Województwo bydgoskie (1975–1998)
Województwo bydgoskie – jedno z 49 województw istniejących w latach 1975–1998. W 1999 roku włączone zostało do województwa kujawsko-pomorskiego, z wyjątkiem obszaru położonego w północnej części, który jako powiat chojnicki został włączony do województwa pomorskiego, oraz gminy Trzemeszno, którą włączono do województwa wielkopolskiego.
| ||||
| 1975–1998 | ||||
| Państwo | ||||
|---|---|---|---|---|
| Data powstania |
1 czerwca 1975 | |||
| Data likwidacji |
31 grudnia 1998 | |||
| Siedziba wojewody i sejmiku | ||||
| Powierzchnia |
10 349 km² | |||
| Populacja (1998) • liczba ludności |
| |||
| • gęstość |
109,9 os./km² | |||
| Tablice rejestracyjne |
BY, BG, BD, BC | |||
Położenie na mapie Polski
| ||||
Sąsiadowało z województwami: słupskim, gdańskim, elbląskim, toruńskim, włocławskim, konińskim, poznańskim i pilskim.
Historia
edytujMocą ustawy z 28 maja 1975 r. wchodzącej w życie od 1 czerwca tego roku, cały kraj został podzielony 49 województw oraz jednostki stopnia podstawowego (gminy, miasta i dzielnice większych miast). Dotychczasowy województwo bydgoskie zostało podzielone na trzy mniejsze województwa: bydgoskie, toruńskie i włocławskie. Ponadto niektóre gminy województwa bydgoskiego weszły w skład innych nowych województw[1]:
- Konarzyny i Lipnica do województwa słupskiego,
- Karsin do województwa gdańskiego,
- Białośliwie, Łobżenica, Wyrzysk, Wysoka do województwa pilskiego,
- Orchowo, Przedecz i Wierzbinek do województwa konińskiego.
Wśród nowych województw, bydgoskie było stosunkowo duże obszarowo (3 miejsce) oraz dosyć ludne (8 miejsce w kraju). W 1975 r. zamieszkiwało je 995 tys. osób, a pod koniec jego istnienia w 1998 r. – 1 133 000 osób[1]. Około ⅓ wojewódzkiego potencjału ludnościowego, a jeszcze więcej gospodarczego (ponad 50%) przypadało na miasto Bydgoszcz. Nowe województwo obejmowało 27 miast i 62 gminy. Ośrodkami subregionalnymi zostały: na południu Inowrocław (80 tys.), a na północy Chojnice (40 tys.) W latach 90. XX w. znajdowało się w województwie 31 gmin wiejskich, 25 miejsko-wiejskich i 3 miasta wydzielone[1].
W 1976 roku zlikwidowano kilka gmin (Chełmce, Gębice, Gorzyce, Ogorzeliny, Rytel, Serock i Ślesin), łącząc je w większe jednostki; powstały też nowe gminy: Janikowo (1976) i Świekatowo (1991). W 1988 r. status miasta uzyskały Brusy. W latach 70. XX w. województwo włączono do makroregionu środkowo-zachodniego z siedzibą w Poznaniu[1].
Urzędy Rejonowe
edytujW oparciu o ustawę z 22 marca 1990 r. o terenowych organach rządowej administracji ogólnej, utworzono na terenie województwa 5 rejonów administracyjnych, zrzeszających po kilkanaście gmin[1].
Miasta
edytujLudność 31.12.1998
Bydgoszcz – 386 855
Inowrocław – 79 534
Chojnice – 40 229
Świecie – 27 084
Nakło nad Notecią – 20 108
Solec Kujawski – 14 641
Żnin – 14 401
Tuchola – 14 235
Mogilno – 12 675
Koronowo – 10 640
Czersk – 9500
Szubin – 9330
Kruszwica – 9310
Sępólno Krajeńskie – 9300
Janikowo – 9100
Barcin – 7800
Trzemeszno – 7600
Gniewkowo – 7200
Strzelno – 6000
Więcbork – 5800
Pakość – 5800
Kcynia – 4700
Brusy – 4500
Łabiszyn – 4400
Mrocza – 4300
Janowiec Wielkopolski – 4100
Kamień Krajeński – 2300
Ludność w latach
edytuj| Rok | Liczba mieszkańców |
|---|---|
| 1975 (31 grudnia)[2] | 995,1 tys. |
| 1976 (31 grudnia)[3] | 1006,3 tys. |
| 1977 (31 grudnia)[4] | 1015,4 tys. |
| 1978 (spis powszechny)[5] | 1 016 871 |
| 1978 (31 grudnia)[6] | 1017,2 tys. |
| 1979 (31 grudnia)[7] | 1027,4 tys. |
| 1980 (31 grudnia)[8] | 1036 tys. |
| 1983 (31 grudnia)[9] | 1064,5 tys. |
| 1985 (31 grudnia)[10] | 1083,8 tys. |
| 1986[11] | 1090,4 tys. |
| 1987[12] | 1096,6 tys. |
| 1988[13] | 1098,4 tys. |
| 1989 (31 grudnia)[14] | 1106,6 tys. |
| 1990 (30 czerwca)[15] | 1109,6 tys. |
| 1990 (31 grudnia)[15] | 1110,8 tys. |
| 1991 (31 grudnia)[16] | 1116 tys. |
| 1992 (31 grudnia)[17] | 1123 tys. |
| 1993 (30 czerwca)[18] | 1124,8 tys. |
| 1994 (31 grudnia)[19] | 1130 tys. |
| 1995 (30 czerwca)[20] | 1130,9 tys. |
| 1995 (31 grudnia)[21] | 1131,8 tys. |
| 1997 (31 grudnia)[22] | 1135,2 tys. |
Wojewodowie bydgoscy
edytujSiedziba Urzędu Wojewódzkiego
edytujZobacz też
edytujPodziały administracyjne 1944–1999:
- Podział administracyjny Polski (1944–1950)
- Podział administracyjny Polski (1950–1956)
- Podział administracyjny Polski (1950–1956)
- Reforma administracyjna w Polsce (1975)
- Podział administracyjny Polski (1975–1998)
- Reforma administracyjna w Polsce (1999)
Przegląd bydgoskich jednostek administracyjnych:
- Kasztelania wyszogrodzka (1145–1314, Wyszogród – warownia zniszczona w 1330 r., w obrębie dzisiejszej Bydgoszczy)
- Kasztelania bydgoska (1238–1793)
- Księstwo bydgosko-wyszogrodzkie (1314–1323)
- Starostwo bydgoskie (1358–1780)
- Obwód Nadnotecki (1772–1807)
- Departament bydgoski (1807–1815)
- Rejencja bydgoska (1815–1920)
- Rejencja bydgoska (1939–1945)
- Województwo kujawsko-pomorskie (po 1999 r.)
