Herve

**Herve**
Stad in België
	(Details)
	;
Geografie
Gewest	Wallonië
Provincie	Luik
Arrondissement	Verviers
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	56,84 km² (2022); 77,42%; 9,35%; 13,22%
Coördinaten	50° 38' NB, 5° 48' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	17.850 (01/01/2024) ; 49,35% ; 50,65% ; 314,04 inw./km²
Leeftijdsopbouw; – 0-17 jaar; – 18-64 jaar; – 65 jaar en ouder	(01/01/2024); 19,83%; 59,25%; 20,92%
Buitenlanders	4,75% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Marc Drouguet (HDM)
Bestuur	HDM
Zetels; HDM; EPH; PS	25; 14; 8; 3
Economie
Gemiddeld inkomen	21.330 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad	8,52% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 4650; 4650; 4650; 4650; 4651; 4652; 4653; 4654	Deelgemeente; Herve; Chaineux; Grand-Rechain; Julémont; Battice; Xhendelesse; Bolland; Charneux
Zonenummer	087
NIS-code	63035
Politiezone	Pays De Herve
Hulpverleningszone	Vesdre - Hoëgne & Plateau
Website	www.herve.be
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Verviers; in de provincie Luik
Portaal	België

Herve (Waals: Heve; Limburgs: Herf) is een stad in de provincie Luik in België. De stad telt ruim 17.000 inwoners. De wekelijkse markt vindt plaats op zaterdag.^[1]

De streek rond Herve is vooral bekend om zijn (Limburgse) Hervekaas. Ook het Hervens Zand is naar de plaats genoemd.

Herve lag tot 1795 in het hertogdom Limburg.

Etymologie

De naam Herve komt van Arvia, wat (water-)stroom betekent. Als zodanig werd het geciteerd in 898 in de kroniek van de bisschoppen van Toul. De oorsprong van dit woord is Keltisch. Tegenwoordig rest nog een klein stroompje, de Ruisseau du Hac, een zijbeekje van de Magne.

Geschiedenis

De ouderdom van Herve is niet bekend. Mogelijk was er een Romeinse nederzetting. In het jaar 779 werd Angelgiagas genoemd, wat betrekking had op het huidige plaatsje José, behorend tot Battice.

In de Karolingische tijd omvatte Herve een aanzienlijk gebied, ongeveer 6.850 ha in oppervlakte. Er was ook een kapel, die in de 13e eeuw vervangen werd door een kerk, waarvan de huidige versterkte toren nog bestaat. Deze maakte deel uit van een stadskasteel. In 1270 verleende Walram IV, hertog van Limburg stadsrechten aan Herve. Het kasteel werd, in het kader van de Limburgse Successieoorlog, in 1283 bezet door de troepen van Reinoud I van Gelre, om van daar invallen in het Graafschap Dalhem te doen, wat onder invloed van het Hertogdom Brabant stond. Hertog Jan I van Brabant liet toen het kasteel verwoesten en de stad, samen met enkele dorpen in de omgeving, platbranden.

In 1384 werd de heerlijkheid Herve door Johanna van Brabant uitgegeven aan Jan van Gronsveld.

In 1465 werd Herve platgebrand door de Luikenaren. In 1487 werd Herve opnieuw geplunderd door de aanhangers van Van der Mark in hun strijd tegen de Prinsbisschop van Luik. Van 1566-1654 had Herve zwaar te lijden onder de godsdienstoorlogen. In 1655 werd de heerlijkheid der stad Herve door koning Filips IV van Spanje uitgegeven aan Anne-Marie de Barbieus, terwijl de ban van Herve al in 1644 was verkocht aan Guillaume de Caldenborg. In 1656 kwam de stad Herve aan Robert d'Aspremont Lyndenen bleef tot de revolutie in handen van diens erfgenamen.

In de tweede helft van de 17e eeuw had Herve te lijden onder de troepen van Lodewijk XIV van Frankrijk, maar toen het Oostenrijks gezag in 1713 werd gevestigd beleefde Herve een tijd van bloei.

Tot de opheffing van het hertogdom Limburg was Herve de hoofdplaats van een van de vijf Limburgse hoogbanken. De hoogbank (schepenbank) Herve vormde samen met de hoogbank Sprimont, die een exclave was, de Waalse hoogbanken van het Hertogdom Limburg (Quartier wallon). Dit in tegenstelling tot het overige en grootste deel van het Hertogdom Limburg waar Platdiets, een Limburgs dialect, werd gesproken.

Tijdens de Brabantse Omwenteling waren Herve en het hele hertogdom Limburg deel van de Verenigde Belgische Staten. Op 13 augustus 1790 hakte de Oostenrijkse generaal Blasius Columban von Bender het Belgische Patriottenleger in de pan tijdens de slag bij Herve.

