Hoei

**Hoei**
Huy
Stad in België
	(Details)
	;
Geografie
Gewest	Wallonië
Provincie	Luik
Arrondissement	Hoei
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	47,64 km² (2022); 70,83%; 11,19%; 17,98%
Coördinaten	50° 31' NB, 5° 14' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	21.706 (01/01/2024) ; 48,39% ; 51,61% ; 455,66 inw./km²
Leeftijdsopbouw; – 0-17 jaar; – 18-64 jaar; – 65 jaar en ouder	(01/01/2024); 18%; 60,49%; 21,51%
Buitenlanders	8,21% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Christophe Collignon (PS)
Bestuur	PS, MR, idhuy
Zetels; PS; Ecolo; MR; DéFI pour Huy; idhuy; PTB	27; 12; 7; 3; 2; 2; 1
Economie
Gemiddeld inkomen	18.831 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad	19% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 4500; 4500; 4500	Deelgemeente; Hoei; Ben-Ahin; Tihange
Zonenummer	085
NIS-code	61031
Politiezone	Huy
Hulpverleningszone	HEMECO
Website	www.huy.be
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Hoei; in de provincie Luik
Portaal	België

Hoei (Frans: Huy; Waals: Hu) is een Belgische stad en gemeente, gelegen aan de samenvloeiing van de rivieren de Maas, de Hoyoux en de Mehaigne, in het arrondissement Hoei in de provincie Luik. Hoei telt ruim 21.000 inwoners.

Kernen

Deelgemeenten

#	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Hoei	8,08	14.396	1.782	61031A
2	Ben-Ahin	24,64	3.620	147	61031B
3	Tihange	13,90	3.141	226	61031C

Geschiedenis

Romeinse tijd en Middeleeuwen

De eerste nederzetting op de locatie van de huidige stad Hoei ontstond rondom een Romeins castrum op de rechteroever van de Maas. Een van de eerste christelijke missionarissen in het gebied was in de 6e eeuw Domitianus van Hoei, volgens de legende bisschop van Maastricht, die in Hoei begraven is (relieken in de Onze-Lieve-Vrouwkerk). De oudste schriftelijke vermelding van Hoei dateert uit de 7e eeuw.

Gedurende de vroege middeleeuwen ontwikkelde Hoei zich tot een van de belangrijkste steden langs de Maas. Opgravingen hebben sporen aangetoond van onder andere metaalbewerking, leerlooierij, steen- en houtbewerking en wijnbereiding.

In de 10e eeuw ontwikkelde zich rondom Hoei een graafschap, dat echter al vrij snel werd opgeslokt door het prinsbisdom Luik. Hoei werd daarmee een van de 23 Goede Steden. Hoei kreeg al in 1066 stadrechten van bisschop Dietwin, die de bijdrage van de Hoeienaren wilde voor de heropbouw van de Kapittelkerk. Het is de oudst bekende keure die zelfbestuur verleent aan een stad benoorden de Alpen. Naar het einde van de eeuw predikte Peter de Kluizenaar in Hoei en overtuigde veel inwoners om deel te nemen aan de Eerste Kruistocht.

Gedurende de 13e en 14e eeuw bloeide de lakenindustrie. Midden in de stad lag op een heuvel het kasteel, dat in tijden van oorlog diende als verdedigingsbolwerk. Vanaf de 15e eeuw had de stedelijke economie sterk te lijden van de opeenvolgende oorlogen in het Maasland.

Nieuwe Tijd

Tijdens de Tachtigjarige Oorlog tussen het Spaanse Rijk en de Republiek, werd Hoei in 1595 kortstondig door de Geuzen bezet tijdens de Inname van Hoei door Charles de Héraugière, die vijf jaar eerder de list met het Turfschip van Breda uitvoerde. De bisschop deed toen een beroep op Fuentes, deze stuurde meteen La Motte met een leger dat met behulp van burgers de stad belegerde en wist te ontzetten.

Marktplein van Hoei in *L'Illustration Européenne*, 1872

Hoei, zicht vanaf de brug (Pont du Chemin de Fer) met de vesting (Fort de Huy), twee kerken (collégiale Notre-Dame) en (Saint-Domitien) en de kerncentrale van Tihange

Van 1704 tot 1715 bezetten Staatse troepen de stad Hoei, meer bepaald het fort van de prins-bisschop. Dit kaderde in de Spaanse Successieoorlog. De Staatse gouverneur van de stad was kolonel Isaac Cronström. Cronström verbleef in zijn Gouverneurshuis. Met het Barrièretraktaat van 1715 keerde Hoei met zijn fort terug in handen van de prins-bisschop. In 1715 besloten de burgers van Hoei het kasteel, dat in de loop der eeuwen zovele belegeraars had aangetrokken, te slopen.

