Allen