Józef Wesołowski (polityk)
Józef Wesołowski (ur. 3 grudnia 1889 w Tarnopolu, zm. 1954 w Katowicach) – polski działacz niepodległościowy, samorządowy i sportowy, kapitan piechoty Wojska Polskiego, inżynier, pierwszy powojenny prezydent Katowic.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Prezydent Katowic (tymczasowo) | |
| Okres |
od 5 lutego 1945 |
| Przynależność polityczna | |
| Prezydent Katowic (z wyboru MRN) | |
| Okres |
od 19 czerwca 1945 |
| Przynależność polityczna | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujUrodził się 3 grudnia 1889 roku w Tarnopolu, ówczesnym mieście powiatowym Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Hilarego[1][2]. Około 1910 roku ukończył Instytutu Chemii w Innsbrucku.
Wykazany w stopniu porucznika, w X randze, jako funkcyjny oficer ordynansowy przy c. i k. Komendzie Grupy Legionów Polskich w Piotrkowie[3]. Od 1 września 1915 roku przebywał na stałym urlopie w stopniu szeregowca[3]. Decyzją nr 13765 Naczelnej Komendy Armii z 1 września 1915 roku został zwolniony[3][a].
Był żołnierzem 3 pułku piechoty Legionów. W 1918 roku brał udział w rozbrajaniu Austriaków, a rok później w wojnie polsko-ukraińskiej. W 1920 roku uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej i był adiutantem gen. Władysława Sikorskiego. 21 grudnia 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu porucznika, w piechocie, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich[5]. 1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Dowództwie 3 Armii, a jego oddziałem macierzystym był 4 pułk piechoty Legionów[6]. Na początku 1922 roku został zdemobilizowany i przydzielony w rezerwie do 4 pułku piechoty Legionów[7][8]. 8 stycznia 1924 roku został zatwierdzony w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 351. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[9]. Posiadał wówczas przydział w rezerwie do 81 pułku piechoty w Grodnie[10]. W 1934 roku, jako oficer rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Hrubieszów. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr II. Był wówczas w grupie oficerów „powyżej 40 roku życia”[11].
Po przejściu do rezerwy Józef Wesołowski pracował m.in. w 1939 roku jako inspektor pracy w Katowicach, a także prowadził działalność konspiracyjną w Armii Krajowej na terenie Krakowa[12].
27 stycznia 1945 roku Katowice zostały zdobyte przez wojska sowieckie[13], a pierwszy po II wojny światowej katowicki Zarząd Miejski zaczął funkcjonować na przełomie stycznia i lutego. Józef Wesołowski został mianowany na tymczasowego prezydenta 5 lutego 1945 roku, a wraz z tym otrzymał uprawnienia do organizowania Zarządu Miejskiego. Wiceprezydentami zostali: członek PPR Karol Tkocz i bezpartyjny Mieczysław Kłapa. Za najpilniejsze zadania władz miejskich uznano rozwiązanie problemów lokalowych i zlikwidowanie śladów niemieckiej obecności w mieście[14].
W czerwcu tego samego roku ruszyły prace nad powołaniem stałych organów katowickiego samorządu. 19 czerwca, a drugim posiedzeniu Miejskiej Rady Narodowej Józef Wesołowski związany wówczas z PPS-em został oficjalnie wybrany prezydentem Katowic[15]. 6 września katowiccy radni zebrali się, by dokonać wyboru nowego prezydenta w miejsce ustępującego Józefa Wesołowskiego. Zamianę tę zarządziła III sekretarz KW PPR w Katowicach Jadwiga Ludwińska, zajmująca się w partii sprawami kadrowymi. Mimo sprzeciwu części radnych rezygnację prezydenta przyjęto, a na nowego zaproponowano Zenona Tomaszewskiego vel Sobota[16]. Józef Wesołowski funkcję prezydenta pełnił do 13 (bądź 6[17]) września 1945 roku[18].
15 marca 1945 roku Józef Wesołowski został wybrany prezesem Śląskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej, a po nim 20 stycznia 1946 roku funkcję tę objął wicewojewoda Józef Salcewicz[19]. Józef Wesołowski został też prezesem reaktywowanego w 1946 roku Automobilklubu Śląskiego[20], a jeszcze w tym samym roku nowym prezesem został Zygmunt Płaczkiewicz[21].
Józef Wesołowski zmarł w 1954 roku w Katowicach. Pochowany został na cmentarzu przy ulicy H. Sienkiewicza[12].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Niepodległości – 17 marca 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[22][1][23]
Uwagi
edytuj- ↑ Na stronie internetowej Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku podano dane biograficzne innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko, a mianowicie inż. Józefa I Wesołowskiego (ur. 9 czerwca 1877), urzędnika wojskowego pełniacego służbę w Centralnych Zakładach Lotniczych, który z dniem 1 marca 1924 został przemianowany go na oficera zawodowego w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 grudnia 1920 i 127. lokatą w korpusie oficerów administracji, dział kancelaryjny[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-08-24]., tu podano, że urodził się w Stanisławowie
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-08-24].
- ↑ a b c Wesołowski Józef. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2024-08-24].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 30 z 27 marca 1924, s. 154.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 49 z 22 grudnia 1920, s. 1367.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 33.
- ↑ Druga lista 1922 ↓, s. 2.
- ↑ Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 314.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 472.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 359.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 8, 860.
- ↑ a b Antoni Steuer: Leksykon ludzi katowickiej kultury fizycznej i turystyki. W. www.mhk.katowice.pl. [dostęp 2024-08-05]. (pol.).
- ↑ Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 421.
- ↑ Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 423.
- ↑ Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 424.
- ↑ Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓, s. 425.
- ↑ Rzewiczok 2006 ↓, s. 247.
- ↑ Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓, s. 752.
- ↑ Śląski Związek Piłki Nożnej: Z kart Historii 100-lecia Śląskiego Związku Piłki Nożnej - Prezesi stulecia. www.slzpn.pl, 2020-05-04. [dostęp 2024-08-05]. (pol.).
- ↑ Rosiak 2014 ↓, s. 33.
- ↑ Rosiak 2014 ↓, s. 36.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 64, poz. 82.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-08-24].
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Druga lista oficerów rezerwowych WP. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-01-26.
- Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Antoni Barciak, Ewa Chojecka, Sylwester Fertacz (red.), Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo, t. 1, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2012a, ISBN 978-83-87727-24-6 (pol.).
- Antoni Barciak, Ewa Chojecka, Sylwester Fertacz (red.), Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo, t. 2, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2012b, ISBN 978-83-87727-29-1 (pol.).
- Grzegorz Rosiak, Dzieje Automobilklubu Śląskiego w latach 1924–2014 na tle przeobrażeń społeczno-politycznych, Katowice: Automobilklub Śląski, 2014, ISBN 978-83-940594-0-8 [dostęp 2024-08-05].
- Urszula Rzewiczok, Zarys dziejów Katowic 1299–1990, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2006, ISBN 978-83-87727-42-0 (pol.).