In 1818 echter werd in opdracht van Koning Willem I op dezelfde locatie een fort gebouwd, ook genoemd het Hollands Fort.

In de 19e eeuw profiteerde Hoei mee van de vroege industrialisatie in de omgeving van Luik. In Hoei waren onder andere tin- en papierfabrieken gevestigd. In de 20e eeuw deed de industriële teloorgang van Wallonië zich ook hier gevoelen. In 1975 werd de kerncentrale van Tihange (vlak bij Hoei) geopend, wat voor extra werkgelegenheid zorgde voor de streek. De centrale werd in 1983 en 1985 uitgebreid met een tweede en derde reactor. Alle drie kernreactoren zijn nog in gebruik.

Tegenwoordig levert het toerisme een belangrijke bijdrage aan de heropleving van de stad.

Demografische ontwikkeling

Demografische evolutie voor de fusie

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen

Demografische evolutie van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal^[1]	Evolutie: 1992=index 100
1992	18.372	100,0
1993	18.452	100,4
1994	18.602	101,3
1995	18.538	100,9
1996	18.444	100,4
1997	18.587	101,2
1998	18.750	102,1
1999	18.816	102,4
2000	19.056	103,7
2001	19.034	103,6
2002	19.297	105,0
2003	19.525	106,3
2004	19.758	107,5
2005	20.000	108,9
2006	20.071	109,2
2007	20.232	110,1
2008	20.293	110,5
2009	20.599	112,1
2010	20.789	113,2
2011	21.112	114,9
2012	21.205	115,4
2013	21.346	116,2
2014	21.249	115,7
2015	21.270	115,8
2016	21.292	115,9
2017	21.301	115,9
2018	21.293	115,9
2019	21.227	115,5
2020	21.238	115,6
2021	21.392	116,4
2022	21.405	116,5
2023	21.680	118,0
2024	21.706	118,1

Cultureel erfgoed

De 'vier wonderen van Hoei'

Li Pontia: stenen brug over de Maas uit 1294, vele malen vernield en hersteld, in 1944 opnieuw verwoest en in 1956 vervangen door nieuwe brug
Li Tchestia: kasteel van de prins-bisschoppen van Luik. Dit kasteel is na 1717 afgebroken, later is op dezelfde plek het Hollandse Fort gebouwd
Li Rondia: roosvenster van de Onze-Lieve-Vrouwkerk. Het venster heeft een diameter van 6 meter (inclusief stenen omlijsting: 9 meter)
Li Bassinia: fontein uit de 15e eeuw, in de 18e eeuw aangepast, op de Grote Markt

Li Pontia
Li Tchestia
Li Rondia
Li Bassinia

Kerken en kloosters

Sint-Stefanuskerk (12e eeuw)
Restanten abdij van Neufmoustier (12e-18e eeuw)
Onze-Lieve-Vrouwkerk (14e eeuw), met belangrijke kerkschat
Sint-Mengolduskerk
Minderbroedersklooster (16e/17e eeuw)
Restanten van het Kruisherenklooster
Sint-Remigiuskerk (17e/18e eeuw?)
Onze-Lieve-Vrouw de la Sartekerk (17e/18e eeuw)
Instituut Yeunten Ling, Boeddhistisch klooster

Sint-Stefanuskerk
Toren OLV-kerk
Sint-Mengolduskerk
Minderbroedersklooster

Huizen en kastelen

Huis Batta, voorheen refugiehuis van de abdij van Val-Saint-Lambert
Refugiehuis van de abdij van Aulne
het kanunnikenhuis Hospice d'Oultremont
Voormalig Hôtel de la Cloche
Ponton
Gouverneurshuis
Kasteel van Fond l'Evêque (17e/18e eeuw), met Tibetaans boeddhistisch centrum Yeunten Ling
Kasteel van Neuville, Tihange (18e eeuw)

Overkluisde straat
Oude huizen
Hôtel de la Cloche
Ponton
Huis Batta
Hospice d'Oultremont, in gebruik als Office du Tourisme

