Katoliccy patroni Polski
Katoliccy patroni Polski – tytuł patrona nadawany (głównie przez papieża) i używany przez Kościół katolicki w Polsce, odzwierciedlający szczególny kult i wstawiennictwo danego świętego na terenie Polski.
Patroni
edytujTytuł głównych patronów otrzymali:
- św. Wojciech Biskup i Męczennik – ogłoszony świętym przez Sylwestra II w 999 roku z racji pielgrzymek wiernych do jego grobu w Gnieźnie; wizyta Ottona III w 1000 roku w mieście (zjazd gnieźnieński) miała charakter religijny i polityczny; biskup stał się patronem współpracy i jedności duchowej chrześcijańskiej Europy oraz patronem Polski[1];
- św. Stanisław Biskup i Męczennik – patron Polski od czasu uroczystego ogłoszenia kanonizacji w Polsce i poniesienia relikwii przez bp. Jana Prandotę 8 maja 1254 (kanonizacji dokonał papież Innocenty IV 8 września 1253)[2];
- Najświętsza Maryja Panna Królowa Polski – 31 października 1943 roku papież Pius XII dokonał poświęcenia całej rodziny ludzkiej Niepokalanemu Sercu Maryi. Episkopat Polski uchwalił, że 7 lipca 1946 roku takiego aktu poświęcenia dokonają wszystkie katolickie rodziny polskie, 15 sierpnia – wszystkie diecezje, a dnia 8 września tegoż roku cały naród polski. W imieniu całego narodu i Episkopatu Polski akt ślubów odczytał uroczyście kardynał August Hlond[3].
Tytuł drugorzędnych patronów[4][5] Polski otrzymali:
- św. Stanisław Kostka – jako patron Polski czczony od 1671 (w rok po beatyfikacji przez papieża)[6]; tytuł patrona Polski potwierdził w 1962 papież Jan XXIII[7]
- św. Andrzej Bobola – ogłoszony drugorzędnym patronem w 2002 roku przez Jana Pawła II[8].
Historyczni patroni
edytujW przeszłości tytuł patrona Korony Królestwa Polskiego (1396-1569), bądź Królestwa Polskiego i Litwy, w czasach Rzeczypospolitej Obojga Narodów (1569-1795), posiadali:
- św. Florian z Lauriacum i św. Wacław, obok współczesnych głównych świętych patronów: Wojciecha BM i Stanisława BM – ustaleni w 1436 czterema głównymi patronami (patroni principales) Królestwa Polskiego przez biskupa krakowskiego kard. Zbigniewa Oleśnickiego[9]
- św. Kazimierz Królewicz – ogłoszony głównym patronem prowincji Korony Królestwa Polskiego - Litwy podczas kanonizacji w 1604 przez Klemensa VIII[10]
- Najświętsza Maryja Panna Królowa Polski – obrana na patronkę Królestwa Polskiego 1 kwietnia 1656 w katedrze lwowskiej przed cudownym obrazem Matki Bożej Łaskawej[11][12] przez Jana Kazimierza; obecnie główna patronka Polski
- św. Stanisław Kostka (wówczas błogosławiony) – ustanowiony w 1674 głównym patronem Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litwy przez papieża Klemensa X[9]; obecnie drugorzędny patron Polski
- św. Jacek Odrowąż – ustanowiony 31 sierpnia 1686 przez papieża Innocentego XI głównym patronem Królestwa Polskiego na równi (aeque Principalem) z bł. Stanisławem Kostką (święci Florian i Wacław odeszli w zapomnienie); jako jedyny Polak, został uwieczniony wśród rzeźb przedstawiających 140 świętych, stojących na kolumnadzie wokół Placu św. Piotra w Rzymie[9]
- św. Kinga (Kunegunda) – ogłoszona patronką przez Benedykta XIII 31 sierpnia 1715[13]
- św. Jan Kanty – ogłoszony patronem Polski i Litwy w 1737 roku, przez Klemensa XII[14]
- św. Jan z Dukli – ogłoszony patronem Korony i Litwy przez Klemensa XII w 1739 roku[15]
- bł. Władysław z Gielniowa – ogłoszony patronem przez Klemensa XIII w 1759 roku[16].