Inne:
- Burmistrzowie i prezydenci Bydgoszczy (od 1362 r.) – organizacja samorządu miejskiego na przestrzeni lat, lista burmistrzów i prezydentów
- Bydgoscy urzędnicy ziemscy – urzędnicy ziemscy na ziemi bydgoskiej od początku XIV wieku do czasu I rozbioru Polski
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Umiński Janusz: Bydgoskie i Bydgoszcz w latach 1975–1996. Przemiany terytorialne i administracyjne oraz przesłanki rozwoju społeczno-gospodarczego regionu kujawsko-pomorskiego. [w:] Bydgoszcz jako ośrodek administracyjny na przestrzeni wieków, zbiór studiów. Praca pod red. Zdzisława Biegańskiego i Włodzimierza Jastrzębskiego. Bydgoszcz 1998.
- ↑ Rocznik statystyczny 1976, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1976, s. L.
- ↑ Rocznik statystyczny 1977, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1977, s. XLVI.
- ↑ Rocznik statystyczny 1978, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1978, s. XLVIII.
- ↑ Rocznik Statystyczny Województw 1980, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1980, s. 24 (s. 84 dokumentu PDF) [zarchiwizowane z adresu 2021-12-30].
- ↑ Rocznik statystyczny 1979, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1979, s. L.
- ↑ Rocznik statystyczny 1980, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1980, s. LVIII.
- ↑ Rocznik statystyczny województw 1981, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1982, s. 3 (s. 52 dokumentu PDF) [zarchiwizowane z adresu 2021-05-24].
- ↑ Encyklopedia powszechna PWN, wyd. trzecie, t. 3, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1985, s. 600, ISBN 83-01-00003-1.
- ↑ Encyklopedia powszechna PWN, t. 5 (suplement), Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988, s. 318.
- ↑ Świat w przekroju 1988, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1989, s. 270.
- ↑ Encyklopedia popularna PWN, wyd. dwudzieste trzecie zmienione i uzupełnione, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993, s. 117, ISBN 83-01-10416-3.
- ↑ Świat w przekroju 1991, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 271, ISSN 0137-6799.
- ↑ Encyklopedia popularna PWN, wyd. dwudzieste pierwsze zmienione i uzupełnione, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1991, s. 657.
- ↑ a b Rocznik statystyczny województw 1991, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1991, s. 15 (s. 76 dokumentu PDF) [zarchiwizowane z adresu 2021-08-30].
- ↑ Encyklopedia popularna PWN, wyd. dwudzieste trzecie zmienione i uzupełnione, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993, s. 657.
- ↑ Mały rocznik statystyczny 1994, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1994, s. 434.
- ↑ Mały rocznik statystyczny 1994, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1994, s. 435.
- ↑ Mały rocznik statystyczny 1996, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1996, s. 447, ISSN 0079-2608.
- ↑ Mały rocznik statystyczny 1996, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1996, s. 448, ISSN 0079-2608.
- ↑ Rocznik statystyczny województw 1996, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1996, s. 25 (s. 94 dokumentu PDF).
- ↑ Rocznik statystyczny województw 1998, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1998, s. XL-XLI (s. 41-42 dokumentu PDF).
Bibliografia
edytuj- Biegański Zdzisław, Jastrzębski Włodzimierz red.: Bydgoszcz jako ośrodek administracyjny na przestrzeni wieków, zbiór studiów. Bydgoszcz 1998.
- Sudziński Ryszard: Kształtowanie się granic i podziału administracyjnego województwa pomorskiego (bydgoskiego) w latach 1945–1950. In. Zapiski historyczne TNT XXXVIII Rok 1973 z. 2
- Związki Kujaw i Pomorza na przestrzeni wieków. Zbiór studiów pod red. Zdzisława Biegańskiego i Włodzimierza Jastrzębskiego. Prace komisji historii BTN t. XVII: Bydgoszcz 2001