Overige bezienswaardigheden

Koning Boudewijnbrug, de in 1956 volledig vernieuwde Li Pontia over de Maas
Het fort van Hoei, gebouwd in 1818; tijdens de Tweede Wereldoorlog gevangenis
De kabelbaan van Hoei over de Maas naar het fort
Het stadhuis van Hoei (Jean-Gilles Jacob, 1766)
De 'Muur van Hoei', een beruchte helling in de wielerklassieker de Waalse Pijl
Kinderpretpark 'Mont Mosan', bovenaan de Muur van Hoei
Kerncentrale Tihange, vlak bij Hoei gelegen

Maasbruggen
Fort van Hoei
Stadhuis
Muur van Hoei
Kerncentrale van Tihange

Evenementen en folklore

Elke zeven jaar vindt in Hoei een heiligdomsvaart plaats, een religieuze processie die in 1656 voor het eerst plaatsvond na een ernstige droogte.

In Hoei vindt jaarlijks in april de finish plaats van de wielerklassieker de Waalse Pijl (La Flèche Wallonne). De koers voert over en eindigt op de Muur van Hoei, een zware klim van ongeveer 1 km met een gemiddeld stijgingspercentage van 10% (plaatselijk 20%).

Politiek

Samenstelling gemeenteraad 2019-2024

12

7

3

2

1

12 7 3 2 2 1

De 27 zetels zijn als volgt verdeeld:

■ PS: 12

■ Ecolo: 7

■ MR: 3

■ DéFI Pour Huy: 2

■ idhuy: 2

■ PTB: 1

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij		10-10-1976^[2]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[3]		14-10-2012^[4]		14-10-2018		13-10-2024
Stemmen / Zetels		%	25	%	25	%	25	%	25	%	25	%	27	%	27	%	27	%	27
	PS¹/ PS+²	45,09¹	13	45,79¹	13	52,78¹	15	47,56¹	15	52,85¹	15	46,63¹	13	32,32¹	10	35,32¹	12	38,32²	11
	PRL¹ / ARC^A / PRL-MCC² / MR³	16,24¹	4	22,53¹	6	30,83^A	8	17,72¹	4	17,75²	4	15,21³	3	13,03³	3	12,46³	3	19,63³	5
	PSC¹ / ARC^A / AIRPSC² / Ensemble^B / idhuy³/ Les Engagés⁴	26,84¹	7	22,39¹	6	30,83^A	8	20,1¹	5	19,14²	4	38,16^B	11	13,9³	4	8,24³	2	12,09⁴	3
	Ecolo-J¹ / ECOLO² / Ensemble^B / Huy En Commun^B	-		1,78¹	0	3,86²	0	7,25²	1	10,26²	2	38,16^B	11	16,99²	5	22,59²	7	23,61^B	7
	Pour Huy¹ / DéFI-Pour Huy²/ Huy En Commun^B	-		-		-		-		-		-		17,97¹	5	9,54²	2	23,61^B	7
	PC-PTB¹ / PTB²	-		-		0,89¹	0	1,0²	0	-		-		-		6,74²	1	6,35²	1
	USD	-		-		10,97	2	4,64	0	-		-		-		-		-
	RW-Gptc	7,51	1	-		-		-		-		-		-		-		-
Anderen^(*)		4,32	0	7,50	0	0,67	0	1,73	0	-		-		5,78	0	5,11	0	-
Totaal stemmen		12677		12301		12296		12343		12857		13805		13294		13765		13466
Opkomst %						92,08		90,33		88,9		89,80		82,58		84,54		81,12
Blanco en ongeldig %		3,54		4,62		4,63		5,28		6,21		5,77		5,87		7,80		6,42

(*) 1976: PCB (4,32%) / 1982: PCB (1,94%), RH (4,47%), UDRT (1,09%) / 1988: MERDE (0,67%) / 1994: MSD (0,94%), PEC (0,79%) / 2012: GPS (1,16%), Parti Populaire (4,62%) / 2018: Parti Populaire (2,59%), VLC (2,52%)
De gevormde meerderheidscoalitie wordt vet aangegeven. De grootste partij is in kleur.