Net als de rest van het hertogdom werd Herve bij de annexatie van de Zuidelijke Nederlanden door de Franse Republiek in 1795 opgenomen in het toen gevormde departement Ourthe. Na een korte tijd onder Nederlands gezag droegen de Hervenaren aanzienlijk bij aan de Belgische onafhankelijkheidsstrijd.

Op 4 augustus 1914 ondervonden de Duitse invasietroepen veel weerstand vanuit het Fort van Fléron. Hierop werd gereageerd door Battice en een groot deel van Herve in brand te steken. Bij deze actie op 8 augustus werden 38 burgers vermoord. Zo werd Herve de eerste ville martyre in België. De burgemeester tijdens de Eerste Wereldoorlog was Théophile Iserentant.

Van 1934-1937 werd het Fort van Battice aangelegd. Dit werd in mei 1940 belegerd door de binnenvallende nazi-troepen. Gedurende de 12 dagen van het beleg was sprake van zware artilleriebeschietingen en bombardementen vanuit de lucht. Eén verdwaalde bom kwam op de vijand terecht en doodde 28 Duitse militairen.

In de omgeving van Herve werd steenkool gewonnen. De Société anonyme des Charbonnages de Wérister was hier actief. Van 1594 tot 1969 waren er mijnen in bedrijf, aanvankelijk op kleine schaal, later op industriële schaal. Een kleinere activiteit betrof de productie van appelstroop.

Bezienswaardigheden

De Sint-Jan-de-Doperkerk uit de 17e eeuw. De toren van 49 meter hoog, is 13e-eeuws.
Het Stadhuis van Herve
Het Collège Royal Marie-Thérèse
De Six Fontaines, een gebouw met 6 rondbogen. Aan de achterzijde bevinden zich 6 bronnen met bassins.
Lu vî bon Dju, historisch huis van 1562
Het Vieux Couvent, van 1733.
Het Nouveau Couvent, van 1884.
Het Sint-Elisabethhospitaal uit 1400. Herbouwd in 1652.
Sint-Jozefkapel van 1733, vermoedelijk samen met het Vieux Convent opgericht, aan Avenue Reine Astrid 3, tegenwoordig in vervallen staat.
Vakwerkhuis uit de 17e eeuw, aan Rue d'Elvaux 7
Fontaine Denis Dumont, aan Rue Denis, 18e eeuw
Boerderij "Nazareth", bestaande uit twee gebouwen, respectievelijk in renaissance- en in Lodewijk XIV-stijl.
De Vieux Moulin, een 18e-eeuwse watermolen.
De Sint-Theresiakapel uit 1928, nabij Rue Haute 58.

Kerk van H. Johannes de Doper in Herve met gedraaide torenspits
Gedenkplaat bij de voormalige mijnschacht Charles
Wagen van de cavalcade
Een aantal markante huizen

Kernen

Deelgemeenten

#	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Herve	1,97	4.293	2.182	63035A
2	Charneux	14,26	1.604	112	63035B
3	Battice	20,17	5.666	281	63035C
4	Chaineux	4,32	1.494	346	63035D
5	Grand-Rechain	3,86	1.449	375	63035E
6	Xhendelesse	3,56	1.717	482	63035F
7	Bolland	6,21	971	156	63035G
8	Julémont	2,50	426	170	63035H

Overige kernen

Bellefontaine en José.

Natuur en landschap

Herve ligt op het Plateau van Herve op een hoogte van ongeveer 310 meter. Het grondgebied van de deelgemeente Herve wordt geheel omsloten door dat van Battice. Ten zuidoosten van de kom van Herve stroomt de Ruisseau du Hac, een zijriviertje van de Magne. Tussen Herve en Battice ligt een betrekkelijk groot bedrijventerrein dat zich in noordelijke richting uitstrekt tot aan de voormalige Spoorlijn 38, die tot fietspad is omgevormd.

Folklore

De Cavalcade is een van de belangrijkste evenementen van Herve, en vindt ieder jaar plaats op paasmaandag. Het is een carnavalstoet waarbij de wagens door paarden getrokken worden . De Cavalcade wordt reeds georganiseerd sinds 1880.

Op Aswoensdag werd vroeger een soort begrafenisstoet georganiseerd waarbij een bot werd begraven en een kruis werd gedragen waarop vissen waren aangebracht. Dit symboliseerde het begin van de veertigdaagse vastentijd, waarin geen vlees, maar wel vis, mocht worden gegeten. Na afloop van deze "begrafenis" werd overigens niet de kerk, maar veeleer de kroeg opgezocht.