Czczeni na równi z patronami
edytuj- Jadwiga Królowa i Jadwiga Śląska
Obie święte po śmierci zostały otoczone szczególnym kultem i czczone, jako patronki Polski:
- św. Jadwiga Królowa – matka trzech narodów, beatyfikowana 8 czerwca 1979 i kanonizowana w 1997 przez Jana Pawła II, nazwana patronką Polski „w jej dziedzicznym wymiarze”[17]
- św. Jadwiga Śląska – Dzień św. Jadwigi, patronki Śląska, ogłoszony został przez papieża Innocentego XI świętem powszechnym w całym Kościele w 1680 roku[18][19].
- Błogosławiona Bronisława
Błogosławioną Bronisławę zaczęto czcić, jako patronkę Królestwa Polskiego od czasu panującej cholery w Krakowie w 1707 roku. Ocalenie od zarazy przypisywano orędownictwu Bronisławy[20].
- Jozafat Kuncewicz
Św. Jozafat Kuncewicz Biskup i Męczennik po śmierci (1623) czczony był w I Rzeczypospolitej, głównie w Galicji, w diecezjach unickich. Podczas powstania styczniowego (1863) ogłoszono św. Jozafata jego patronem i modlono się do niego jako do jednego z głównych patronów Polski[21].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Święty Wojciech, patron Polski – Aspekt Polski
- ↑ Św. Stanisław BM (na brewiarz.katolik.pl [ostatnia aktualizacja: 29.04.2010])
- ↑ Najświętsza Maryja Panna Królowa Polski na brewiarz.katolik.pl [ostatnia aktualizacja: 29.04.2010]
- ↑ Uroczystości św. Andrzeja Boboli – patrona Polski. e-KAI, 2012-05-16. [dostęp 2013-03-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-06)].
- ↑ Piotr Chmieliński (rozmowa z o. Jackiem Bolewskim SJ): Nowy Patron Polski. Tygodnik Katolicki Niedziela. [dostęp 2013-03-23].
- ↑ Święty Stanisław Kostka na brewiarz.katolik.pl [30.09.2009]
- ↑ Święty Stanisław Kostka Słynny uciekinier. www.stanislaw-kostka.w.interia.pl za wiara.pl. [dostęp 2013-03-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-01)].
- ↑ Święty od "Cudu nad Wisłą"-Andrzej Bobola na stronie KEP
- ↑ a b c Ks. Arkadiusz Nocoń: Dzieje ustanowienia św. Jacka Głównym Patronem Polski. Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne 2007, t. 40, z. 1, s. 97–113.. [dostęp 2013-03-22].
- ↑ Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 3: H-Ł. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1997, s. 473. ISBN 83-7097-464-3.
- ↑ Śluby króla Jana Kazimierza, złożone dnia 1 kwietnia 1656 roku. Konferencja Episkopatu Polski i Wydawnictwo Pallottinum. [dostęp 2013-04-27].
- ↑ 350 rocznica Ślubów Lwowskich króla Jana Kazimierza w Katedrze Lwowskiej. [dostęp 2013-04-27].
- ↑ Św. Kinga-nasz patron. swkinga.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-31)]. i dziewica (na brewiarz.katolik.pl [ostatnia aktualizacja: 28.06.2010])
- ↑ Po prostu święty – opoka.org.pl
- ↑ Święty Jan z Dukli na opoka.org.pl
- ↑ Bł. Władysław z Gielniowa, prezbiter na brewiarz.katolik.pl [ostatnia aktualizacja: 30.09.2009]
- ↑ Homilia Jana Pawła II z Mszy kanonizacyjnej bł. królowej Jadwigi. jadwizanki.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-11)]. na jadwizanki.pl
- ↑ Gawęda o Dolnym Śląsku na zabytkidolnegoslaska.pl
- ↑ Święta Jadwiga Śląska na brewiarz.katolik.pl [ostatnia aktualizacja: 01.10.2009]
- ↑ Bł. Bronisława. e-ncyklopedia. [dostęp 2012-01-15].
- ↑ Święty Jozafat Kuncewicz na opoka.org.pl (autor: ks. Stanisław Hołodok za K. Kuźmak).
Bibliografia
edytuj- Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 3: H-Ł. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1997, s. 473. ISBN 83-7097-464-3.
- Kalendarz liturgiczny diecezji polskich, Stan na 28 lutego 2013. KKBiDS. [dostęp 2012-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)]. (pol.).