Burgemeesters

In februari 2009 moest de door schandalen achtervolgde Anne-Marie Lizin onder grote druk aftreden en nam Micheline Toussaint het burgemeesterschap over. Na nieuwe coalitieonderhandelingen werd Alexis Housiaux in 2010 burgemeester van Hoei. Hij stond aan het hoofd van een bestuur van PS en Ensemble, een intussen opgebroken samenwerking tussen het cdH, Ecolo en onafhankelijken.^[5]^[6]

1979-1983 Fernand Hubin
1983-2009 Anne-Marie Lizin
2009-2010 Micheline Toussaint
2010-2016 Alexis Housiaux
2016-heden Christophe Collignon

Partnersteden

Hoei onderhoudt vriendschappelijke betrekkingen met de volgende steden:

Compiègne, Frankrijk Port-Bouet, nabij Abidjan, Ivoorkust Vianden, Luxemburg Seosan, Zuid Korea	Arona, Italië Bury St Edmunds, Verenigd Koninkrijk Natitingou, Benin Montagano, Italië	Tienen, België Krujë, Albanië Vélingara, Senegal Taizhou, China

Lijst van bekende Hoeienaren

Geboren te Hoei

Domitianus van Hoei (6e eeuw), bisschop van Maastricht en heilige
Reinier van Hoei (11e/12e eeuw), bronsgieter, metaalbewerker
Yvette van Hoei (12e/13e eeuw), mystica
Martin Peudargent (ca. 1510-ca. 1590), merkmusicus en hofcomponist aan het Gulik-Kleef-Bergse hof in Düsseldorf
Arnold de Ville (1653-1722), ingenieur, onder andere projectleider van de machine van Marly
Jean-Gilles Jacob (1714-1781), barokarchitect
Jean-Joseph Merlin (1735-1803), horlogemaker en uitvinder (onder andere van de rolschaats)
Eugène Guillaume Alexis graaf van Mercy-Argenteau (1743-1819), militair in Oostenrijkse dienst, luitenant-generaal
Joseph Lebeau (1794-1865), politicus
Alfred Pfaff (1872-1954), Duits industrieel, NSDAP-politicus en Gauwirtschaftsberater
Henri Grégoire (1881-1964), historicus en taalkundige
Maurice Tillieux (1921-1978), striptekenaar
Anne-Marie Lizin (1949-2015), politica, onder andere voorzitter van de Belgische Senaat 2004-2007
André Malherbe (1956-2022), motorcrosscoureur
Jean-Pierre Catoul (1963–2001), jazzmusicus
Sabine Laruelle (1965), politica
Éric Legnini (1970), jazzmusicus
Axel Lawarée (1973), profvoetballer
Maryline Troonen (1974-2014), atlete

Woonachtig of overleden te Hoei

Meingold (9e eeuw), heilige; in de OLV-kerk bevindt zich het Meingoldschrijn
Basin van Hoei (9e eeuw), legendarische graaf van Hoei
Jean Colin-Maillard (10e-11e eeuw), soldaat en volksheld
Peter de Kluizenaar (1050-1115), monnik, leider van de Volkskruistocht en deelnemer van de Eerste Kruistocht
Lambert Chaumont (1645–1712), componist
Patrick Sarsfield (ca. 1660-1693), hertog van Lucan, Iers Jacobiet en militair, in Hoei overleden ten gevolge van verwondingen opgelopen in de Slag bij Neerwinden
Sadi (1927-2009), jazzmusicus
Alizée Poulicek (1987), fotomodel en Miss België in 2008

Externe links

(fr) Website van de gemeente
(fr) Het land van Hoei

Bronnen, noten en/of referenties

↑ https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK
↑ 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken. Gearchiveerd op 10 januari 2022.
↑ Gegevens 2006: elections2006.wallonie.be:. Gearchiveerd op 9 januari 2018. Geraadpleegd op 26 januari 2013.
↑ Gegevens 2012: elections2012.wallonie.be. Gearchiveerd op 6 maart 2016.
↑ Alexis Housiaux est le nouveau maïeur de Huy, Le Soir, 12 juli 2010
↑ « Ensemble » divorce, Le Soir, 26 juni 2010

Zie de categorie Hoei van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] ttps://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK

[2] 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken. Gearchiveerd op 10 januari 2022.

[3] Gegevens 2006: elections2006.wallonie.be:. Gearchiveerd op 9 januari 2018. Geraadpleegd op 26 januari 2013.

[4] Gegevens 2012: elections2012.wallonie.be. Gearchiveerd op 6 maart 2016.

[5] Alexis Housiaux est le nouveau maïeur de Huy, Le Soir, 12 juli 2010

[6] « Ensemble » divorce, Le Soir, 26 juni 2010

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Dietse steden:	Beringen · Bilzen · Loon · Bree · Hamont · Hasselt · Herk-de-Stad · Maaseik · Peer · Sint-Truiden · Stokkem · Tongeren
Romaanse steden:	Borgworm · Châtelet · Ciney · Couvin · Dinant · Fosses-la-Ville · Hoei · Luik · Thuin · Verviers · Wezet