Demografie

Demografische ontwikkeling voor de fusie

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal^[2]	Evolutie: 1992=index 100
1992	15.744	100,0
1993	15.954	101,3
1994	15.985	101,5
1995	16.070	102,1
1996	16.182	102,8
1997	16.204	102,9
1998	16.260	103,3
1999	16.472	104,6
2000	16.469	104,6
2001	16.479	104,7
2002	16.584	105,3
2003	16.573	105,3
2004	16.680	105,9
2005	16.798	106,7
2006	16.772	106,5
2007	16.740	106,3
2008	16.761	106,5
2009	16.793	106,7
2010	16.975	107,8
2011	17.116	108,7
2012	17.166	109,0
2013	17.224	109,4
2014	17.323	110,0
2015	17.371	110,3
2016	17.533	111,4
2017	17.638	112,0
2018	17.598	111,8
2019	17.609	111,8
2020	17.620	111,9
2021	17.473	111,0
2022	17.674	112,3
2023	17.842	113,3
2024	17.850	113,4

Politiek

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij		10-10-1976^[3]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[4]		14-10-2012^[5]		14-10-2018		13-10-2024
Stemmen / Zetels		%	23	%	23	%	23	%	25	%	25	%	25	%	25	%	25	%	25
	PS	31,18	7	22,83	5	22,21	5	20,0	4	20,42	5	15,74	3	11,45	2	16,29	3	12,94	2
	PRL¹ / HDM²	-		-		10,83¹	1	16,27²	3	27,3²	7	38,09²	11	52,39²	15	52,37²	14	53,44²	14
	Ensemble Pour Herve^A	-		-		-		-		-		-		-		31,34^A	8	33,62^A	9
	PSC¹ / cdH²	63,99¹	16	53,8¹	14	66,04¹	17	63,73¹	18	41,11¹	11	37,68²	10	25,31²	7
	ECOLO	-		-		-		-		11,17	2	8,5	1	8,11	1
	DCI	-		8,62	1	-		-		-		-		-		-		-
	RC	-		14,75	3	-		-		-		-		-		-		-
Anderen^(*)		4,83	0	-		0,92	0	-		-		-		2,74	0	-		-
Totaal stemmen		7945		9122		9907		10607		11228		11801		11805		12316		12073
Opkomst %						95,24		94,4		93,12		94,05		90,14		90,87		87,78
Blanco en ongeldig %		3,68		6,33		4,68		5,35		5,93		4,96		5,07		7,57		7,16

(*) 1976: PCB (4,83%) / 1988: FWDP (0,92%) / 2012: MCR (2,74%)
De grootste partij is in kleur.

Burgemeesters

2012-2018 Pierre-Yves Jeholet
2019-heden Marc Drouguet

Geboren in Herve

Charles-Lambert Doutrepont (1746-1809), jurist
Mathieu Leclercq (1796-1889), liberaal politicus
Pierre Lys (1779-1849), volksvertegenwoordiger
Leonard Neujean (1799-1852), Nederlands burgemeester
André Piters (1931-2014), voetballer

Nabijgelegen kernen

Manaihant, Micheroux

Externe link

Website van de gemeente

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Les Marchés hebdomadaires du Pays de Herve https://web.archive.org/web/20190330155056/http://www.paysdeherve.be/fr/marches-et-brocantes
↑ https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK
↑ 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken. Gearchiveerd op 10 januari 2022.
↑ Gegevens 2006: elections2006.wallonie.be:. Gearchiveerd op 9 januari 2018. Geraadpleegd op 25 januari 2013.
↑ Gegevens 2012: elections2012.wallonie.be. Gearchiveerd op 6 maart 2016.

Zie de categorie Herve van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Les Marchés hebdomadaires du Pays de Herve https://web.archive.org/web/20190330155056/http://www.paysdeherve.be/fr/marches-et-brocantes

[2] ttps://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK

[3] 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken. Gearchiveerd op 10 januari 2022.

[4] Gegevens 2006: elections2006.wallonie.be:. Gearchiveerd op 9 januari 2018. Geraadpleegd op 25 januari 2013.

[5] Gegevens 2012: elections2012.wallonie.be. Gearchiveerd op 6 maart 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Baelen:	Bilstain · Eupen · Gulke · Hendrik-Kapelle · Herbestal · Hèvremont · Limburg · Membach · Runschen · Welkenraedt
Montzen:	Beusdael · Sippenaeken · Gemmenich · Homburg · Kelmis · Moresnet · Teuven · ook Lontzen werd ertoe gerekend
Walhorn:	Astenet · Brandenburg · Eynatten · Hauset · Hergenrath · Kettenis · Merols · Neudorf · Rabotrath · Raeren