Nino Burdżanadze
Nino Burdżanadze (2003) | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Przewodnicząca Parlamentu Gruzji | |
Okres |
od 9 listopada 2001 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Pełniąca obowiązki Prezydenta Gruzji | |
Okres |
od 25 listopada 2007 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Pełniąca obowiązki Prezydenta Gruzji | |
Okres |
od 23 listopada 2003 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Nino Burdżanadze (ur. 16 lipca 1964 w Kutaisi) – gruzińska polityk, jedna z przywódców rewolucji róż, przewodnicząca parlamentu Gruzji w latach 2001–2008, pełniąca obowiązki prezydenta Gruzji w latach 2003–2004 i 2007–2008.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W roku 1986 ukończyła prawo na uniwersytecie w Tbilisi, w 1990 uzyskała tytuł doktora prawa międzynarodowego na Uniwersytecie Łomonosowa w Moskwie. Rozpoczęła pracę na uniwersytecie w Tbilisi. W 1991 została ekspertem ministerstwa ochrony środowiska. W latach 1992–1995 ekspert komisji spraw zagranicznych parlamentu. W 1995 i 1999 wybierana na posła przy poparciu prezydenta Eduarda Szewardnadze. 2000-2001 przewodnicząca komisji spraw zagranicznych. Od 9 listopada 2001 do 2008 przewodnicząca parlamentu[1].
Rewolucja róż i współpraca z Micheilem Saakaszwilim
[edytuj | edytuj kod]Chociaż była blisko związana i kojarzona z prezydentem Szewardnadzem, przeszła do opozycji i przed wyborami parlamentarnymi w Gruzji w 2003 utworzyła własny blok „Burdżanadze-Demokraci”[2]. Obok Zuraba Żwanii i Micheila Saakaszwilego była jednym z przywódców rewolucji róż, która doprowadziła do obalenia rządów Szewardnadzego. Burdżanadze przewodniczyła posiedzeniu parlamentu w starym składzie (sprzed wyborów uznanych za sfałszowane) w dniu 23 listopada 2003, dwa dni po udaremnieniu przez antyprezydenckie demonstracje pierwszej sesji parlamentu w nowym składzie. Oznajmiła wówczas, że nowy parlament nie ukonstytuował się, a to oznaczało pozostanie zadań legislacyjnych w rękach dotychczasowych deputowanych. Stwierdziła, że na 45 dni, do przedterminowych wyborów prezydenckich, przejmie obowiązki prezydenckie. Fakt ten potwierdził parlament stosowną uchwałą. Po jej upowszechnieniu w mediach wojsko i policja Gruzji przeszły na stronę protestujących[2]. Brała udział w rozmowach opozycji z prezydentem Szewardnadzem, po których odszedł on z urzędu[2]. Pełnienie obowiązków prezydenta zakończyła po wyborach prezydenckich w Gruzji, w których zdecydowane zwycięstwo odniósł Saakaszwili (Burdżanadze nie kandydowała)[3].
Po raz drugi pełniła obowiązki głowy państwa od 27 lipca 2007 do wyborów prezydenckich w styczniu 2008, po tym, gdy Micheil Saakaszwili ustąpił z urzędu i wystartował w wyborach ponownie, by odeprzeć oskarżenia o sprawowanie władzy w sposób niedemokratyczny. Saakaszwili odniósł drugie zwycięstwo wyborcze, jednak było ono znacznie mniej przekonujące niż poprzednie[4]. Wygrał w pierwszej turze, 53 % głosów a kolejny kandydat miał 25% Popularność Burdżanadze w społeczeństwie była w tym czasie bardzo duża[5] ale też nie kandydowała..
Konflikt z Saakaszwilim i dalsza działalność
[edytuj | edytuj kod]Po wyborach prezydenckich, a przed wyborami parlamentarnymi w 2008, między nią a Saakaszwilim doszło do konfliktu na tle liczby kandydatów z każdej partii na wspólnych listach wyborczych bloku Ruch Narodowy-Demokraci[5]. W rezultacie sporu na krótko przed wyborami Burdżanadze, którą wskazywano wcześniej jako najbardziej prawdopodobną kandydatkę do pełnienia funkcji przewodniczącej parlamentu również w nowej kadencji, zrezygnowała ze stanowiska i ogłosiła odejście z życia politycznego[6].
