Paenungulata

Paenungulata Fossiel voorkomen: Paleoceen tot heden
Steppeklipdas (Heterohyrax brucei)
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Mammalia (Zoogdieren) Onderklasse: Theria Infraklasse: Eutheria (Placentadieren) Superorde: Afrotheria
Informele groep
Paenungulata G.G. Simpson, 1945
Paenungulata op Wikispecies
Portaal    Biologie Zoogdieren

Paenungulata is een clade van placentadieren binnen de Afrotheria die volgens de tegenwoordig gangbare definitie de slurfdieren, zeekoeien en klipdassen en de fossiele Embrithopoda en Desmostylia omvat.

Ontwikkeling systematiek

George Gaylord Simpson gebruikte deze naam in 1945 voor het eerst; hij plaatste de hierboven genoemde groepen, de Pantodonta, de Dinocerata en de Pyrotheria erin. Simpson baseerde zijn voorstel op morfologische gegevens, die later door genetische overeenkomsten tussen de drie nog levende groepen werden bevestigd. De Pantodonta, Dinocerata en Pyrotheria worden tegenwoordig echter op een andere locatie in de indeling van de placentadieren geplaatst. De groep is zelfs weleens in één orde geplaatst, Uranotheria (McKenna & Bell, 1997). Hierin werden de slurfdieren, Desmostylia en zeekoeien verenigd in de onderorde Tethytheria en de slurfdieren en Desmostylia in de infraorde Behemota. McKenna en Bell beschouwden de onevenhoevigen als nauwste verwanten van hun Uranotheria en plaatsten de beide groepen samen in de Altungulata; anderen hebben de klipdassen zelfs binnen de onevenhoevigen geplaatst. Genetische gegevens plaatsen de Paenungulata en onevenhoevigen echter ver van elkaar: Paenungulata zijn Afrotheria, terwijl onevenhoevigen tot de Laurasiatheria behoren.

Classificatie

De Paenungulata omvat de volgende groepen:

• Clade Paenungulata
  • • Orde Klipdasachtigen (Hyracoidea)
  • Clade Tethytheria
    • Orde Embrithopoda †
    • Orde Desmostylia †
    • Orde Slurfdieren (Proboscidea)
    • Orde Zeekoeien (Sirenia)

Fylogenie

Cladogram van Afrotheria op basis van moleculaire data:

Afrotheria	Afroinsectiphilia Tubulidentata Orycteropodidae Afroinsectivora Macroscelidea Macroscelididae Afrosoricida Chrysochloridae Tenrecomorpha Potamogalidae Tenrecidae Paenungulata Hyracoidea Procaviidae Tethytheria Proboscidea Elephantidae Sirenia Dugongidae Trichechidae

Bronnen, noten en/of referenties

• McKenna, M.C. & Bell, S.K. 1997. Classification of mammals: above the species level. New York: Columbia University Press, 631 pp. ISBN 978-0-231-11013-6
• Wilson, D.E. & Reeder, D.M. (eds.). 2005. Mammal Species of the World: a taxonomic and geographic reference. 3rd ed. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2 vols., 2142 pp. ISBN 978-0-8018-8221-0