Nowa Góra (Pieniny)

Nowa Góra (902 m n.p.m.) – drugi co do wysokości szczyt Pienin Właściwych i najwyższy szczyt Pienin Czorsztyńskich. Jest to wybitny szczyt o charakterystycznym kształcie ostrego stożka, wyraźnie wyróżniający się na tle innych szczytów Pienin[1]. Znajduje się w głównym grzbiecie Pienin Czorsztyńskich, między Czołem a Kirową Skałką. Na Nowej Górze grzbiet ten załamuje się, wyraźnie uwypuklając się na południe. Podstawa szczytu znajduje się na wysokości ok. 730 m n.p.m.[2] Góra zbudowana jest z twardych wapieni rogowcowych zaliczanych do serii pienińskiej[1]. Od zachodniej strony jej stoki opadają do głębokiej doliny potoku Czarnego (górny bieg Macelowego Potoku), od wschodniej do wąwozu Za Kocioł (odgałęzienie Wąwozu Szopczańskiego)[3].

Nowa Góra
Ilustracja
Trzy Korony i Nowa Góra. Widok z polany Pod Forendówką
Państwo

 Polska

Pasmo

Pieniny, Karpaty

Wysokość

902 m n.p.m.

Wybitność

123 m

Położenie na mapie gminy Czorsztyn
Mapa konturowa gminy Czorsztyn, na dole po prawej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Nowa Góra”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Nowa Góra”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Nowa Góra”
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego
Mapa konturowa powiatu nowotarskiego, po prawej nieco na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Nowa Góra”
Ziemia49°24′52,4″N 20°23′47,6″E/49,414556 20,396556

Nazwa Nowa Góra pojawiła się na mapach już w 1822 r.[1] Obecnie znajduje się w granicach wsi Sromowce Niżne w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Czorsztyn[2], na obszarze Pienińskiego Parku Narodowego (PPN) i nie jest udostępniona turystycznie[3].

Nowa Góra ma wyjątkowo kształtną sylwetkę i jest najwyższym i najbardziej wyróżniającym się szczytem Pienin Czorsztyńskich. Stwierdzono tutaj występowanie takich rzadkich w Polsce gatunków roślin, jak: ostrożeń głowacz, dwulistnik muszy, oset pagórkowy i kokorycz żółtawa[4]. Nowa Góra jest niemal całkowicie porośnięta lasem, ale u jej podstawy po północnej stronie znajduje się polana Zakoczył. Dawniej na jej stokach i u podnóży były także polany Nowe, Pod Nową Górą i Kocił[2]. Prywatni właściciele tych terenów zaprzestali jednak ich wypasania, nie opłacało im się także ich kosić, wskutek czego polany silnie zarosły chaszczami i lasem. Doprowadza to ginięcia roślin i zwierząt, dla których łąki są właściwym siedliskiem i do zmniejszenia bioróżnorodności. PPN stara się wykupywać te tereny[5]. Polana Pod Nową Górą została przez PPN wykupiona, dzięki czemu prowadzone są na niej zabiegi ochrony czynnej; odkrzaczanie i koszenie[6].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Józef Nyka, Pieniny, wyd. IX, Latchorzew: Wyd. Trawers, 2006, s. 186, 269, ISBN 83-915859-4-8.
  2. a b c Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna [online] [dostęp 2024-10-28].
  3. a b Pieniński Park Narodowy. Pieniny polskie i słowackie. Mapa 1:20 000, Kraków: Wyd. Kartograficzne Polkart, lipiec 2006, s. 1, ISBN 83-87873-07-1.
  4. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirek, Czerwona księga Karpat Polskich, Warszawa: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6.
  5. Kazimierz Zarzycki, Roman Marcinek, Sławomir Wróbel, Pieniński Park Narodowy, Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2003, s. 65–76, ISBN 83-7073-288-7.
  6. Zakończenie zabiegów ochronnych na łąkach i młakach w 2018 roku [online], Pieniński Park Narodowy [dostęp 2024-10-28].