Po zakończeniu wojny w Osetii Południowej wróciła do polityki, oskarżając prezydenta Saakaszwilego o spowodowanie klęski Gruzji. W liście otwartym z 24 października 2008 domagała się przedterminowych wyborów i zarzuciła prezydentowi niewywiązanie się z obietnic zawartych w programie rewolucji róż[6]. 23 listopada 2008, w piątą rocznicę rewolucji[7], działalność polityczną rozpoczęła jej nowa partia – Demokratyczny Ruch-Zjednoczona Gruzja[8]. Przeszła w polityce na pozycje prorosyjskie i nawiązała kontakty z rosyjskim rządem, w 2010 przyjął ją Władimir Putin[1]. Zaczęła opowiadać się za gruzińsko-rosyjskim dialogiem bez warunków wstępnych ze strony Gruzji[9]. W fikcyjnym reportażu o rosyjskiej interwencji w Gruzji, wyemitowanym 13 marca 2010 przez telewizję Imedi, Burdżanadze przedstawiono jako członkinię marionetkowego prorosyjskiego rządu[10].
Od 21 do 26 maja 2011 organizowała w Tbilisi protesty przeciwko Saakaszwilemu, które zgromadziły w szczytowym momencie tysiąc osób (według innych źródeł nawet 10 tys.[11]), co było wartością znacznie mniejszą od oczekiwanej. Wystąpienia zostały rozpędzone przez policję, było kilkudziesięciu rannych[12]. Jej linia polityczna, zakładająca ostrą konfrontację z Saakaszwilim, nie zdobyła większej popularności w społeczeństwie[12].
Po zwycięstwie partii Gruzińskie Marzenie w wyborach parlamentarnych w Gruzji w 2012 występowała z radykalną krytyką zarówno prezydenta Saakaszwilego, jak i rządu Bidziny Iwaniszwilego. Przed wyborami prezydenckimi w Gruzji, w których kandydowała jako jedyna polityk prorosyjska, twierdziła, że jeśli nie odniesie zwycięstwa wyborczego, będzie to oznaczało sfałszowanie wyborów (ich głównym faworytem był wskazany przez Iwaniszwilego Giorgi Margwelaszwili, bezpartyjny naukowiec i były minister edukacji)[1]. W wyborach uzyskała trzecie miejsce, zdobywając w I turze 10,18%[13].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c M. Matusiak, Wybory prezydenckie w Gruzji – znaki zapytania pomimo wyraźnego faworyta. osw.waw.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-29)]..
- ↑ a b c W. Materski: Gruzja. Warszawa: TRIO, 2010, s. 337–341. ISBN 978-83-7436-219-1.
- ↑ W. Materski: Gruzja. Warszawa: TRIO, 2010, s. 342–343. ISBN 978-83-7436-219-1.
- ↑ W. Materski: Gruzja. Warszawa: TRIO, 2010, s. 359–360. ISBN 978-83-7436-219-1.
- ↑ a b W. Materski: Gruzja. Warszawa: TRIO, 2010, s. 361. ISBN 978-83-7436-219-1.
- ↑ a b Gruzja: Nino Burdżanadze rozpoczyna walkę o władzę. osw.waw.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-29)]..
- ↑ Gruzja: Nino Burdżanadze zakłada nową partię polityczną.
- ↑ W. Bartuzi, K. Strachota, Gruzja: początek erozji obozu Saakaszwilego?. [dostęp 2013-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-29)].
- ↑ Alasania będzie walczył o stanowisko mera Tbilisi. osw.waw.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-29)]..
- ↑ Gruzja: Wirtualna wojna z Rosją. osw.waw.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-29)]..
- ↑ Georgian protests, TV building attacked.
- ↑ a b Gruzja: Policja rozpędziła protest mający uniemożliwić defiladę z okazji Dnia Niepodległości. osw.waw.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-29)]..
- ↑ CEC. results.cec.gov.ge. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-29)]..